Θετικοί επιστήμονες επί Βυζαντίου

6 Μαρτίου 2024

1. Ζώσιμος 4ος-5ος αι.

Έλληνας Αλχημιστής από την Πανόπολη της Αιγύπτου.
Αυτός πρώτος χρησιμοποίησε την λεξη «Χημεία» από την τέχνη της μαύρης γης της
Αιγύπτου που ονομάζεται «χεμ».
Ένα από τα έργα του «περί ζύθων ποιήσεως» αποτελεί την αρχαιότερη συνταγή
παρασκευής μπύρας.


2.Πελάγιος 4ος-5ος αι.
αλχημιστής

3. Δημόκριτος 4ος-5ος αι,
αλχημιστής

4.Μαρία η Ιουδαία 4ος-5ος αι.
Αλχημίστρια , μαθήτρια του Δημοκρίτου

5.Αστέριος ο Αμασιεύς 5ος αι.
συγγραφέας με σπουδές στα μαθηματικά και την αστρονομία.

6. Ιάκωβος 5ος αι.
Ιατρός , φαρμακολόγος και βοτανολόγος

7.Πρόκλος ο Βυζάντιος 5ος-6ος αι.
Μαθηματικός και φιλόσοφος

8. Αέτιος 5ος-6ος αι.
Ιατρός , φαρμακολόγος και βοτανολόγος

9.Αμμώνιος 5ος-6ος αι.
Φιλόσοφος , μαθηματικός και αστρονόμος

10.Ερμίας ο Αλεξανδρεύς 5ος-6ος αι.
Φιλόσοφος και μαθηματικός

11.Ασκληπιόδωρος ο Αλεξανδρεύς 5ος-6ος αι.
Ιατρός, Μαθηματικός και νεοπλατωνικός φιλόσοφος

12.Δίδυμος 5ος-6ος
γεωπόνος

13. Ιωάννης ο Λυδός 490-565
Ιστορικός , νομικός και αστρονόμος
από την Φιλαδέλφεια.

14.Ιουλιανός ο αρχιτέκτονας 5ος-6ος αι.
Μηχανικός και αρχιτέκτονας. Γνωστός από έναν μηχανισμό άντλησης νερού τον
οποίον εφεύρε.

15.Μαρίνος ο Νεαπολίτης 5ος-6ος αι.
Νεοπλατωνικός και μαθηματικός. Διάδοχος του Πρόκλου στην Ακαδημία.

16. Σιμπλίκιος 5ος-6ος αι.
Φιλόσοφος και μαθηματικός
Δίδαξε στην Ακαδημία μέχρι που έκλεισε και μετά το κλείσιμο της πήγε στην Περσία
για 5 χρόνια , όπου δίδαξε. Επέστρεψε όμως και δίδαξε στην Κωνσταντινούπολη.

17.Ασκληπιός ο Τραλλειανός 6ος αι.
Νεοπλατωνικός και γεωμέτρης

18. Ανθέμιος ο Τραλλειανός 6ος αι.
αρχιτέκτονας (Αγια Σοφία) και συγγραφέας

19.Ηλιόδωρος ο Νεοπλατωνικός 6ος αι.
Φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος

20.Ισίδωρος ο Μιλήσιος 6ος αι.
Αρχιτέκτονας και μαθηματικός
Ολοκλήρωσε την Αγία Σοφία.
Ίδρυσε στην Πόλη Σχολή Μηχανικών και υπήρξε δάσκαλος τους τελευταίου διευθυντή
της Ακαδημίας Αθηνών του Δαμάσκιου.

21.Ισίδωρος ο Μιλήσιος ο Νεώτερος 6ος αι.
Αρχιτέκτονας και μηχανικός. Ανιψιός του προηγούμενου.
Ανοικοδόμησε τον τρούλο της Αγίας Σοφίας όταν έπεσε λόγω σεισμού το 558.

22.Δαμάσκιος 6ος αι.
Έλληνας νεοπλατωνικός και μαθηματικός , από την Δαμασκό. Τελευταίος διευθυντής
της Ακαδημίας.

23.Ευτόκιος 6ος αι.
Μαθηματικός

24.Ήρων 6ος αι.
Μαθηματικός

25.Ιεροκλής 6ος αι.
Γεωγράφος

26. Ιωάννης ο Φιλόπονος 6ος αι.
Φιλόσοφος , μαθηματικός και αστρονόμος
Μεγάλη φιλοσοφική και πνευματική διάνοια του Βυζαντίου.
Το έργο του άσκησε μεγάλη επίδραση στις φυσικές επιστήμες του μεσαίωνα αλλά και
των νεότερων χρόνων.

