Παπαφλέσσας..

24 Μαρτίου 2013

                ΜΩΡΙΑΣ 1817…

             …Ένας έφιππος με γρήγορο καλπασμό ζυγώνει ένα καλόγερο που με κοφτές κινήσεις ξεπαλουκώνει τα φανερά όρια των κτημάτων του Χουσεΐν – αγά, έχοντας πάρει εντολές από τον ίδιο ώστε να τον εμποδίσει με κάθε τρόπο . Ο φιλόδοξος αγάς ,σιγά αλλά σταθερά, απλώνει τα όριά των κτημάτων του  όσο θέλει η ψυχή του. Εις βάρος βέβαια της γης του μοναστηριού. Θέλει να γίνει πρώτος στη Καλαμάτα και πρώτος στο Μωριά. Η περιουσία πάντα έδινε κύρος στην εξουσία.  Ο καλόγερος ή δεν γνωρίζει τον αδίστακτο  χαρακτήρα του Χουσεΐν ή είναι τρελός. Αποφασίζει παράτολμα να διεκδικήσει τα παλιά όρια της Μονής ξεπαλουκώνοντας τα σύνορα που έβαλε ο αγάς. Την ώρα εκείνη τον πλησιάζει ο Τούρκος καβαλάρης. Είναι μια όμορφη ημέρα στην ύπαιθρο της Καλαμάτας και ακολουθεί ο διάλογος:

                                  ΤΟΥΡΚΟΣ ΚΑΒΒΑΛΑΡΗΣ: Εεεεεπ….τι κάνεις εκεί μωρέ παπά! Βλέπουμε την πλάτη του καλόγερου. Ακούγοντας την διαταγή του Τούρκου γυρίζει αργά προς το μέρος του. Το βλέμμα του δείχνει αποφασιστικότητα. Φοράει ράσο, φαρδιά ζώνη και στο κεφάλι κάτι που μοιάζει με κουκούλι καλογερικό. Το ντύσιμό του μαζί με το βλέμμα δείχνουν πιο πολύ διάθεση για καβγά, παρά υπακοή και μετάνοια.

                                        ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ:(με καθαρή φωνή). Τα σύνορα του μοναστηριού είναι ίσαμε κει κάτω στα βράχια. Εδώ και εκατό χρόνια είναι θαμμένα κάρβουνα μέσα στο χώμα που ορίζουν τα σύνορα.

                            ΤΟΥΡΚΟΣ ΚΑΒΑΛΛΑΡΗΣ: (με ξεκάθαρη το ίδιο φωνή). Τα σύνορα είναι εκεί που ορίζει ο αγάς! Ο καλόγερος τον κοιτάζει με αγέρωχο βλέμμα. Αγνοεί την διαταγή, τη βούληση του αγά. Στο χέρι του κρατάει ένα από τα ξεχωμένα παλούκια, ίσα με μπόι ανθρώπου, ενώ  πλησιάζει προς τον έφιππο Τούρκο. Ο ένας ζυγίζει τις προθέσεις του άλλου  στο μάτι. Ο καλόγερος συνεχίζει να τον πλησιάζει. Ένταση βουβή. Μάλλον δεν τα βρίσκουν. Ο Τούρκος από την θέση του αναβάτη σηκώνει την πιστόλα . Τον σημαδεύει δίνοντας  τελεσίγραφο: «Σταμάτα! Βάλε τα σημάδια πίσω!» Ο καλόγερος δεν παίρνει από λόγια. Βαδίζει προς το μέρος του. Τον κοντεύει. Κάτι παραπάνω από απόσταση βολής. Σε απόσταση θανάτου. Ο Τούρκος αποκλείεται να αστοχήσει. Η νοητή γραμμή σκοπεύσεως του όπλου απλώνεται ίσαμε μια δρασκελιά. «Το κρίμα στο λαιμό σου…» ,  μοιρολογεί ο Τούρκος και  είναι  έτοιμος  να πατήσει την σκανδάλη. Δεν θέλει να πάρει την ευθύνη για το τουφέκισμα του Ρωμιού. Ο τελευταίος δεν παίρνει από λόγια, ενώ ο Τούρκος δεν μπορεί να πάει και κόντρα στην θέληση του αγά. Με  τον Χουσεΐν δεν μπορεί να τα βάλει κανείς. Αν είναι να πέσει το δικό του κεφάλι καλύτερα να χαλαστεί ο ραγιάς. Και ενώ όλα αυτά είναι φευγαλέες σκέψεις που γίνονται σε φευγαλέο χρόνο, ο χρόνος είναι αρκετός για το καλόγερο να περάσει στην αντεπίθεση. Με μια απότομη και ξερή παλουκιά τον αφοπλίζει. Ο Τούρκος αιφνιδιάζεται. Ποιος περίμενε τέτοια κίνηση από έναν καλόγερο; Αν και είχε πάρει κάποιες πληροφορίες για αυτόν δεν περίμενε τέτοια ετοιμότητα. Ετοιμάζεται να φύγει αφού τούτος ο παπάς γνωρίζει από μάχη. Δεν θα διακινδύνευε μια συμπλοκή σώμα με σώμα. Ο ραγιάς δεν υπολογίζει τίποτα, ούτε τον αγά – πόσο μάλλον τη ζωή του! Πριν τραβήξει τα γκέμια του αλόγου, ακούει τα τελευταία λόγια του παπά που ηχούν σαν επαναστατικό μανιφέστο. Λόγια παράλογα: «Σύρε να πεις του αγά πως πάνω απ΄ αυτό είναι το δίκιο και αν σου πει ο αγάς ποιος σου πήρε τα άρματα –στα χρόνια εκείνα ήταν ντροπή να σου πάρουν τα άρματα – να του πεις το όνομά μου, ο ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ!

