Κτηνοτροφία, ζωοτροφές και καρποδοτικά ψυχανθή

5 Φεβρουαρίου 2015

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Συνεχίζοντας την περιήγησή μας στον κόσμο των κτηνοτροφικών ψυχανθών, περνάμε στη μεγάλη ομάδα των καρποδοτικών ψυχανθών, για να συναντήσουμε το βίκο, τα κτηνοτροφικά κουκιά, το κτηνοτροφικό λαθούρι, το ρεβύθι, τη ρόβη και το λούπινο.

Ο βίκος είναι το σπουδαιότερο από τα καλλιεργούμενα φθινοπωρινά κτηνοτροφικά ψυχανθή, γιατί προσαρμόζεται πάρα πολύ σε όλες τις περιοχές της χώρας μας, αλλά και γιατί έχει αποδειχτεί το πιο κατάλληλο φυτό αμειψισποράς σε εναλλαγή με σιτηρά σε χωράφια ξηρικά, που έχουν εξαντληθεί από τη συνεχή καλλιέργεια σιταριού ή κριθαριού.

Είναι φυτό κυρίως σανοδοτικό και σε δεύτερο βαθμό καρποδοτικό και αποτελεί άριστη ζωοτροφή. Χρησιμοποιείται ακόμα για βόσκηση και σπανιότερα σε συγκαλλιέργεια με ένα σιτηρό για σανό ή καρπό. Αποτελεί επίσης φυτό χλωρής λίπανσης.

Το κτηνοτροφικό μπιζέλι είναι ένα αξιόλογο κτηνοτροφικό ψυχανθές, κατάλληλο για περιοχές χαμηλών θερμοκρασιών, στις οποίες δεν αντέχει ο βίκος τον οποίο και αντικαθιστά.

Αποτελεί πολύ παραγωγικό είδος, που καλλιεργείται όμως ελάχιστα στη χώρα μας και που ο σανός του είναι κατάλληλος ιδιαίτερα για τη διατροφή βοοειδών, αλόγων, αλλά και για προβατίνες που θηλάζουν, εξαιτίας της μεγάλης του περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες. Είναι όμως και σημαντικό καρποδοτικό είδος, αφού ο καρπός του, πλούσιος σε πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και βιταμίνες, είναι κατάλληλος για διατροφή βοοειδών και αλόγων (γενικά μεγάλων ζώων, αφού ο σανός του έχει χονδρότερα στελέχη από αυτά του βίκου).

Το κτηνοτροφικό μπιζέλι, τέλος, χρησιμοποιείται για ενσίρωση και ως φυτό χλωρής λίπανσης.

Τα κτηνοτροφικά κουκιά είναι ένα σημαντικό κτηνοτροφικό ψυχανθές, που καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό του. Έχει υψηλότερες αποδόσεις από όλα τα καρποδοτικά, ξηρικά ψυχανθή και ο καρπός του αποτελεί μια άριστη, πρωτεϊνούχο συμπυκνωμένη ζωοτροφή, με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες (35%). Μπορεί άνετα να αντικαταστήσει άλλα πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή, όπως η σόγια. Είναι ακόμα φυτό που αποδίδει ικανοποιητικά καλλιεργούμενο και σε άγονα ή εξαντλημένα χωράφια που δεν ποτίζονται, δεν πλαγιάζει όπως άλλα ψυχανθή και γι’ αυτό η τεχνική καλλιέργειάς του μηχανοποιείται σε όλα της τα στάδια και εμπλουτίζει σε μεγάλο βαθμό το έδαφος με άζωτο.

Το κτηνοτροφικό λαθούρι είναι ψυχανθές κατάλληλο για ξηρές και θερμές περιοχές στις οποίες αντικαθιστά τον βίκο και άλλα κτηνοτροφικά ψυχανθή, επειδή έχει τη μεγαλύτερη αντοχή στη ζέστη και στην ξηρασία. Δεν αντέχει σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας και σε υγρές χρονιές υποφέρει από σκωριάσεις.

Από ποιοτική άποψη τόσο ο σανός όσο και ο καρπός του έχουν περίπου παρόμοια σύνθεση με τον βίκο. Μεταξύ σανού και καρπού υπερτερεί ο σανός γιατί έχει ελάχιστη περιεκτικότητα σε λαθυρίνη, αλκαλοειδές επικίνδυνο κυρίως για τα μόνοπλα θηλαστικά, που προκαλεί δυσκινησία των μελών και τρόμο των κάτω άκρων, υπό την προϋπόθεση ότι ο θερισμός του χόρτου έγινε κανονικά, πριν από το πήξιμο του καρπού, ο οποίος όταν ωριμάσει έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λαθυρίνη.

Το κτηνοτροφικό ρεβύθι είναι ένα αξιόλογο καρποδοτικό, πρωτεϊνούχο κτηνοτροφικό ψυχανθές, που μπορεί επίσης να αντικαταστήσει άριστα τη σόγια στα σιτηρέσια των παραγωγικών ζώων. Σε σύγκριση με άλλα καρποδοτικά κτηνοτροφικά ψυχανθή η περιεκτικότητα της πρωτεΐνης των ρεβυθιών σε αμινοξέα είναι ανώτερη από την περιεκτικότητα πολλών άλλων. Συνήθως για ζωοτροφή χρησιμοποιούνται οι μικρόσπερμες ποικιλίες που έχουν σπόρους σκούρου χρώματος.

Η ρόβη είναι ένα κτηνοτροφικό ψυχανθές, καλλιεργούμενο σε περιορισμένες εκτάσεις, σε περιοχές με θερμοκρασίες παρόμοιες με εκείνες του κτηνοτροφικού μπιζελιού, αποδίδει όμως ικανοποιητικά και σε ξηροθερμικά περιβάλλοντα και σε φτωχά χωράφια, όπως το λαθούρι.

Χρησιμοποιείται περισσότερο ως καρποδοτικό και λιγότερο ως σανοδοτικό γιατί έχει μικρή βλαστική ανάπτυξη. Ο καρπός του, έχει παρόμοια σύσταση με τον καρπό του βίκου και του λαθουριού και χρησιμοποιείται στη διατροφή βοοειδών, αλόγων και πτηνών.

Το κτηνοτροφικό λούπινο

Ετήσιο φθινοπωρινό ψυχανθές που καλλιεργείται για το σπόρο του, πολύ πλούσιο σε πρωτεΐνες (38-42%) και σε ενέργεια γιατί έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρές ουσίες (περίπου 10%).

Είναι φυτό ασβεστόφοβο, ευδοκιμεί μόνο σε όξινα εδάφη και δεν αντέχει την υπερβολική εδαφική υγρασία. Έχει καλή αντοχή στην ξηρασία. Ο σπόρος περιέχει πικρές, αλκαλοειδείς ουσίες, γι’ αυτό και απαιτεί εκπίκρανση. Έχουν δημιουργηθεί ποικιλίες γλυκού λούπινου. Σπέρνεται και στο πρόσωπο, σε έδαφος μη οργωμένο.