Εκδήλωση για την Άλωση από το Κέντρο Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής

Το Κέντρο Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής, θυμάται κάθε χρόνο με λατρευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις τους πεσόντες κατά την Άλωση της Πόλης.   Αύριο το πρωί θα τελεσθεί το καθιερωμένο μνημόσυνο και θα ακολουθήσει εκδήλωση στην Παλαιά Βουλή.  Μέσα από ιστορικές και μουσικές αναφορές, θα προβληθεί το χθες και το σήμερα της Πόλης.  Στην Πεμπτουσία, μίλησε για την εκδήλωση αλλά και για τους σκοπούς του ΚΕΠΕΜ, ο Μουσικός Μιχαήλ Μαντζούρης.

 

-Από πότε γίνεται το μνημόσυνο των πεσόντων κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης;

Το ετήσιο μνημόσυνο για τους πεσόντες κατά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως τελέστηκε για πρώτη φορά και καθιερώθηκε από τον Σίμωνα Καρά το 1932 μετά την επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη. Από τότε τελείται ανελλιπώς μέχρι σήμερα.

Ο Σ. Καράς την δεκαετία του ’30 εγύρισε σχεδόν ολόκληρη την Πόλη και τα περίχωρά της. Τότε αντιλήφθηκε στην πράξη γιατί ο λαός εθρήνησε τόσο έντονα το ιστορικό αυτό γεγονός μέσα από τα τραγούδια και τους μύθους του, γιατί του εστοίχισε τόσο η απώλειά της και γιατί ακόμα και μετά την πτώση της παραμένει γι’ αυτόν πόλις των πόλεων.

Με την τέλεση του μνημοσύνου αυτού αποδίδουμε ελάχιστο φόρο τιμής στους αγωνιστές εκείνους οι οποίοι προτίμησαν να πεθάνουν από το να παραδώσουν την Πόλη στους κατακτητές, ενώ συγχρόνως προβάλλουμε το παράδειγμα της θυσίας τους στο σήμερα.

 

-Τι περιλαμβάνει ο φετινός εορτασμός;

 

Φέτος το μνημόσυνο θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 27 Μαΐου, 12 το μεσημέρι, στην Παλαιά Βουλή. Θα ξεκινήσει με την ακολουθία του Τρισαγίου για τους πεσόντες. Ακολούθως θα ψαλούν ύμνοι και θρήνοι για την Άλωση από τις χορωδίες και ορχήστρες του ΚΕΠΕΜ. Κατόπιν θα γίνει συνοπτική αναφορά στην ιστορία της Ρωμιοσύνης μετά την Άλωση με την ομιλία της ιστορικού Μαριάννας Κορομηλά με θέμα: «Το σφιχτοπλεγμένο δίκτυο της Ρωμιοσύνης υπό την οικουμενική σκέπη». Ακολούθως ο καθηγητής βυζαντινής μουσικής και διδάκτωρ μουσικολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου Ιωάννης Αρβανίτης και ο μουσικολόγος, συνθέτης και πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ Γεώργιος Λυκούρας θα σχολιάσουν εν συντομία την μεταβυζαντινή άνθηση της εκκλησιαστικής και κοσμικής μας παράδοσης, ενώ θα εκτελεστούν και αντίστοιχα μέλη από τις χορωδίες και ορχήστρες του ΚΕΠΕΜ. Θα καταλήξουμε με αναφορά στο σήμερα της Ρωμιοσύνης στην Πόλη, διαβάζοντας αποσπάσματα σύγχρονων κειμένων από βιβλία και από τον Τύπο της Κωνσταντινουπόλεως. Τα κείμενα θα διαβάσει η δημοσιογράφος Σμαραγδή Καράγιωργα-Καρπαθίου.

Η Ρωμιοσύνη στην Πόλη συνεχίζει να ζει και να υπάρχει υπό την σκέπη της Μεγάλης Εκκλησίας, ποτίζοντας ολόκληρη την οικουμένη με την αγάπη, την στοργή και την προσήλωση στο μαρτυρικό της σταυροαναστάσιμο χρέος. Τις χορωδίες και ορχήστρες δασκάλων και μαθητών του ΚΕΠΕΜ διευθύνουν οι:

 

Ιωάννης Αρβανίτης (εκκλησιαστική χορωδία)

Παναγιώτης Παππάς (χορωδία παραδοσιακού τραγουδιού)

Μανώλης Καρπάθιος (ορχήστρα)

Δημήτριος Δαράβαλης (παιδική χορωδία)

 

-Πόσο σημαντικό είναι να διατηρείται ζωντανή η ιστορική μνήμη; Πόσο μπορούν να συμβάλουν εκδηλώσεις όπως αυτή που οργανώνετε σ’ αυτόν τον σκοπό;

 

Επειδή, ως γνωστόν, η ιστορία επαναλαμβάνεται και επειδή η Ρωμιοσύνη στην παράδοσή της «ένα χρόνο ζει ειρήνη και τριάντα στη φωτιά», γι’ αυτό η διατήρηση ζωντανής μνήμης αποτελεί μέσον εγρήγορσης, αφού σίγουρα θα κληθούμε στο μέλλον να θυσιαστούμε εμπνεόμενοι από το παράδειγμά τους, προκειμένου να κρατήσουμε την ψυχή μας αδούλωτη.