27.Καισάριος 6ος
γεωγράφος

28.Κοσμάς ο Ινδικοπλεύστης 6ος αι.
Γεωγράφος και τοπογράφος

29. Λεόντιος 6ος αι.
Μαθηματικός , φιλόσοφος και μηχανικός

30.Διονύσιος ο Μικρός 6ος αι.
Αστρονόμος

31. Ολυμπιόδωρος 6ος αι.
Νεοπλατωνικός και μαθηματικός

32 Πρόκλος ο Μητροπολίτης 6ος αι.
μαθηματικός και αστρονόμος

33. Ρητόριος ο Βυζαντινός 6ος αι.
Αστρονόμος.

34. Στέφανος ο Βυζάντιος 6ος αι.
Γεωγράφος

35. Σωτήριχος 6ος αι.
μαθηματικός και φιλόσοφος

36.Βάσσιος Κασσιανός 6ος-7ος αι.
Συγγραφέας γεωπονικών και φυσιογνωστικών έργων
Το έργο του «Γεωπονικά» θεωρείται το καλύτερο της βυζαντινής φυσιογνωμίας και
αποτελείται από 26 βιβλία.

37.Αλέξανδρος ο Τραλλειανός 525-605
Ιατρός , φαρμακολόγος και βοτανολόγος
Είναι ο πρώτος που χορήγησε σίδηρο ως εσωτερικό φάρμακο.

38.Τιμόθεος ο Γαζαίος 6ος-7ος αι.
Ζωολόγος , γραμματικός

39.Γεώργιος ο Κύπριος 6ος-7ος αι.
Γεωγράφος

40. Αριστοφάνης 6ος-7ος αι.
ζωολόγος

41. Πισίδης Γεώργιος 6ος-7ος αι.
Αστρονόμος , ζωολόγος , βοτανολόγος
Πίστευε στην σφαιρικότητα της γης.

42. Καλλίνικος 7ος αι.
Έλληνας μηχανικός από την Ηλιούπολη της Συρίας
εφευρέτης του «υγρού πυρός»

43. Θεόδωρος ο Καντερβουρίας 602-690
Έλληνας και πρώτος αρχιεπίσκοπος Canterbury, από την Ταρσό της Κιλικίας.
Σπούδασε μαθηματικά , φιλοσοφία και αστρονομία στην Κωνσταντινούπολη.
Είναι ο πρώτος που ίδρυσε βιβλιοθήκες και σχολεία στην Αγγλία , φροντίζοντας
να διδάσκονται εκεί η αριθμητική και η ελληνική γλώσσα. Θεωρείται ο ιδρυτής της
αγγλοσαξονικής φιλολογίας και ο ιδρυτής των πρώτων μεγαλόπρεπων ναών της
ευρύτερης περιοχής του Λονδίνου. Είναι άγιος της καθολικής Εκκλησίας, αν και
Έλληνας.

44.Θεόδωρος ο πρωτοσπαθάριος 610-642
Ιατρός και φαρμακολόγος έγραψε έργο με συνταγές φαρμάκων

45. Παύλος ο Αιγινήτης 7ος αι.
Ιατρός , φαρμακολογος , ζωολόγος , φυτολόγος από την Αίγινα

46. Στέφανος ο Αλεξανδρεύς 7ος αι.
αστρονόμος και μαθηματικός , φαρμακολόγος

47. Σιμόκαττος Θεοφύλακτος 7ος αι.
γεωπόνος

48. Θεόφιλος ο Εδεσσηνος 695-785
αστρονόμος και λόγιος. Μετέφρασε τον Όμηρο στα αραβικά

49. Αρέθας 9ος αι.
μαθητής του Λέοντος του Μαθηματικού

50. Θεοδήγιος 9ος αι.
καθηγητής αστρονομίας και των μαθηματικών
στη Σχολή της Μαγναύρας και λόγιος.