papaflessas

Είναι απόσπασμα από την ταινία «ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ:Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΙΓΜΗ ΤΟΥ ΄21». Η ταινία άρεσε και αρέσει σε πολλούς. Αποτελεί σημείο αναφοράς και ενωτικό πόλο για τους νεοέλληνες. Η κινηματογραφική γλώσσα καταφέρνει να ενώσει εκεί που η ιστορία διχάζει. Αν οι ιστορικοί διαφωνούν γύρω από τα συμβάντα της Επανάστασης και την προσωπικότητα του Παπαφλέσσα η ταινία  αμβλύνει τις διαφορές και συγκινεί. Εξάλλου συνεργάστηκαν τα μεγαλύτερα στούντιο παραγωγής για να επιτευχθεί η απαιτητική για τα ελληνικά δεδομένα παραγωγή. Καλή είναι η σκηνοθεσία του Ε.Ανδρέου και τα σκηνικά του Φωτόπουλου. Ανώτερες όμως είναι οι ερμηνείες των ηθοποιών και η μουσική επένδυσή της από το Κ. Καπνίση. Ειδικά η ερμηνεία του Δημήτρη Παπαμιχαήλ στο ρόλο του Παπαφλέσσα προκαλεί τη ροή των δακρύων, συνδυάζοντας το προσωπικό δράμα του ηθοποιού με την τραγικότητα του ρόλου. Ερμηνευτικό  αποκορύφωμα  ο θάνατος του ήρωα στο Μανιάκι. Κάθαρση δίχως λόγια.

Η σύντομη σκηνή εξηγείται και αναγωγικά: ο Παπαφλέσσας αμφιβάλει έμπρακτα για τις διεκδικήσεις των Τούρκων. Τα πραγματικά όρια της μοναστηριού είναι άλλα. Θαμμένα εδώ και εκατό χρόνια στη γη. Τα πραγματικά όρια της Ελλάδος είναι επίσης άλλα. Ο αριθμός εκατό δηλώνει την ολότητα αλλά προπάντων τη αρχαιότητα του πράγματος. Όχι μόνο τα ορατά σημάδια αλλά τα σύνορα της ταυτότητας του Έλληνα. Από τις παμπάλαιες καταβολές της μέχρι και τις μέρες μας. Από την προσωπικότητα του Οδυσσέα έως το πρόσωπο του Παπαφλέσσα.

Επίσης ας μην ξεχνάμε τα όρια – Όρους Οικουμενικών Συνόδων, πρώτα βιωμένους και κατόπιν δογματικά αποκρυσταλλωμένους – τα οποία έθεσαν οι της ανατολικής του Χριστού Εκκλησίας Πατέρες ημών. Σαν κάρβουνα θαμμένα επί της γης τα λόγια τους θα δώσουν τον καρπό τους εκατονταπλάσια στο μέλλον. Πάντοτε έρχεται η στιγμή που αναζητούμε τα αρχαία αλλά πάντοτε επίκαιρα δογματικά όρια της πίστης μας.