Προσβάσιμη σελίδα

Συμβολή στην ιστορία της ψαλτικής τέχνης

exofullo-ymnoi_EP

«Ύμνοι του Πάθους και της Ανάστασης από ναούς της Ανατολικής Θεσσαλίας» παρουσίαση και σχολιασμός Κ. Δρυγιαννάκης-Κ.Καραγκούνης, Εκδοτική Δημητριάδος, Βόλος 2014, σελ. 159 & 2 cd

Η παρούσα έκδοση του νεοσύστατου Τομέως Ψαλτικής Τέχνης και Μουσικολογίας της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος αποτελεί μία συμβολή στην ιστορία της ψαλτικής τέχνης που καλλιεργείται εκτός των μεγάλων εκκλησιαστικών κέντρων (λ.χ. Πατριαρχεία, Μητροπόλεις, Μονές). Το γεγονός αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία, εάν μάλιστα ληφθεί υπ’ όψιν ότι «ελάχιστες μαρτυρίες έχουν επισημανθεί έως τώρα σχετικά με την κατάσταση της Ψαλτικής στην ευρύτερη περιφέρεια κατά τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους» (σσ. 13-14).

Συγκεκριμένα,τα 2 cdπου παρουσιάζω εδώ, περιλαμβάνουν «ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης,ηχογραφημένους σε περιοχές των νομών Μαγνησίας και Λαρίσης, κυρίως σε περιφερειακές εκκλησίες και μονές. Πρόκειται για επιτόπιες ηχογραφήσεις, όλες πραγματοποιημένες σε ώρες ακολουθιών και τις περισσότερες φορές λάθρα. Ως εκ τούτου, πρόκειται για ηχογραφήσεις που αποτυπώνουν το ψαλτικό γίγνεσθαι χωρίς επεμβάσεις και εξωραϊσμούς» (σ. 19).

Όσον αφορά το ζήτημα των ανθρωπολογικών και μουσικολογικών κριτηρίων βάσει των οποίων έγιναν οι συγκεκριμένες ηχογραφήσεις, ο Κωστής Δρυγιαννάκης διευκρινίζει χαρακτηριστικά ότι «δεν υπήρχε καμμία μέθοδος, κανένα σύστημα … όλη η καταγραφή πυροδοτήθηκε από το ένστικτο και τη φυσική περιέργεια … Η αισθητική η, μάλλον,η αύρα του τόπου αλλά και του ναού αποτελούσαν καθοριστικό παράγοντα επιλογής»(σ. 21).

Το αποτέλεσμα των επιτόπιων ηχογραφήσεων του Κ. Δρυγιαννάκη ανέδειξε «την ύπαρξη ενός σημαντικού αριθμού ικανπών ιεροψαλτών που βρίσκονται μακριά από την αίγλη του κέντρου» (σ. 30).

Οπωσδήποτε η παρούσα έκδοση μπορεί να ενδιαφέρει τους Ιστορικούς της εκκλησιαστικής μουσικής παραδόσεως πέραν του «κέντρου», τους Ιεροψάλτες των μεγάλων αστικών κέντρων που ίσως ακούσουν διαφορετικές των γνωστών ψαλτικές προσεγγίσεις, αλλά και τον απλό πιστό που συμμετέχει τρόπον τινα στην Ψαλτική τέχνη στην ευρύτερή της διάσταση.

Ας σημειωθεί, τέλος, ότι ο τόμος είναι πλαισιωμένος από φωτογραφικό υλικό (passim),βασική βιβλιογραφία (σσ. 145-147) και αναλυτικά περιεχόμενα των 2 cd(σσ. 149-151 και 154-155).

Πρόσφατες
δημοσιεύσεις
Λόγος και Μέλος: Άρθρο Μαρκέλλου Πιράρ «Έτσι ψάλανε οι παππούδες»
Λόγος και Μέλος: Άρθρο Θωμά Αποστολόπουλου «Δέκα λεπτομέρειες για τη βυζαντινή μουσική»
Μνήμη Μανόλη Κ. Χατζηγιακουμή: σκαπανέας, διασώστης, κιβωτός
«Το ευ ζην μου εδίδαξε ο Λυκούργος Αγγελόπουλος»
«Θα ανοίξω το στόμα της ψυχής μου και θα γεμίσει από Άγιο Πνεύμα»