51. Θεόδωρος ο Γεωμέτρης 9ος αι.
Καθηγητής γεωμετρίας στη Σχολή της Μαγναύρας

52. Λέων ο Μαθηματικός 9ος αι.
Γεννήθηκε στην Θεσσαλία , σπούδασε στην Άνδρο και στην Πόλη.
Ένας από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς , είναι ο πρώτος που εισήγαγε τα
γράμματα στην θεωρητική αριθμητική και άλγεβρα.
Γεωμέτρης , μηχανικός , αστρονόμος και φιλόσοφος.
Πρύτανης της Σχολής της Μαγναύρας δίδαξε σ’ αυτήν τετρακτύ
(Γεωμετρία , αστρονομία , αριθμητική και μουσική)
Κατασκεύασε τον πρώτο οπτικό τηλέγραφο που αναφέρεται στην Ιστορία ο οποίος
τοποθετήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας.
Διέσωσε πολλά αρχαία κείμενα.

53.Φώτιος ο Α’ 820-891
θεολόγος, νομικός, ιστορικός, φιλόσοφος, γεωγράφος, αστρονόμος, μαθηματικός
πατριάρχης Κων/πολεως

54. Κωνσταντίνος ο Σικελός 9ος-10ος αι.
μαθηματικός.

55. Γρηγόριος 10ος αι.
καθηγητής αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Μαγναύρας
Επινόησε έναν βελτιωμένο τύπο αστρολάβου τον οποίον ονόμασε «κόσμημα
μαθηματικόν». Θεωρείται ο πρόδρομος των αστρονομικών παραδοχών του 14ου-15ου
αι.

56. Ήρων ο Βυζαντινός 10ος αι.
Μαθηματικός , αρχιτέκτονας και μηχανικός
αναφέρεται ως ο επινοητής του «επιμονίδιου φαρμάκου» το οποίο προκαλούσε τόνωση
του οργανισμού και καταπράυνση του αισθήματος της πείνας.

57.Νικηφόρος Πατρίκιος 10ος αι
καθηγητής γεωμετρίας στο πανεπιστήμιο Μαγναύρας

58.Ελευθέριος Ζεβεληνός 11ος αι
αστρονόμος

59.Ιωάννης ο Ιταλός 11ος αι.
Φιλόσοφος, μαθηματικός

60.Συμεών Σήθης 11ος αι.
Αστρονόμος , βοτανολόγος και ιατρός

61.Μιχαήλ Ψελλός 1018 – 1096
φιλόσοφος , μαθηματικός , αστρονόμος , φυσικός , νομικός και φιλόλογος
Πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κωνσταντινουπόλεως
Σπούδασε στην Αθήνα και στην Πόλη.

62. Μάρκος ο Έλλην 11ος αι.
λόγιος και αστρονόμος

63. Μιχαήλ ο Εφέσιος 11ος αι.
καθηγητής του πανεπιστήμιου Κων/πολης

64. Ιερόφιλος ο Σοφιστής 12ος αι.
Διαιτολόγος , φαρμακολόγος

65. Νεόφυτος ο Μοναχός 12ος αι.
εισηγητής των «ινδικών αριθμών» στο Βυζάντιο

66.Πρόδρομος ο Μοναχός 12ος αι.
Μαθηματικός , αστρονόμος αλλά και μονάχος ερημίτης
δάσκαλος του Νικηφόρου Βλεμμύδη

67.Μιχαήλ ο Ιταλικός 12ος
ασχολήθηκε και με αστρονομία.

68. Νικηφόρος Βλεμμύδης 1197-1272
μαθηματικός. Αστρονόμος , γεωγράφος , ιατρός , θεολόγος
η μεγαλύτερη πνευματική μορφή του 13ου αιώνα σπούδασε στην Νίκαια 4 χρόνια
κλασσικές σπουδές και ιατρική στην Σμύρνη παρακολούθησε μαθήματα αριθμητικής ,
γεωμετρίας αστρονομίας και οπτικής στη Σκάμανδρο της
Τρωάδας. Έγραψε πολλά φυσικομαθηματικά βιβλία.

69. Γεώργιος Ακροπολίτης 1220 – 1282
πολιτικός , μαθηματικός , αστρονόμος
ίδρυσε στην Πόλη βιβλιογραφικό εργαστήριο για να αντιγράφονται και να διασώζονται
κείμενα και έργα προγενέστερων και αρχαίων

70. Νικόλαος Μυρεψός 1222 – 1255
ιατρός, βοτανολόγος
Συγγραφέας του έργου «Δυναμερόν» που περιλαμβάνει 2656 ιατρικές συνταγές
Αυτό το βιβλίο αποτέλεσε μέχρι και τον 15ο αιώνα το επίσημο φαρμακευτικό κώδικα
της Δύσης και το επίσημο σύγγραμμα της ιατρικής σχολής του Παρισιού.

