«Δρυός ανάγνωσμα / Τέχνη στο βαρέλι»

Από τις 7 έως τις 9 Μαΐου, φιλοξενείται στο Ζάππειο Μέγαρο το Οινόραμα, η μεγαλύτερη έκθεση κρασιού στην Ελλάδα.  Φέτος σε μια προσπάθεια σύνδεσης του οίνου με την τέχνη, οργανώνεται μία ομαδική εικαστική έκθεση, με πρωταγωνιστή τον αφανή πρωταγωνιστή της οινοποίησης, το δρύινο βαρέλι.

Στα πλαίσια της έκθεσης θα παρουσιαστούν 33 βαρέλια, που έχουν φιλοξενήσει μερικά από τα καλύτερα ελληνικά κρασιά.

Δάφνη Αγγελίδου

 Οι, Δάφνη Αγγελίδου, Χριστίνα Ακτίδη, Άννα Αμπαριώτου, Άγγελος Αντωνόπουλος, Μάριος Βουτσινάς, Σάββας Γεωργιάδης, Όλγα Γουλανδρή, Γιάννης Δέδες, Τάνια Δημητρακοπούλου, Βαγγέλης Θεοδωρίδης, Μάρκος Καμπάνης, Κώστας Λάβδας, Αλίνα Μάτσα, Τίμος Μπατινάκης, Χαρίτων Μπεκιάρης, Παναγιώτης Μπελντέκος, Γεωργία Μπλιάτσου, Λαμπρινή Μποβιάτσου, Στέλιος Παναγιωτόπουλος, Βασίλης Πέρρος, Στέλιος Πετρουλάκης, Χάρης Πρέσσας, Δημήτρης Πολυχρονιάδης, Μαίρη Σαμόλη, Γιώργος Σαμψωνίδης, Δάφνη Στεργίδη, Γιώργος Ταξίδης, Ελευθερία Τσέικο, Φίκος, Πάβλος Χαμπίδης, Μανώλης Χάρος, Αθηνά Χατζή και Νικόλας Χριστοφοράκης, είναι οι εικαστικοί που ανέλαβαν την μεταμόρφωση των βαρελιών τύπου «barrique» των 225 lt, σε έργα τέχνης, με ζωγραφική, γλυπτή ή σύνθετη επέμβαση.

Βασίλης Πέρρος

Ποια είναι όμως η ιστορία των βαρελιών;

Η λέξη βαρέλι συνδέεται με τη σλαβική vagan που σημαίνει την ξύλινη γαβάθα και προέρχεται πιθανώς από το λατινικό vagna. Από εκεί, οδηγούμαστε στις ελληνικές βαέν(ι), βαγένιον και βαγοίνιον, ενώ στα ιταλικά η λέξη μετατράπηκε σε barella, που αντιστοίχως συνδέεται άμεσα με την ελληνική λέξη βαρέλα.

Κάθε χρόνο, στα υπόγεια κελάρια των οινοποιών, εκατοντάδες μεταχειρισμένα βαρέλια αντικαθίστανται με καινούργια, αποστολή των οποίων είναι να εμπλουτίσουν το κρασί με πολύτιμες ουσίες. Ο οίνος καθ’ όλη τη διάρκεια της «φιλοξενίας» του στο βαρέλι αναπτύσσει έναν διάλογο με αυτό, καθώς εμπλουτίζεται από τα αρωματικά συστατικά του, τις τανίνες αλλά και άλλες ουσίες.

Γιώργος Σαμσωνίδης

Η Επιμελήτρια της έκθεσης Ίρις Κρητικού γράφει:

«Τριάντα τρία από αυτά τα θαυμαστά δρύινα κελύφη με το σεβαστό όνομα και τον σεβαστό όγκο, έμβιοι σχεδόν οργανισμοί με ονομασία προέλευσης και ίχνη ευγενούς περιεχομένου που εξακολουθούν να αναδίδουν σπάνια αρώματα και τανίνες, παραδόθηκαν σε ισάριθμους εφευρετικούς και ανομοιογενείς ως προς την εικαστική τους γραφή και ανάγνωση καλλιτέχνες, με την προτροπή να τα χειριστούν ως τρισδιάστατους αρχετυπικούς όγκους που θα άντεχαν να υποστούν πολλαπλές πλαστικές περιπέτειες.

Άγγελος Αντωνόπουλος

Με κύριο όχημα την προσωπική και την ιστορική μνήμη και με πολυσχιδείς αναφορές στις έννοιες της φθοράς και της αφθαρσίας, με πηγή έμπνευσης τα υπολείμματα χρώματος και οσμής, με δεδομένα το δέος αλλά και τις δυνατότητες του όγκου και της αρχετυπικής αρχιτεκτονικής του δομής, την αλληλοσυμπληρωματική σημασία του κυρτού και του κοίλου, την πρώτη ύλη και τη φόρμα του βαρελιού που τους δόθηκε, αλλά ακόμη, με έναυσμα τους δεκάδες συνειρμούς που τους δημιουργήθηκαν με αφετηρία την ελληνική μυθολογία, την αρχαία ελληνική αγγειογραφία ή τη βυζαντινή τέχνη, τη νεότερη ιστορία και την ελληνική λαϊκή παράδοση, αλλά και τα προσωπικά τοπικά τους βιώματα, ή ακόμη, τη συναρπαστική διαδικασία της οινοποίησης αλλά και την προσωπική τους σχέση με το κρασί, οι συμμετέχοντες εικαστικοί πειραματίστηκαν με μια πληθώρα υλικών (ξύλο, πηλός, χαρτοπολτός, πριονίδι, ψηφίδες, μάρμαρο, κρύσταλλο, μέταλλο, πολυστερίνη, μολύβια, κάρβουνο, ακρυλικά χρώματα, λάδια κ.ά.), δίνοντας σάρκα και οστά σε συναρπαστικά και αυτοδύναμα έργα τέχνης.

Όλγα Γουλανδρή

Στα 33 βαρέλια των μεγαλύτερων Ελλήνων οινοποιών φύονται τώρα πλοχμοί, άνθη και αμπέλια, εντοιχίζονται μπρούντζινες και κρυστάλλινες λάμψεις, κατοικούν αρχαίες κιβωτοί και ξυλοπελεκητά σκαριά, ξεπροβάλλουν ουτοπικές πόλεις, δένδρα και ξόανα, σμίγουν κοπάδια ψαριών και πουλιών… αναδύονται οι γενέθλιες λέξεις και τα παλαιά χώματα ενός γενναίου μικρού τόπου με μεγάλο κρασί».

Κατερίνα Χουζούρη