Άγιοι Απόστολοι Ιάσων και Σωσίπατρος, oι εκχριστιανιστές της Κέρκυρας

Οι Άγιοι Απόστολοι Ιάσων και Σωσίπατρος ανήκουν στη χορεία των ’Αποστόλων του Κυρίου και κατάγονταν ο μεν Ιάσων από την Ταρσό ή τη Θεσσαλονίκη, κατά το παλαιό χειρό­γραφο, όπως σημειώνει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο δε Σωσίπατρος από την Αχαΐα.

Το όνομα Ιάσων άπαντά σε δύο από τα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Στις Πράξεις των Αποστόλων και στην προς Ρωμαίους Επιστολή του Παύλου.

Ο Απόστολος Παύλος, μετά τους Φιλίππους, ήλθε στη Θεσσαλονίκη, όπου εδίδαξε επί τρεις εβδομάδες. Η διδασκαλία του επέσυρε το μίσος των Ιουδαίων, οι οποίοι εστράφησαν εναντίον του παρακινώντας και τους αγοραίους της πόλεως. Επειδή εφιλοξενούνταν στο σπίτι του Ιάσονος, οι Ιουδαίοι τον αναζήτησαν εκεί· δεν τον ευρήκαν όμως, γι’ αυτό έσυραν τον Ιάσονα και τους άλλους αδελφούς στους πολιτάρχες, δηλαδή στους δημοτι­κούς άρχοντες. Στην αφήγηση αυτή των Πράξεων των Αποστό­λων αναφέρεται για πρώτη φορά το όνομα του Ιάσονος. Στην προς Ρωμαίους Επιστολή ο Παύλος αναφέρει τον Ιάσονα μ’ εκείνους που απηύθυναν χαιρετισμούς στους παραλήπτες της Επιστολής.

Από την Αγία Γραφή, από την οποία έχουμε τις πρώτες πληροφορίες, και συγκεκριμένα στην προς Ρωμαίους Επιστολή, ο Ιάσων και ο Σωσίπατρος χαρακτηρίζονται «συγγενείς» του Αποστόλου Παύλου. Ο χαρακτηρισμός αυτός εδημιούργησε ορι­σμένα ερωτήματα. Κατά πάσα πιθανότητα σημαίνει ότι ο Παύλος και ο Ιάσων ήταν ομότεχνοι, πάντως όχι συγγενείς εξ αίματος. Εν τούτοις, όπως δέχονται οι ερευνητές, ο αναφερόμενος στις Πράξεις των Αποστόλων και στην Επιστολή είναι ένα και το αυτό πρόσωπο. «Τούτου του Ιάσονος», λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, «και Λουκάς μέμνηται. Ου γάρ απλώς συγγενην μέμνηται, ει μη και την ευσέβειαν είεν εοικότως αυτώ». Με το ίδιο πνεύμα ομιλεί και ο Θεοφύλακτος: «Ει μη γάρ τοιούτοι ήσαν, ουκ αν αυτών εμνήσθη». Στο ίδιο συμπέρασμα καταλή­γουν ο Θεοδώρητος Κύρου, ο Οικουμένιος και όλοι οι νεότεροι, ερμηνευτές· δέχονται δηλαδή ταυτισμό του Ιάσονος των Πράξε­ων και της Επιστολής.

Ο Ιάσων φαίνεται ότι διατηρούσε μικρό εργαστήριο υφαντουρ­γίας, στο οποίο ο Παύλος ευρήκε εργασία. Αυτό σημαίνει ότι ο συνεργάτης του Αποστόλου ήταν εγκατεστημένος στη Θεσσαλο­νίκη και ίσως μονίμως. Το Μηναίον της Εκκλησίας φέρει τον Ιάσονα Ταρσέα ως προς την καταγωγή. «Τούτων ο μεν Ιάσων Ταρσεύς ην, ος και πρώτος εκείθεν ζωγρείται προς την ευσέβει­αν». Ίσως η άποψη αυτή εσχηματίσθηκε από τη φράση του Παύλου «οι συγγενείς μου» και κυρίως από παρερμηνεία σχε­τικής φράσεως των λεγομένων «Πράξεων των Αγίων», έργο κατά πάσα πιθανότητα του 9^ου  αιώνος μ.Χ. Οι «Πράξεις των Αγίων» αναφέρουν ότι ο Ιάσων καταστάθηκε από τον Παύλο Επίσκοπος Ταρσού.