71. Μανουήλ Ολόβολος 1240 – 1290
αστρονόμος και μαθηματικός

72. Γεώργιος Παχυμέρης 1242 – 1310
μέγας φιλόσοφος , μαθηματικός , αστρονόμος και ιστορικός
ασχολήθηκε με τον Διόφαντο. θεωρείται από τους πρώτους βυζαντινούς που
ασχολήθηκαν με τα γραμμικά συστήματα. Έγραψε την τετράβιβλο (quadrivium)

73.Μάξιμος Πλανούδης 1255 – 1310
μαθηματικός , αστρονόμος , βιβλιογραφος και φιλόλογος

74. Μανουήλ Βρυέννιος 14ος αι.
Αστρονόμος , μαθηματικός , θεωρητικός μουσικός

75. Θεόδωρος Μετοχίτης 1260 – 1332
Πρόδρομος της ανθρωπιστικής αναγέννησης του 15ου αιώνα.
Μεγάλη επιστημονική μορφή του Βυζαντίου.
Αστρονόμος , μαθηματικός , φιλόσοφος και ιστορικός
Γράφει ο Μετοχιτης (τέλη 13ου αιώνα) «… σε μας που έχουμε την ίδια καταγωγή και
την ίδια γλώσσα με κείνους (τους αρχαίους Έλληνες) και είμαστε διάδοχοί τους..»

76 Μανουήλ Φίλης 1275 – 1345
βοτανολόγος , ζωολόγος

77.Βαρλαάμ ο Καλαβρός 1290 – 1348
Έλληνας φιλόσοφος , αστρονόμος , μαθηματικός
Δάσκαλος του Πετράρχη και του Βοκκακίου.
Γράφει ο Βοκκάκιος σε ένα γράμμα του για τον Βαρλαάμ
«…δεν υπήρχε ανάμεσα στους Έλληνες άλλος άνθρωπος με τόση αληθή σοφία και
τόσες αμέτρητες γνώσεις» θεωρείται ένας από τους πρόδρομους της αναγέννησης».
Ο Στήβεν Ράνσιμαν («η τελευταία βυζαντινή αναγέννηση» σελ.82) τον θεωρεί ως έναν
από τους ιδρυτές της σύγχρονης άλγεβρας. Ίδρυσε σχολή στην Θεσσαλονίκη στην οποία διδάσκονταν η φιλοσοφία , η αστρονομία και τα μαθηματικά.

78. Νικηφόρος Γρηγοράς, από την Ηράκλεια του Πόντου 1295 – 1359
Μεγάλος σοφός της εποχής των Παλαιολόγων. Αστρονόμος και μαθηματικός και πλατωνικός φιλόσοφος. Μελέτησε επισταμένως το ζήτημα του ημερολόγιου και τον καθορισμό της εορτής του Πάσχα. Εξακρίβωσε το σφάλμα κατά τον υπολογισμό της πανσελήνου μετά την εαρινή ισημερία και βάσει αυτού κατάρτισε σχέδιο διόρθωσης του Πασχαλίου. Το σχέδιο το υπέβαλλε προς συζήτηση σε ομάδα σοφών την «Λογικήν
Πανήγυριν» και στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β’ το 1324. Το σχέδιο εγκρίθηκε, αλλά για να μην γίνει σύγχυση μεταξύ των αμαθών και προκαλέσει διχασμό στην εκκλησία ,δεν προέβη στην διόρθωση. Έτσι η αλλαγή του ημερολογίου δεν έγινε το 1324, αλλά το 1578 από τον πάπα Γρηγόριο τον 13ο και την Δύση.

79. Γρηγόριος Χιονιάδης 13ος-14ος αι.
Αστρονόμος και ιατρός στην Τραπεζούντα. Καθηγητής αστρονομίας στην Ακαδημία
θετικών επιστήμων Τραπεζούντας.

80. Κωνσταντίνος Λυκίτης 13ος – 14ος αι.
Αστρονόμος. Δίδαξε στην Ακαδημία Τραπεζούντας.
Μελέτησε και ασχολήθηκε και με την οπτική.

