Πώς η Ποιμαντική αντικαθιστά τη Διαδικτυακή Συμβουλευτική

Προχωρούμε σήμερα στη σειρά των διαφωτιστικών άρθρων του κ. Κολιοφούτη για το ρόλο της Ενορίας στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τον εθισμό των νέων στο Διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, στην παρούσα ανάρτηση βλέπουμε τις βασικές γραμμές, πάνω στις οποίες η Ποιμαντική που ασκείται μέσα από την Ενορία μπορεί να εξουδετερώσει τους ποικίλους κινδύνους που εγκυμονεί η υπέρμετρη ενασχόληση με το Διαδίκτυο.

Η αναβίωση της ενοριακής ζωής με πρωτοβουλία και δράσεις του ιερέα – έργο ιδιαίτερα κοπιώδες και επίπονο –, το συνεχές και αδιάπτωτο ενδιαφέρον του για κάθε νέο ξεχωριστά και οι ποιμαντικές δράσεις του θα βοηθήσουν αποφασιστικά στην κατά το δυνατόν αποκατάσταση του παιδαγωγικού κύρους του ποιμένα. Αν ικανοποιηθεί η αναγκαιότητα της ανάδειξής του σε μία χαρισματική και ηγετική προσωπικότητα του κοινωνικού συνόλου, που θα καταθέτει έμπρακτα τη μαρτυρία του Χριστού σε όλες ανεξαιρέτως τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, τότε ο ιερέας θα έχει επιτύχει σημαντικά με την παρουσία και τη δράση του, στο έργο της «αναχαίτισης» της καταλυτικής επίδρασης των παιδαγωγικών μοντέλων του διαδικτύου στη συνείδηση των νέων.

Αν ο ποιμένας σταθεί δίπλα στον πονεμένο άνθρωπο της σύγχρονης εποχής, ο οποίος είναι καταδικασμένος στη μοναξιά, την εκμετάλλευση και τη καταδυνάστευση, τότε εύλογα θα αποκαταστήσει το κλονισμένο κύρος του και θα προκαλέσει την προσοχή των νέων, οι οποίοι εκ φύσεως αναζητούν αυθεντικά πρότυπα μίμησης και τα εξιδανικεύουν. Το ενδιαφέρον των ποιμένων για τους άστεγους, τους μόνους και εγκατελειμμένους, τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους, τους πραγματικά φτωχούς, τα παιδιά και τις μοναχικές γυναίκες, τους ασθενείς και περιθωριοποιημένους, θα τους καταστήσει «μπροστάρηδες» της κοινωνίας, που θα φωτίζουν το δρόμο της αγάπης σε όλα αυτά τα μεγάλα κοινωνικά και ηθικά προβλήματα της εποχής μας.  Όταν υπάρξει ο πρώτος, ο ένας, τότε θα ακολουθήσουν και οι άλλοι, οι ενορίτες, οι εθελοντές, οι συνεργάτες, οι φίλοι, οι γνωστοί και οι άγνωστοι και προπάντων οι νέοι, οι οποίοι επενδύουν τα όνειρά τους σε τέτοιου είδους αγώνες.

Μέσα σ’ αυτήν την πνευματική ατμόσφαιρα, η οποία προδίδει διάθεση συμπάθειας και συμπόρευσης του ποιμένα στην οδύνη του αδελφού, αυτός θα επιτύχει να καταστήσει τα πνευματικά του παιδιά και ειδικά τους νέους ανθρώπους κοινωνούς της γνήσιας χριστιανικής ελπίδας, η οποία πηγάζει από τη βεβαιότητα της Εκκλησίας για την αμετάκλητη νίκη του θανάτου από το Χριστό. Η ελπίδα της πίστεως και η εμπιστοσύνη του ανθρώπου στο θέλημα του Θεού, όπως αυτό εκφράζεται με την στήριξη στον συνάνθρωπο, θα αντιπαραβληθεί στο πνεύμα της απελπισίας και απόγνωσης που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους του σήμερα και περισσότερο τους νέους, οι οποίοι αισθάνονται φαλκιδευμένοι στα σύγχρονα κοινωνικά αδιέξοδα.

Θα τους καταστήσει ικανούς να αντιμετωπίζουν με περισσότερη αισιοδοξία την αβεβαιότητα του σύγχρονου βίου. Θα τους οπλίσει με περισσότερη δύναμη και αισιοδοξία για να αντιμετωπίσουν τα καθημερινά προβλήματα του βίου τους και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητά τους σε όλα εκείνα τα αρνητικά μηνύματα του διαδικτύου, που καλλιεργούν πνεύμα απαισιοδοξίας, αυτοκαταστροφής ή φοβικότητας.

   Αν ο ιερέας επιτύχει να κερδίσει το σεβασμό και την εκτίμηση των νέων, αν  καταστεί πρότυπο προς μίμηση στη συνείδησή τους, ίσως τότε έμμεσα επιτύχει να «αποϊεροποιήσει» τα σύμβολα του διαδικτύου και να μειώσει την εξάρτησή τους από όλους όσους ασκούν πρωτόγνωρη επίδραση στη λήψη των αποφάσεών τους και στις επιλογές τους. Αν ο ιερέας αναδειχθεί στον «άνθρωπό» τους, σ’ αυτόν που θα προστρέξουν για να λάβουν τη νουθεσία του, την πατρική συμβουλή του, τη φιλική γνώμη του ή την ευχή του, ίσως τότε δεν χρειαστεί να μετέχουν σε κάποια πολύωρη διαδικτυακή συζήτηση, προκειμένου να τύχουν καθοδήγησης ή συμβουλής. Η ποιμαντική συμβουλευτική θα αντικαταστήσει εύλογα τη «διαδικτυακή» συμβουλευτική.

