Η Συμφωνική Μουσική του Μίκη Θεοδωράκη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Τη Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων σε ποίηση Διονύση Καρατζά,

το έργο “LORCA” για φωνή, κιθάρα και συμφωνική ορχήστρα σε ποίηση Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα μεταφρασμένη από τον Οδυσσέα Ελύτη

και τη Σουίτα Μπαλέτου “Les Amants de Teruel’’,

Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα ΕΡΤ

όλα συμφωνικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη, θα ερμηνεύσει η Συμφωνική Ορχήστρα της Ε.Ρ.Τ. υπό τη διεύθυνση του διακεκριμένου αρχιμουσικού Μίλτου Λογιάδη, με τη συμμετοχή της ερμηνεύτριας πολλών έργων του μεγάλου έλληνα συνθέτη Μαρίας Φαραντούρη, του διεθνούς φήμης βαρύτονου Δημήτρη Τηλιακού και του καταξιωμένου κιθαριστή Ιάκωβου Κολανιάν.

Μίλτος Λογιάδης

Το αφιέρωμα στη Συμφωνική Μουσική του Μίκη Θεοδωράκη θα γίνει την Τετάρτη 30 Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Η σχέση του Μίκη Θεοδωράκη με τη συμφωνική μουσική υπήρξε ουσιαστική για τον μεγάλο Έλληνα δημιουργό.

Μίκης Θεοδωράκης

“Η συμφωνική μουσική αποτελεί το κορυφαίο πνευματικό επίτευγμα της δυτικής σκέψης, ιδιαίτερα των Γερμανών, ισάξιο με την αθάνατη αρχιτεκτονική και το αρχαίο δράμα”, αναφέρει ο Θεοδωράκης σε απόσπασμα της βιογραφίας του. Και συνεχίζει: “Φανταστείτε την ευτυχία που ένιωσα με την αποκάλυψη της συμφωνικής μουσικής. Έως τότε θεωρούσα τον εαυτό μου τυχερό, γιατί με είχε επιλέξει η μουσική άθελά μου, χαρίζοντάς μου τη δυνατότητα να ζω μέσα στον κόσμο της μουσικής αρμονίας” (Αρχιμανδρίτη Γ, 2011, Μίκης Θεοδωράκης: Η ζωή μου, εκδ. Πατάκη)

H Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων σε ποίηση Διονύση Καρατζά αποτελεί το “κύκνειο άσμα” του Μίκη Θεοδωράκη. Έτσι την χαρακτηρίζει άλλωστε ο ίδιος ο συνθέτης σημειώνοντας τα εξής: “Δεν πιστεύω ότι υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία για έναν συνθέτη από το να έχει ένα δικό του πρωτογενές θεματικό υλικό, όπως αυτό των έργων του “Λυρικού Βίου” κι έτσι να μπορέσει να αφήσει ελεύθερη τη φαντασία και την τεχνική του στην ανασύνθεση του υλικού αυτού. Αυτό είχα ακριβώς την τύχη να κάνω από το 1995 μέχρι χτες, που, με το Κύκνειο Άσμα μου, τη Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων, έκλεισα οριστικά τον κύκλο της ενασχόλησής μου με τη μουσική σύνθεση, κύκλο που άνοιξα με τη σύνθεση της “Κασσιανής” (1942). Δηλαδή κράτησε 68 ολόκληρα χρόνια! Για την περίοδο αυτής της ανακύκλωσης του “Λυρικού Βίου”, το μόνο που έχω να προσθέσω είναι ότι υπήρξε πλούσια σε ποσότητα και εξαιρετική σε ωριμότητα”. Όπως έχει ο ίδιος δηλώσει: “Θεωρώ τον εαυτό μου… έναν συμφωνιστή…που γεννήθηκε στο Αιγαίο κι ακόμα θεωρώ τον εαυτό μου έναν Κρητικό μελωδό που έζησε στο Παρίσι. Και τέλος Έλληνα που έζησε στην Κόλαση της ξένης (γερμανικής) κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου αλλά και στον Παράδεισο της Πολιτιστικής Άνοιξης της δεκαετίας του 1960”.

Τα μέρη του βαρυτόνου θα ερμηνεύσει ο Δημήτρης Τηλιακός.

Τιλιάκος Δημήτρης

To έργο “LORCA” για φωνή, κιθάρα και συμφωνική ορχήστρα βασίζεται στο μουσικοποιητικό υλικό του “Romancero Gitano”. Ο Οδυσσέας Ελύτης έγραψε δύο κύκλους τραγουδιών για τον Μίκη Θεοδωράκη: τις “Μικρές Κυκλάδες” το 1962 και το “Romancero Gitano” που είναι μετάφραση του F.G. Lorca το 1967. Τους στίχους του Λόρκα μελοποίησε ο Θεοδωράκης. “…η πρεμιέρα των επτά τραγουδιών έγινε στη Ρώμη στα 1970 με σολίστ τη Μαρία Φαραντούρη. Η επιτυχία ήταν τόσο μεγάλη, ώστε έκτοτε το έργο είχε μόνιμη παρουσία στο ρεπερτόριο των συναυλιών που δώσαμε σε δύο παγκόσμιες περιοδείες”, γράφει ο Μίκης Θεοδωράκης. “… στα 1982 η Komische Oper του Ανατολικού Βερολίνου” ζήτησε από το Μίκη Θεοδωράκη να συνθέσει μια νέα εκδοχή αυτού του Κύκλου “για συμφωνική ορχήστρα, χορωδία, σόλο φωνή και κιθάρα. Λίγο αργότερα έγινε η πρεμιέρα του νέου έργου στο Βερολίνο με σολίστ τη Μαρία Φαραντούρη και τον Κώστα Κοτσιώλη”. Η ίδια εκδοχή θα ακουστεί στη συναυλία-αφιέρωμα της 30ης Ιανουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής με σολίστ την Μαρία Φαραντούρη και τον κιθαριστή Ιάκωβο Κολανιάν.

Μαρία Φαραντούρη

Η σύνθεση της Σουίτας Μπαλέτου “Les Amants de Teruel”, “έγινε στα 1958 στο Παρίσι -γράφει ο Μίκης Θεοδωράκης- ύστερα από παραγγελία της (διάσημης μπαλαρίνας) Λουντμίλα Τσερίνα, που την εποχή εκείνη είχε δημιουργήσει το δικό της θέατρο. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών”, του ζητήθηκε “να συνθέσει και δεύτερο μπαλέτο, προκειμένου να κλείσει η βραδυά με μουσική δική μου”, σημειώνει ο Θεοδωράκης. “Επειδή δεν είχα χρόνο τους πρότεινα το “Καρναβάλι” και έτσι είχα τη χαρά να διευθύνω επί είκοσι μέρες, στο Θέατρο “Σάρα Μπερνάρ”, δύο έργα δικά μου με την περίφημη τότε Ορχήστρα Λαμουρέ”.

Η Σουίτα Μπαλέτου “Les Amants de Teruel” είναι εμπνευσμένη από τον ομώνυμο ισπανικό μύθο: πρόκειται για την ιστορία δύο ερωτευμένων νέων από το Τερουέλ -μια πόλη στην περιοχή της Βαρκελώνης-, το ειδύλλιο των οποίων είχε τραγικό τέλος το 1217. Ο έρωτας του Χουάν Μαρτίνεθ δε Μαρθίγια και της Ιζαμπέλ δε Σεγούρα αποτέλεσε, κατά καιρούς, πηγή έμπνευσης για πολλούς ποιητές, δραματουργούς, μουσικούς και κινηματογραφιστές.

Κατερίνα Χουζούρη