Οι ραδιοφωνικές εκπομπές του Καθηγητή Γρηγόρη Στάθη

22 Οκτωβρίου 2014

stathis2

Τον Καθηγητή Γρηγόρη Στάθη τον γνωρίζουμε κυρίως μέσα από το ογκωδέστατο έργο της καταγραφής των μουσικών χειρογράφων, την εδραίωση των βυζαντινομουσικολογικών σπουδών στα Ελληνικά Πανεπιστήμια και την ίδρυση του χορού ψαλτών «Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης». Ωστόσο, άγνωστες παραμένουν πτυχές του έργου του, όπως αυτή των ραδιοφωνικών εκπομπών.

Πρόκειται για εκπομπές που πραγματοποιήθηκαν τον χειμώνα και την άνοιξη του 1987 στην Ελληνική Ραδιοφωνία. «Κύριο μέλημά μου», όπως αναφέρει ο ίδιος ο καθηγητής στο προλόγισμα του βιβλίου του, –Μορφές και μορφές της Ψαλτικής Τέχνης (2011)- «ήταν εξ αρχής η φανέρωση των κυριότερων »μορφών και μορφών» της βυζαντινής και μεταβυζαντινής μελοποιίας, δηλαδή, μορφών-προσώπων-μελοποιών και μορφών-μελών-μελοποιημάτων. Και οι δυο αυτές όψεις έχουν κοινή έκφραση, την δημιουργία». Μεταξυ άλλων στο ίδιο προλόγισμα δεν θα παραλείψει να αναφέρει ότι κύριος στόχος της προσπάθειας του ήταν η μουσική παιδαγωγία και η συστηματική έρευνα της μελοποιίας και μορφολογίας της βυζαντινής και μεταβυζαντινής μουσικής.

Το σημαντικό των εκπομπών αυτών ήταν η ηχογράφηση, ανέκδοτων μέχρι τότε, συνθέσεων της γραπτής μουσικής παράδοσης. Αποτέλεσε το μεγάλο «άνοιγμα» στα ερτζιανά για την γνωριμία του ελληνικού λαού με τη δική του μουσική.  Οι »Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης» ανέλαβαν το έργο της ειδικής ηχογράφησης συνθέσεων μεγάλων μαϊστόρων της ψαλτικής, όπως του Ιωάννη Κουκουζέλη, Πέτρου Μπερεκέτη, Μπαλάση ιερέως, Μελχισεδέκ Επισκόπου Ραιδεστού κ.α. Ηχογραφήματα, απ όλα τα είδη του ποιητικού λόγου: Δοξολογίες, Κανόνες, Πολυέλεοι, Δοξαστικά, Ιδιόμελα, Καταβασίες, μέλη συλλαβικά και μελισματικά, απ όλα τα γένη της μελοποιίας: Ειρμολογικό, Στιχηραρικό και Παπαδικό, αργά και σύντομα, ήταν το αποτέλεσμα αυτών των εκπομπών και ηχογραφήσεων.

Σαν μια καλή ανάμνηση, αλλά κυρίως σαν σπουδή στην τέχνη και επιστήμη της ψαλτικής, αυτές οι εκπομπές έγιναν μαγιά να προκύψουν και άλλες τέτοιου είδους προσπάθειες, να μπολιαστεί το δένδρο της ψαλτικής και να ανάψει η μουσικολογική έρευνα και το ψαλτικό μεράκι.

Ακολουθεί ηχογράφηση που ακούστηκε σε εκείνες τις εκπομπές: »Τότε λαλήσει», μέλος Αγίου Ιωάννη Κουκουζέλη του Μαΐστορος σε εξήγηση Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος (ΕΒΕ-ΜΠΤ 704).