Αρχιτεκτονικοί θησαυροί της Μεσαιωνικής Σερβίας

Το Βυζαντινό Μουσείο Πολιτισμού συμμετέχοντας στην δράση της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού: «Θεσσαλονίκη, Σταυροδρόμι Πολιτισμών 2012, Νοτιοανατολική Ευρώπη» φιλοξενεί την περιοδική έκθεση με τίτλο: «Αρχιτεκτονικοί θησαυροί από την καρδιά της Μεσαιωνικής Σερβίας». Αποτελεί την πρώτη συνεργασία του Βυζαντινού Μουσείου με το ίδρυμα για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Krajlevo (Σερβία). Μέσα από το πλούσιο φωτογραφικό υλικό παρουσιάζονται τα σημαντικότερα και αντιπροσωπευτικότερα δείγματα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής της κεντρικής Σερβίας.

Η κεντρική Σερβία είναι ένας χώρος που διατηρεί πληθώρα σημαντικών εκκλησιαστικών και κοσμικών μνημείων. Το γεγονός μαρτυρεί το υψηλότατο καλλιτεχνικό, πολιτιστικό, και τεχνολογικό επίπεδο κατα την υστεροβυζαντινή περίοδο παράλληλα δε μαρτυρεί και τις μακραίωνες σχέσεις με το Βυζάντιο και την Θεσσαλονίκη.

Τι παρουσιάζεται στην έκθεση;

Στην φωτογραφική έκθεση παρουσιάζονται εκκλησίες και μοναστήρια που φωτίζουν σημαντικές στιγμές της σερβικής εκκλησίας, όπως η εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Παύλου στη Ρας, όπου βαπτίστηκε ο Νέμανια και στην οποία έλαβε χώρα η Σύνοδος που συγκάλεσε κατα της αίρεσης των Βογομίλων.

Ναός Αγίων Πέτρου και Παύλου, 10ος αι,, εξωτερική άποψη από Ν.Α.

Οι Τζούρτζεβι Στούποβι, που κτίστηκαν ως ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον Άγιο Γεώργιο που απελευθέρωσε τον Νέμανια από την σπηλιά, στην οποία είχε φυλακιστεί από τους αδερφούς του για το την κατάληψη του θρόνου.

Μονή Ντζούρτζεβι Στούποβι, Άγιος Γεώργιος, 1170-71,εξωτερική άποψη από δυτικά

Η Στουντένιτσα, το πλέον γνωστό μοναστήρι και πνευματικό κέντρο των Σέρβων.

Μονή Στουντένιτσα, ναός Θεοτόκου, 1196-97, γλυπτός διάκοσμος, Παναγία με σεβίζοντες αγγέλους

Η Μιλέσεβα, το κεντρικό σημείο λατρείας του αγίου Σάββα.

Μονή Μιλέσεβα, ναός Ανάληψης, πρώτο μισό του 13ου αι., τοιχογραφία, οι Μυροφόροι στον τάφο του Χριστού

 Επίσης παρουσιάζονται:

Η Ζίτσα, ο ναός στον οποίο τελούνταν οι ενθρονίσεις και απ΄το 1219, πρώτη έδρα της Αρχιεπισκοπής της Σερβίας.

Το Γκράντατσ, μια αρχιτεκτονική μαρτυρία σύζευξης του βυζαντινού και γοτθικού στυλ.

Η Σοπότσανη, ένα θησαυροφυλάκιο των ωραιότερων νωπογραφιών του 13ου αι.

Το Άριλιε, μοναστικό καθίδρυμα του βασιλιά Ντραγκούτιν.

Η Έκθεση ολοκληρώνεται με τρία κοσμικά αρχιτεκτονήματα, τρία οχυρά: το Μάγκλιτς, το κάστρο της Ράς, και το Μιλέσεβατς, τα οποία κτίστηκαν σε πολύ σημαντική γεωστρατηγική θέση.

Αυτά τα πολιτιστικά ερεθίσματα αντανακλούν τις σχέσεις της μεσαιωνικής Σερβίας με τον βυζαντινό πολιτισμό, αλλά και με τα ευρωπαϊκά εργαστήρια. Αποτέλεσμα ήταν ένα αρχιτεκτονικό στυλ με χαρακτηριστική τη δημιουργική πνοή βυζαντινών και ρωμανικών στοιχείων.

Είμαστε σίγουροι ότι ο επισκέπτης  της έκθεσης θα μάθει, θα ψηλαφίσει την κοινή πολιτισμική κληρονομιά Θεσσαλονίκης και Σερβίας και θα έρθει πιο κοντά με ιστορικές σελίδες και  πολιτισμικά αγαθά της  μεσαιωνικής σερβικής τέχνης.

Βασίλειος Χάδος