«Εξ αρχής», λέγει το κείμενο των «Πρά­ξεων των Αγίων», «ομού Ιάσων της Ταρσού μητρόπολιν κυβερνών εμπεπίστευτο παρά Παύλου ως οικείαν πατρίδα». Αλλά το «οικείαν πατρίδα» δεν αναφέρεται στον Ιάσονα, αλλά στον Ταρσέα Παύλο, που εμπιστεύτηκε την πατρίδα του στον Ιάσονα. Αλλά και αν ακόμη ο Ιάσων καταγόταν από την Ταρσό, δεν θα ήταν Χριστιανός πριν από την εγκατάστασή του στη Θεσσαλονίκη. Τούτο είναι εύκολο να το ισχυρισθούμε, διότι εάν είχε γνωρίσει τη χριστιανική πίστη στην Ταρσό, ευρισκόμε­νος στη Θεσσαλονίκη έπρεπε τουλάχιστον να είχε προλειάνει το έδαφος. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Ιάσων εζούσε στη Θεσσαλονί­κη και ότι έγινε μαθητής του Αποστόλου Παύλου.

Η γνώμη του Holzner ότι ο Απόστολος Παύλος ήλθε από τους Φιλίππους στη Θεσσαλονίκη κομίζοντας Επιστολές προς τον Ιάσονα, συνηγορεί υπέρ της απόψεως εκείνης ότι ο Παύλος δεν εγνώριζε τον Ιάσονα και ότι ο Ιάσων εγνώρισε το Χριστιανισμό από τον Παύλο. Ο Απόστολος Παύλος στα πρώτα χρόνια της Ιεραποστολικής δράσεώς του επισκεπτόταν κατ’ αρχήν τους Ιου­δαίους και έπειτα απευθυνόταν στους Εθνικούς. Έτσι και στη Θεσσαλονίκη, όπως είναι γνωστό, πρώτα επισκέφθηκε τη συνα­γωγή, όπου και ομίλησε. Πολλοί από τους ερμηνευτές ισχυρίζο­νται ότι ο Ιάσων ήταν Ιουδαίος. Το όνομα Ιάσων ήταν συνηθισμέ­νο στους Έλληνες, το έπαιρναν όμως και πολλοί Ελληνιστές Ιου­δαίοι. Η πληροφορία του Δωροθέου Τύρου ότι ο Ιάσων ήταν ένας από τους Εβδομήκοντα Μαθητές του Κυρίου έχει αποκρουσθεί.

Η δράση του Ιάσονος αρχίζει αμέσως μετά τη μεταστροφή του στον Χριστό. Φιλοξενεί τον Παύλο στο σπίτι του, προσφέ­ρει στο δάσκαλο και τους πρώτους Χριστιανούς τη βοήθειά του, διαθέτει το ίδιο του το σπίτι για τις συνάξεις και υφίσταται δι­ώξεις χάρη του Ευαγγελίου. Η αναζήτηση του Παύλου από τους Ιουδαίους και η σύλληψη του Ιάσονος στη Θεσσαλονίκη ήταν πράξη ανεύθυνη. Αν πράγματι οι κατηγορίες ότι ενεργούσε κατά του Καίσαρος ήταν επιβεβαιωμένες, τότε έπρεπε να γίνει έρευνα όχι από τον όχλο, αλλά από τις αρχές. Οι πολιτάρ­χες, υστέρα από εξέταση στην οποία υπέβαλαν τον Ιάσονα και τους αδελφούς, τους άφησαν ελεύθερους και τους διαβεβαίωσαν ότι δεν πρόκειται να ενοχληθούν. Παρ’ όλα αυτά η θέση του Ιάσονος δεν έπαυσε να είναι επισφαλής.