81. Ιωάννης Πεδιάσιμος 13οσ-14ος αι.
Πρύτανης του Πανεπιστήμιου Κων/πολεως.
έγραψε έργα με μαθηματικό / γεωδαιτικό περιεχόμενο.

82. Ιωάννης Αβράμιος 14ος αι.
Αστρονόμος , ιατρός

83. Ελευθέριος ο Ηλείος 14ος αι.
αστρονόμος

84. Θεόδωρος Μελιτηνιώτης 1310 – 1389
Ο μεγαλύτερος ίσως αστρονόμος του Βυζαντίου μετά τον Γρηγορά.

85.Ισαάκ Άργυρος 1310 – 1372
μαθηματικός , αστρονόμος.

86. Δημήτριος Κυδώνης 1324 – 1398
πολιτικός , θεολόγος και μαθηματικός
μεταλαμπάδευσε στην Δύση πολύτιμες μαθηματικές γνώσεις.

87.Νικόλαος Ραβδάς 14ος αι.
μαθηματικός από την Σμύρνη

88. Μανουήλ Μοσχόπουλος 14ος αι.
λόγιος και μαθηματικός

89. Μιχαήλ Βαλσαμών 14ος αι.
ιερωμένος. φιλόσοφος και μαθηματικός

90. Γεώργιος Γεωμέτρης 14ος αι.
μαθηματικός

91, Δημήτριος ο Πεπαγωμένος 14ος αι.
Ζωολόγος , πτηνολόγος , φαρμακολόγος και ιατρός

92.Ιωάννης Κατράρης 14ος αι.
Έζησε στην Θεσσαλονίκη , κωμωδιογράφος και αστρονόμος

93.Νικόλαος Καβάσιλας 14ος αι.
Μαθηματικός. Αστρονόμος και θεολόγος
Σε επιστολή του έδωσε μια ερμηνεία στα αίτια του σχηματισμού του ουράνιου τόξου.Εκτέλεσε πειράματα πάνω στην διάθλαση του φωτός και στην πορεία των ακτίνων, μέσα σε μια διάφανη σφαίρα με νερό. Στις εργασίες του Καβάσιλα στηρίχτηκαν οι δυτικοί για να εξηγήσουν το ουράνιο τόξο. Το 1611 ο Μαρξ Αντώνιο ντε Ντόμινις δημοσίευσε μια εξήγηση για το ουράνιο τόξο που δεν διαφέρει από την εξήγηση του Καβάσιλα 3 αιώνες πριν.

94. Ανδρέας Λιβαδηνός 14ος αι.
Αστρονόμος , γεωγράφος

95. Μανουήλ ο Τραπεζούντιος 14ος αι.
Κληρικός , μαθηματικός και αστρονόμος
δίδαξε μαθηματικά στην Ακαδημία θετικών επιστημών Τραπεζούντας. θεωρείται απο
πολλούς ότι ίδρυσε αστεροσκοπείο στην Τραπεζούντα. Επί εποχής του αναπτύχθηκε
στην Ακαδημία η τριγωνομετρία.

96. Νεόφυτος Προδρομηνός 14ος αι.
Βοτανολόγος

97.Γεωργιος Χρυσοκόκκης 14ος αι.
αστρονόμος. Μαθηματικός και γεωγράφος
Δίδαξε αστρονομία στην Ακαδημία Τραπεζούντας.

98.Μανουήλ Χρυσολωράς 14ος-15ος αι.
Αστρονόμος , φιλόσοφος

99. Γεώργιος Γεμιστός (Πλήθων) 1355 – 1452
Μεγάλος Βυζαντινός φιλόσοφος , αστρονόμος και μαθηματικός

100. Ιωάννης Χορτασμένος 1370 – 1437
αστρονόμος , μαθηματικός και γεωγράφος

101. Γεώργιος Αμιρούτσης 15ος αι.
μαθηματικός και αστρονόμος
Μέγας Λογοθέτης του Δαβίδ Κομνηνού τον οποίον πρόδωσε κατά πολλούς και
«τιμήθηκε» από τον Μεχμέτ τον Τούρκο.

Τα ονόματα και τα σύντομα βιογραφικά πάρθηκαν από το βιβλίο
«Οι θετικοί επιστήμονες της Βυζαντινής Εποχής» των Β.+Σ.Σπανδάγου και Δ.
Τραυλού. εκδόσεις Αίθρα.

Πηγή: apogonoimikrasiaton.blogspot.gr/