Στο σημείο αυτό μας δίνεται η ευκαιρία να τονίσουμε την ποιμαντική σημασία της αναγνώρισης του ποιμαντικού έργου από τους ποιμαινόμενους. Η αμφισβήτηση του επιτυχούς έργου του παιδαγωγού από τον παιδαγωγούμενο καθιστά πολύ δύσκολη την προσπάθεια του παιδαγωγού να αντεπεξέλθει με επιτυχία στην ικανοποίηση των αναγκών του υποκειμένου της αγωγής, πράγμα το οποίο προσβάλλει καίρια την επίτευξη των παιδαγωγικών στόχων. Αντίθετα, όταν ο παιδαγωγούμενος αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει ο παιδαγωγός για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, ευαισθητοποιείται, βιώνει συναισθήματα συμπάθειας, θαυμασμού και σεβασμού γι’ αυτόν και ενθαρρύνεται να εντείνει τις προσπάθειές του για την πρόσκτηση των προσφερόμενων διδακτικών αγαθών [1].

Το ίδιο συναίσθημα ενθάρρυνσης και στήριξης διαπιστώνεται και στο χώρο της ποιμαντικής διακονίας, στην περίπτωση που ο ποιμαινόμενος αναγνωρίσει την ευεργετική διακονία του ποιμένα [2]. Αν ο ποιμαινόμενος δεν αναγνωρίσει την αποφασιστική συμβολή του ποιμένα στην πρακτική αντιμετώπιση των προβλημάτων και δυσχερειών του καθημερινού του βίου, η μη πλήρωση αυτών των αναγκών του, ενδεχομένως θα τον οδηγήσει στην αναζήτηση βοήθειας σε άλλες πηγές, όπως το διαδίκτυο, οι οποίες είναι μοιραίο να υποκαταστήσουν η ακόμα και να ακυρώσουν το πρόσωπο και το έργο του ποιμένα. Γι’ αυτό ο ιερέας οφείλει να κερδίσει το σεβασμό και την εκτίμηση του νέου. Οφείλει να γίνει τόσο απαραίτητος σ’ αυτόν όσο ένας ιατρός στον ασθενή του η ένας δάσκαλος στο μαθητή του. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, ίσως ο νέος απεξαρτηθεί από την αυθεντία των ψευδοπαιδαγωγών του διαδικτύου και εναποθέσει τις προσδοκίες του στους χαρισματικούς παιδαγωγούς του Χριστού, οι οποίοι οφείλουν να είναι μυσταγωγοί και εμπνευστές του ποιμνίου τους στην εν Χριστώ ζωή [3].

Σήμερα, στην τόσο κρίσιμη και ταραγμένη εποχή που διάγουμε, υπάρχουν αρκετά παραδείγματα ιερέων, οι οποίοι μιμούμενοι την απροσμέτρητη αγάπη του σωτήρα Χριστού, αναδεικνύονται σε χαρισματικούς ποιμένες, που αναλαμβάνουν συγκινητικές πρωτοβουλίες ποιμαντικής διακονίας του πονεμένου αδελφού [4]. Πρόκειται για πνευματικούς πατέρες, οι οποίοι αποβάλλουν τη δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία στην άσκηση των ποιμαντικών καθηκόντων τους και με την ενεργητική και εξατομικευμένη ποιμαντική τους μετασχηματίζονται σε ζωντανά και αυθεντικά πρότυπα στα μάτια των νέων ανθρώπων.

1. Ο προσανατολισμός της διαπαιδαγώγησης στις ανάγκες του παιδαγωγούμενου αποτελεί μία από τις τεχνικές υποστήριξης της διαδικασίας της μάθησης και έχει την πηγή της στις κοινωνικές προοπτικές της μάθησης. Βλ. σχ. Alexander Α. P., Winne H. P.,  Handbook of Educational Psychology, Νew Jersey 20062, σ. 337. Η πεποίθηση του παιδαγωγούμενου, ως αποτέλεσμα των ενεργειών του παιδαγωγού, πως η επίλυση ενός προβλήματος μπορεί να ικανοποιήσει βασικές του ανάγκες συμβάλλει καίρια στη διαμόρφωση ενός ελκυστικού παιδαγωγικά περιβάλλοντος. Βλ. σχ. Cohen J., Educating Minds and Hearts: Social Emotional Learning and the Passage into Adolescense, Νew York 1999, σ. 65.

2. π. Θερμός Β., Ποιμαίνοντες μετ’ Επιστήμης, Αθήνα 1996, σ. 63.

3. π. Καλλιακμάνης B., Ο Εκκλησιολογικός Χαρακτήρας της Ποιμαντικής, Λεντίω Ζωννύμενοι ΙΙ, Θεσσαλονίκη 2005, σ. 60.

 4. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Κιβωτού του πατρός Αντωνίου Παπανικολάου στην Αθήνα, η οποία ιδρύθηκε το 1998, προκειμένου να βοηθήσει νέα παιδιά εγκαταλειμμένα, μπλεγμένα στα ναρκωτικά και την εξαθλίωση. Ο 26χρονος ιερέας, διαπιστώνοντας τις πολύ άσχημες συνθήκες διαβίωσης των παιδιών θέλησε να βοηθήσει με σκοπό να ανατρέψει και να βελτιώσει αυτήν την άσχημη κατάσταση και να αποτελέσει η Κιβωτός μία εστία φροντίδας, συμπαράστασης και ελπίδας για το μέλλον αυτών των παιδιών της «άλλης» Αθήνας.: http://www. kivotostoukosmou.org/kivotos/.