Πολιτικές διαφορές και βία

23 Σεπτεμβρίου 2013

mah_up

Μαζί με τις θρησκευτικές, οι πολιτικές διαφορές έχουν πυροδοτήσει στην ανθρώπινη ιστορία εκρήξεις βίας ιδιαίτερης έντασης και βαρβαρότητας. Δολοφονίες, εν ψυχρώ εκτελέσεις, σφαγές, βασανιστήρια, ειδεχθή εγκλήματα έχουν επιστρατευτεί για να υποστηρίξουν ιδεολογίες, που όλες τους-θεωρητικά τουλάχιστον- προτείνουν την εκδοχή συστημάτων που θα κάνουν τους πολίτες ευτυχισμένους.

Αποτελεί μια θλιβερή αλήθεια ότι οι άνθρωποι προσπαθούν να στηρίξουν τη μοναδικότητα και προσωπική τους αξία σε αντιδιαστολή-αντίθεση με άλλους ανθρώπους. Έτσι η διαφορετικότητα γίνεται κόκκινο πανί και λόγος για να μισούν ο ένας τον άλλον. Επειδή οι πολιτικές πεποιθήσεις-ιδεολογία είναι βασικά στοιχεία του προσδιορισμού της ανθρώπινης προσωπικότητας και της κοσμοθεωρίας του (όπως φυσικά και η θρησκεία), είναι λογικό να αποτελούν βασικό κριτήριο με το οποίο οι άνθρωποι κατατάσσουν τους άλλους σε «φίλους» ή «εχθρούς» και ανάλογα προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους, με μεγάλη σκληρότητα προς τη δεύτερη κατηγορία.

Από χτες η χώρα μετά τη δολοφονία ενός ανθρώπου ζει σε ρυθμούς έντασης και αγανάκτησης. Είναι βασικό να θυμούνται όλοι ότι η εξιχνίαση της υπόθεσης και η απόδοση των ευθυνών ανήκει στον χώρο της Δικαιοσύνης που καλείται να ερευνήσει σε βάθος το γεγονός και τις παραμέτρους του με βάση τους κανόνες που ισχύουν στο δίκαιό μας. Όμως πέρα από τα πραγματικά περιστατικά, σημασία εν τέλει έχει πως εξέλαβε το όλο συμβάν η ελληνική κοινωνία, ο αντίκτυπος του και οι αντιδράσεις που ακολούθησαν. Είναι αρκετοί που φοβούνται ότι η ένταση που επικρατεί μπορεί να οδηγήσει σε γενικευμένα επεισόδια που θα τραυματίσουν βαθιά την κοινωνία και ίσως οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Ειδικά γιατί η Ελλάδα είναι μια χώρα με ταραχώδες, πολύπαθο πολιτικό παρελθόν. Αναταραχές, δικτατορίες και ένας αδελφοκτόνος εμφύλιος πόλεμος έχουν αφήσει ανεξίτηλα ίχνη και έχουν διαμορφώσει συγκεκριμένα πολιτικά αντανακλαστικά στους Έλληνες.

Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως ο χουλιγκανισμός στον πολιτικό βίο είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο φαινόμενο που απειλεί τη σταθερότητα του πολιτεύματος, την ποιότητα της δημοκρατίας και εν τέλει την ασφάλεια των πολιτών. Δεν επιτρέπεται να στοχοποιείται κάποιος και να κινδυνεύει η σωματική ακεραιότητα του και η ζωή του, λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων και της δράσης του. Ούτε επιτρέπεται η απόγνωση, η προσπάθεια αντίδρασης και η έκφραση αντίθεσης σε όσα συμβαίνουν, καθώς και οι πολιτικές διαφωνίες να καταλήγουν σε έγκλημα.

Η βία δεν είναι τρόπος εκτόνωσης, αλλά αντίθετα επιπλέον πρόβλημα το οποίο όχι μόνο προστίθεται σε όλα τα υπάρχοντα, αλλά έχει και μια δυναμική που δύσκολα ανακόπτεται. Στην Ελλάδα της κρίσης μάλιστα, όπου η ανέχεια έχει χτυπήσει την πόρτα πολλών και οι οικονομικές δυσκολίες την πόρτα των περισσότερων, η επιλογή της βίας μόνο να χειροτερέψει μπορεί την κατάσταση. Στις δυσκολίες είναι που οι άνθρωποι-αν μη τι άλλο καθαρά από ωφελιμιστικούς σκοπούς- οφείλουν να επιδεικνύουν αλληλεγγύη και σύμπνοια. Η ισχύς εν τη ενώσει και η αλληλοβοήθεια είναι μονόδρομος.

Οι ιδεολογίες και οι κομματικοί σχηματισμοί πρέπει να λειτουργούν υπηρετώντας το Σύνταγμα και τις ανάγκες των πολιτών. Δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ούτε και η απόλυτη αλήθεια για την οποία αξίζει κάποιος να «θυσιάσει» τον συνάνθρωπό του. Άλλωστε και θεολογικά να το δούμε το ζήτημα, χάριν της πραγματικά Απόλυτης Αλήθειας, που δεν είναι ιδεολογία αλλά Πρόσωπο, ο Χριστός, μόνο τον εαυτό του μπορεί κάποιος να θυσιάσει. Ή ακόμη και να θυσιαστεί για χάρη του πλησίον τον οποίο βλέπει ως εικόνα του Θεού.

Ειδικά στη σύγχρονη εποχή που έχουμε ζήσει την αποτυχία όλων των «απόλυτων», «σωτήριων» πολιτικών ιδεολογιών και των συστημάτων, δεν υπάρχει άλλοθι για παρωπίδες. Πολύ περισσότερο δεν υπάρχει χώρος για άλλη βία. Οι πολίτες με ωριμότητα και έχοντας διδαχτεί από τα πολλά λάθη των προηγούμενων γενεών στην πολιτική ιστορία πρέπει να βρουν κοινές συνισταμένες και να δημιουργήσουν ένα κοινό μέτωπο απέναντι στην κρίση. Στα θεμέλια βίας κανένα οικοδόμημα προόδου δεν μπορεί να χτιστεί.