Οι εκδηλώσεις σαν αυτή δρουν ως τονωτικό στην μνήμη των Νεοελλήνων, ταράζοντας τον συβαριτισμό της κοινωνίας μας. Βεβαίως, με μία, δύο, δέκα εκδηλώσεις δεν σώζεται η κατάσταση. Ο ρόλος των εκδηλώσεων αυτών είναι οδοδεικτικός, βοηθώντας και κεντρίζοντας τον Νεοέλληνα να επαναπροσδιορίσει τους στόχους και τις προτεραιότητες της καθημερινής του ζωής. Μετά απ’ αυτό θα πρέπει να ακολουθήσει καθημερινή και επίπονη εργασία στα πλαίσια μιας κοινοτικής δραστηριότητας (οικογένεια, εργασία, σχολείο, ιδρύματα, πολιτιστικοί φορείς) ώστε να πούμε ότι θα αποκτήσουν ισχυρές αντιστάσεις απέναντι σε οποιαδήποτε μορφή βίας και δουλείας.

 

– Θα θέλατε με την ευκαιρία αυτή να μας μιλήσετε για την ιστορία και τις δραστηριότητες σήμερα του Κέντρου Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής;

 

Το Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής ιδρύθηκε το 2009 από την Αγγελική Καρά, η οποία μεταβίβασε σε αυτό το σύνολο του αρχείου και του έργου του συζύγου της, ώστε αυτό να διαφυλαχθεί, να συντηρηθεί και να προβληθεί στο ευρύ κοινό με τρόπο ασφαλή και επιστημονικά αξιόπιστο.

Σκοπός του Κεντρου είναι η διάσωση και διάδοση με βιωματικούς τρόπους της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής (εκκλησιαστικής και κοσμικής), του ελληνικού χορού, των οργάνων, των ηθών και εθίμων του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού μέσα από την έρευνα της προφορικής, έντυπης και χειρόγραφης παράδοσής μας, όπως ακριβώς την θεμελίωσε ο αείμνηστος δάσκαλος.

Προς τον σκοπό αυτόν το Κεντρο δραστηριοποιείται στα εξής:

α) μαθήματα και σεμινάρια ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, οργάνων και χορών, τα οποία παρακολούθησαν το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 άνω των 170 μαθητών. Τα ανωτέρω πραγματοποιούνται στον χώρο του Κεντρου καθημερινά, από Δευτέρα έως και Σαββατο.

β) έρευνα και αποστολές καταγραφής τραγουδιών, σκοπών, χορών και εθίμων του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού, εμπλουτίζοντας διαρκώς το υπάρχον αρχείο.

γ) εργασίες επί του αρχειακού υλικού, όπως ταξινόμηση, τεκμηρίωση, προληπτική συντήρηση και αριθμητική καταγραφή όλων των αρχειακών υλικών σε βασικές θεματικές ενότητες.

δ) εκδόσεις από το ηχητικό αρχείο σε μορφη βιβλίων συνοδευόμενα από CDs, με πρώτες τις ακόλουθες:

– Λυρες του Σαμμακοβιού

– Της Καλυμνος παιχνίτζα.

ε) εργασίες διάσωσης λαογραφικού υλικού. Σε μία προσπάθεια διάσωσης και συγκέντρωσης του υλικού αυτού σε μία βάση δεδομένων, ξεκινήσαμε το «Περίπτερο Ψηφιοποίησης», όπου με ειδικά επαγγελματικά μηχανήματα ψηφιοποιούμε δωρεάν το λαογραφικό υλικό κάθε ενδιαφερόμενου.

στ) συμμετοχή σε πολιτιστικές εκδηλώσεις.

ζ) συμμετοχή σε πλήθος ραδιοφωνικών εκπομπών με συνεντεύξεις και μουσικές εκτελέσεις.

η) ετήσιες εκδηλώσεις, όπως:

– μνημόσυνο για τον Σιμωνα Καρά στο παρεκκλήσι του Κέντρου,

– γλέντι Τσικνοπέμπτης στον χώρο του Κέντρου,

– πανηγύρι του απ. Σιμωνος του ζηλωτού (10 Μαΐου) στην γενέτειρα του Σιμωνα Καρά,

– μνημόσυνο των πεσόντων κατά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως (29 Μαΐου).