Η ψηφιακή τεχνολογία μπαίνει στις πόλεις

Ο Carlo Ratti, καθηγητής του φημισμένου αμερικανικού πανεπιστημίου Massachusetts Institute of Tecnology (MIT) και διευθυντής του εργαστηρίου SENSEable City Lab του ίδιου ιδρύματος έχει σαν όραμα τις πόλεις του μέλλοντος, στις οποίες εκατομμύρια άνθρωποι θα συνυπάρχουν με δισεκατομμύρια αισθητήρες διαμορφώνοντας από κοινού το περιβάλλον εργασίας, αναψυχής, αλλά και τα μέσα μεταφοράς.

Το εργαστήριο SENSEable City Lab είναι έξι ετών και έχει ήδη εξελιχθεί στο Cambridge σε μια ομάδα περίπου 40 ατόμων, ενώ έχει επεκταθεί με ένα νέο εργαστήριο-δορυφόρο στη Σιγκαπούρη. Το εργαστήριο προσπαθεί να καταλήξει σε σχέση με τα οράματα και τα πρότυπα για τις πόλεις του αύριο, επειδή ζούμε στην εποχή των πόλεων. Η Κίνα μόνη της κατασκευάζει περισσότερες πόλεις κατασκευάστηκαν ποτέ από όλη την υπόλοιπη ανθρωπότητα μαζί. Πέρυσι, για πρώτη φορά, η πλειοψηφία του πληθυσμού όλης της γης ζούσε στις πόλεις.

Η τεχνολογία είναι πλέον τόσο ευρέως διαδεδομένη, τόσο μικρή και τόσο φτηνή που είναι ένα βασικό μέρος της ζωής μας. Η ψηφιακή τεχνολογία κινείται σε αστικούς χώρους, και πρέπει κανείς να σκεφτεί για τη σύνδεση μεταξύ της τεχνολογίας και των ανθρώπων. Τι μπορεί να μετρηθεί με αισθητήρες και να αξιοποιήσουμε για τους ανθρώπους;

Αυτή η στροφή προς την πανταχού παρούσα τεχνολογία έχει σημαντικές συνέπειες για το σχεδιασμό των χώρων. Ο Carlo Ratti πιστεύει ότι δεν πρέπει να σχεδιάζει κανείς έναν χώρο μόνο για τους ανθρώπους ή την κυκλοφορία, αλλά πρέπει να σχεδιάζει χώρους για την τεχνολογία. Γι ‘αυτό προσπαθεί να συνδυάσει τις προσεγγίσεις πολλών διαφορετικών επιστημονικών κλάδων: μαθηματικά, φυσική, αρχιτεκτονική, επιστήμη των υπολογιστών, κοινωνικές επιστήμες.

Τη λειτουργία της πόλης ο Carlo Ratti την παρουσιάζει με ένα αγώνα Φόρμουλα 1, όπου ένας καλός οδηγός και ένα καλό αυτοκίνητο δεν οδηγούν απαραίτητα στη νίκη αν δεν υπάρχει η αντίστοιχη υποστήριξη από την ομάδα. Γνωρίζοντας τι συμβαίνει σε κάθε γωνιά της πόλης μπορεί κανείς να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση ενδεχομένων προβλημάτων, τη ρύθμιση της κυκλοφορίας κ.ά.

Η Θεσσαλονίκη

Ο Carlo Ratti βρέθηκε στα τέλη Μαΐου στη Συμπρωτεύουσα για να παρουσιάσει τις καινοτόμες προτάσεις – μελέτες ομάδας φοιτητών, που με επικεφαλής τον πολεοδόμο καθηγητή του πανεπιστημίου, Dennis Frenchman, επισκέφθηκαν το Μάρτιο του 2011 την πόλη. Οι φοιτητές, σε συνεργασία με Έλληνες αρχιτέκτονες, κατέθεσαν μια σειρά από προτάσεις μέσω των οποίων αναβαθμίζονται και αναδεικνύονται αρχαιολογικοί χώροι, νεοκλασικά κτίρια και γειτονιές. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται τα παρακάτω:

Ο άξονας της Εγνατίας Οδού: η Allison Albericci, συνδυάζει πολλαπλές τεχνολογίες σε διαδρομές, αλλά και σε σταθμούς του μετρό. Φωτεινές πινακίδες, ψηφιακές εγκαταστάσεις, εικόνες αφής πληροφορούν για δρομολόγια, κυκλοφοριακό, στάθμευση, ατμοσφαιρική ρύπανση, δημιουργώντας μια νέα αστική διαδραστικότητα.

Η Ωρα περιπάτου: η Alix Beranger μετατρέπει το Ανάκτορο του Γαλερίου σε ανοιχτό μουσείο για διαδραστικές πλοηγήσεις στον χρόνο και τον χώρο, με σύστημα γυάλινων δαπέδων, φωτεινών ενδείξεων και ήχου, και με μοναδικά μονοπάτια για τους επισκέπτες.

Η Πόλη της σποράς: η Allison Hu ξεδιπλώνει τον πολυδιάστατο οικιστικό ιστό με ένα αστικό παιχνίδι όπου ο παίχτης με ψηφιακά μέσα μεταμορφώνει μια ιδέα σε δημόσια λειτουργία.

Οι Επιζήσαντες: η Andres Martinez βγάζει από τη λήθη (με τη βοήθεια ψηφιακών υποδομών και διαδραστικών λειτουργιών) εγκαταλελειμμένα κτίρια, τα οποία θεωρεί ως τους πολιτισμικούς επιζήσαντες της πλούσιας σε ιστορία και πολιτισμό πόλης.

Το Αστικό θέατρο: ο Stephen Kennedy ασχολείται με την παραλία, την οποία μετατρέπει σε ανοιχτό θέατρο με πλωτές πλατφόρμες, πλοιάρια και προβολείς. Πολίτες και τουρίστες θα βλέπουν όχι μόνο τη θάλασσα από την πόλη, αλλά και την πόλη από τη θάλασσα.

Ψηφιακές τέντες: η Yihyun Lim προτείνει την αντικατάστηση των υπαρχουσών τεντών στις πολυκατοικίες με ψηφιακά υφάσματα εφοδιασμένα με τεχνολογία Led στα οποία θα προβάλλονται χρήσιμες πληροφορίες (π.χ. καιρός).

Ο φωτισμός των Λαδάδικων: την αξιοποίηση ενός συστήματος οικολογικού φωτισμού προτείνει η Yeon Wha Hong για την αισθητική βελτίωση της γνωστής παραδοσιακής συνοικίας που η απομόνωσή της λειτουργεί εις βάρος της αίγλη της.

Ο Carlo Ratti χαρακτήρισε τη Θεσσαλονίκη ως πόλη μοναδική, λόγω της ιστορίας και τη γεωγραφικής της θέσης και επισήμανε ότι το κόστος για την υλοποίηση των εν λόγω προτάσεων δεν είναι πολύ μεγάλο. «Μην αναζητάτε το σύμβολο της Θεσσαλονίκης. Σύμβολο είναι η ίδια – φιλική και παραγωγική – πόλη, οι πολιτισμικές της διαστρωματώσεις και το θαλάσσιο μέτωπό της» είπε μεταξύ άλλων ο Carlo Ratti μιλώντας για τη Θεσσαλονίκη του μέλλοντος.