Όλα αυτά αποτελούν προοίμιο άλλων διώξεων που επρόκειτο να υποστεί ο Ιάσων. Ο ιερός Χρυσόστομος, επαινώντας τον Απόστολο Ιάσονα, τον χαρακτηρίζει θαυμαστό: «Θαυμαστός ο ανήρ εις κινδύνους εαυτόν εκδούς και εκπέμψας αυτούς».

Μετά τα συμβάντα στη Θεσσαλονίκη, ο Παύλος αναχωρεί γρήγορα για τη Βέροια. «Οι δε αδελφοί διά νυκτός εξέπεμψαν τον τε Παύλον και Σίλαν εις Βέροιαν». Πρωτοστάτης για τη φυγάδευση του διδασκάλου τους ήταν ο Ιάσων, ο οποίος έμεινε στη Θεσσαλονίκη διοργανώνοντας την πρώτη Εκκλησία.

Όταν οι ’Απόστολοι, Τιμόθεος και Σίλας πήγαν στην Κόριν­θο, ο Ιάσων τους έδωσε χρήματα για τον Παύλο. Και όταν ο Απόστολος Παύλος έγραφε την προς Ρωμαίους Επιστολή, ο Ιάσων ήταν στην Κόρινθο και απηύθυνε χαιρετισμούς στους Χριστιανούς της κοινότητος της Ρώμης.

Μια παράδοση φέρει τον Απόστολο Ιάσονα Επίσκοπο της γενέτειρας του διδασκάλου του, τον δε ’Απόστολο Σωσίπατρο Επίσκοπο Ικονίου. Άλλη πάλι παράδοση, την οποία όμως αποκρούουν οι ερμηνευτές, θέλει τον Ιάσονα Επίσκοπο Ικονίου. Τόσο ο Ιάσων όσο και ο Σωσίπατρος ήλθαν στην Κέρκυρα, όπου ανέπτυξαν πλούσια δράση.

Και οι δύο συνεργάτες του Αποστόλου Παύλου, εξαιτίας της ιεραποστολικής τους δραστηριότητος, συκοφαντήθηκαν, συνελήφθησαν και ερίχθηκαν στη φυλακή από τον ηγεμόνα Κερκυλλίνο. Στη φυλακή μετέστρεψαν επτά ληστές στον Χριστό, οι οποίοι αργότερα εμαρτύρησαν για την πίστη τους. Οι δύο Απόστολοι παραδόθηκαν από τον ηγεμόνα στον έπαρχο Καπριανό, ο οποίος μη μπορώντας να τους μεταπείσει, τους έριξε στη φυλακή.

Τα βασανιστήρια που υπέστησαν από τον έπαρχο οι δύο Απόστολοι συνεκίνησαν τη θυγατέρα του ηγεμόνος, Κέρκυρα, η οποία ασπάσθηκε το Χριστιανισμό. Οι δύο Απόστολοι ερίχθη­καν σε ένα σιδερένιο καζάνι, όπου υπήρχε πίσσα και ρητίνη. Ο Ιάσων εξήλθε αβλαβής, ενώ ο Σωσίπατρος απέθανε. Από τη δοκιμασία αυτή των δύο Αποστόλων, ο ηγεμόνας μετανόησε, κατηχήθηκε, εβαφτίσθηκε και μετονομάσθηκε Σεβαστιανός.

Ο Απόστολος Ιάσων, όπως αναφέρουν οι «Πράξεις Α­γίων», έζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα, διακονώντας την Εκ­κλησία της Κερκύρας και χτίζοντας ναούς. Οι Κερκυραίοι για την προσφορά των δύο Αποστόλων τους ευλαβούνται και προς τιμήν τους υπάρχει περικαλλής ναός, που θεωρείται ο αρχαιότε­ρος στην πόλη.

Οι τίμιες κάρες των Αγίων Αποστόλων Ιάσονος και Σωσιπάτρου φυλάσσονται με ευλάβεια στην ιερά μονή Οσίου Λουκά Βοιωτίας.