«Άρτος»,στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο

Μέχρι τις 23 Σεπτεμβρίου θα διαρκέσει η έκθεση γλυπτικής «Άρτος» του Θόδωρου Παπαγιάννη, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Γαία και Αρτος, Μέταλλο, Ξύλο,Terracotta

       Για την έκθεσή του στο Βυζαντινό Μουσείο ο Θόδωρος Παπαγιάννης επέλεξε να «σκηνοθετήσει» με νέο τρόπο, χαρακτηριστικά έργα της καλλιτεχνικής του παραγωγής των τελευταίων 15 περίπου χρόνων. Ο άρτος, σύμβολο κεντρικής σημασίας για τον Χριστιανισμό και προσφιλές θέμα για τον καλλιτέχνη, αποτελεί το επίκεντρο, γύρω από το οποίο οργανώνεται η αφήγηση της έκθεσης.

      «Το ψωμί και η ιερότητά του είναι ένα θέμα που με απασχολεί τα τελευταία χρόνια.  Εκλαμβάνω το ψωμί σαν βασική έννοια της ζωής του ανθρώπου με τη διαχρονική του σημασία και με ό,τι σημαίνει για τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων, που καθημερινά αγωνίζονται για να το αποκτήσουν…Μικροί θυμάμαι, ορκιζόμασταν στο ψωμί.  «Μα το ψωμάκι», λέγαμε και κάναμε το σταυρό μας, για να μας πιστέψει ο άλλος κι ήταν αυτός ο μεγαλύτερός μας όρκος.  Κι όταν ένα κομματάκι περίσσευε ή μας έπεφτε στο χώμα, το παίρναμε, το φιλούσαμε και το βάζαμε σε μια τρυπούλα του τοίχου, μην τύχει και πατηθεί, κι ήταν αυτό μεγάλη αμαρτία», γράφει ο Θόδωρος Παπαγιάννης.

Πορεία, Terracotta

Σε ό,τι αφορά στο στήσιμο της έκθεσης, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο θα δούμε, μια μεγάλη, πολυπληθή πομπή που αποτελείται από μικρές πήλινες μορφές ξεκινά από το σκοτάδι και πορεύεται  προς το φως, διατρέχοντας δυο αίθουσες, για να καταλήξει μπροστά στην τρίτη και τελευταία, την αίθουσα του άρτου. Την πομπή πλαισιώνουν υπερφυσικού μεγέθους γλυπτά από μέταλλο και ξύλο. Στο κέντρο της τελευταίας αίθουσας, δεσπόζει ένα τεράστιο ταψί γεμάτο με πήλινα ομοιώματα άρτων, ενώ πίσω του στέκουν στοιβαγμένα σακιά με σιτάρι. Σταυρόσχημες ξύλινες μορφές στις γωνίες, συνοδεύουν την κεντρική εγκατάσταση, σε ένα σύνολο που ανακαλεί τον χώρο του βυζαντινού ιερού και το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Πορεία, Terracotta

          «Η πομπή από το σκοτάδι στο φως μπορεί να θυμίζει την πορεία του λαού του Ισραήλ από την πείνα και τη δουλεία προς τη γη Χαναάν, αλλά και την πορεία του εκκλησιάσματος προς τη Θεία Ευχαριστία.  Οι υπερμεγέθεις μορφές στην προκειμένη περίπτωση είναι μορφές αγίων, προφητών ή ιερέων.  Μετωπικές και ακίνητες, παρατακτικά τοποθετημένες στο χώρο της έκθεσης παραπέμπουν στους ολόσωμους αγίους της βυζαντινής εικονογραφίας.  Ακόμη και οι λεπτομέρειες των ενδυμάτων, τα κοσμήματα και τα διακοσμητικά στοιχεία τους στα γλυπτά του Παπαγιάννη συνομιλούν  με τα άμφια του ιερέα και με το βυζαντινό κόσμημα.  Η «βασανισμένη προσπάθεια ανάτασης», όπως περιγράφει ο πεζογράφος Δημήτρης Χατζής, το περιεχόμενο της γλυπτικής του Θόδωρου Παπαγιάννη συνδέεται με την αντίστοιχη θεολογική και καλλιτεχνική προσπάθεια του ανθρώπου, όπως τη γνωρίζουμε στη χριστιανική τέχνη, σημειώνει η Ιωάννα Αλεξανδρή, Ιστορικός της Τέχνης στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Σύνθεση με ψωμιά και σταυρούς, Μέταλλο, Ξύλο, Terracota

      Μεταφερμένη στον χώρο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου η γλυπτική του Παπαγιάννη αποκτά νέο νόημα και περιεχόμενο με θρησκευτικές και ιστορικές αναφορές.  «Ο Παπαγιάννης υπομνηματίζει την ιερότητα του χώρου και την κοινωνική ενύπαρξη του θυσιασμένου Χριστού – Άρτου στη συνείδηση των πιστών που συγκεντρώνονται στον ιερό χώρο της εκκλησίας», γράφει η Διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, Αναστασία Λαζαρίδου.