«Νηπενθή και Εωθινά»

Ποιος δεν έχει σταθεί με θαυμασμό μπροστά στην επιγραφή «Ως ήλιοι λαμπροί εν νυκτί της δουλείας εδείχθητε τοις πέρασιν ιεροί Νεομάρτυρες στηρίζοντες σαλευμένας καρδίας προς πίστιν την ένθεον», που συνοδεύει τις αγιογραφίες των νεομαρτύρων, στον εξωνάρθηκα της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Πεντέλης; Στον Ράλλη Κοψίδη ανήκει αυτή η επιγραφή, την οποία τοποθέτησε ο ίδιος στον εξωνάρθηκα, όπου αγιογράφησε τη χορεία των νεομαρτύρων.

Ράλλης Κοψίδης

Και ποιος δεν έχει θαυμάσει (από φωτογραφίες), την αγιογράφηση του Ιερού Ναού του Αγίου Παύλου, του Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Chambésy της Γενεύης και συγκεκριμένα την τοιχογραφία «Το όραμα του Αποστόλου Παύλου»; Ένα έργο που τον έκανε γνωστό σ’ ολόκληρο τον κόσμο, καθώς οι κριτικοί της τέχνης χαρακτήρισαν ως καινοτόμο προσπάθεια, τον συνδυασμό της αγιογραφικής τέχνης της Ανατολικής Εκκλησίας με ένα μοντέρνο τρόπο έκφρασης που αντιπροσώπευε την εποχή που ζούσε, μια εποχή με έντονες οικολογικές ανησυχίες.

Αλέκος Λεβίδης

Το Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως της Άνδρου, φέτος το καλοκαίρι έρχεται να μας μιλήσει και να μας θυμίσει τον στον ζωγράφο, εικονογράφο, χαράκτη και συγγραφέα Ράλλη Κοψίδη (1929-2010), πέντε χρόνια μετά το θάνατό του. Ο εικαστικός θεσμός «Πλόες», που παρουσιάζεται τα καλοκαίρια στο Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως, έχοντας πέρυσι ολοκληρώσει την 20ετή του διαδρομή, η οποία διεύρυνε τις έννοιες των μεταπολεμικών «ρεαλισμών», συνεχίζει κι εφέτος να ταξιδεύει, προς νέους στόχους και καινούριες πορείες.

Αλέξης Κυριτσόπουλος

Οι 21^οι «Πλόες», που θα παρουσιαστούν εφέτος, από το Σάββατο 1 Αυγούστου και μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου 2015, έχουν ως προσδιοριστικό υπότιτλο, τα «Νηπενθή και Εωθινά». Τα «νηπενθή» (λέξη ομηρική, που ακόμη χρησιμοποιείται στη νεοελληνική μας γλώσσα, όπως σε ποιητικές συλλογές), είναι όλα όσα δεν προκαλούν πόνο και θλίψη. Τα «εωθινά», είναι όσα εμφανίζονται με το πρώτο φως του ήλιου.

Αντιγόνη Καββαθά

Ο Ράλλης Κοψίδης (του οποίου θα παρουσιαστούν αντιπροσωπευτικά έργα) αξιοποίησε πολλά στοιχεία της μεταβυζαντινής και λαϊκής παράδοσης, συνδυάζοντάς τα εμπνευσμένα, με στοιχεία του μετεμπρεσιονισμού, του υπερρεαλισμού, του εξπρεσιονισμού και του κυβισμού, διαμορφώνοντας στις συνθέσεις του έναν γόνιμο διάλογο παρελθόντος και παρόντος, Δύσης κι Ανατολής, μύθων και καθημερινότητας, αρχετύπων και πραγματικότητας. Υπήρξε μαθητής και κατόπιν συνεργάτης του Φώτη Κόντογλου, εμπνεύστηκε από την πνευματικότητα της ορθοδοξίας, αλλά μέσα από ένα πρίσμα ελευθερίας.

Γιώργος Κουβάκις

Τόνιζε ιδιαιτέρως την ανάγκη να γνωρίσουμε βαθύτερα όσα μας χαρακτηρίζουν και μας συγκροτούν – ατομικά και συλλογικά – εστιάζοντας περισσότερο στους κινδύνους που απειλούν το περιβάλλον και στην προστασία του. Λόγω της σεμνότητας που τον διέκρινε, τα έργα του δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά, αλλά δεν παύει να θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της γενιάς του, όπου – μέσα από το εκφραστικό του ιδίωμα – υπογράμμισε πόσο απαραίτητη είναι η οικολογική συνείδηση στον σύγχρονό μας πολιτισμό.

Μάρκος Καμπάνης

Με αφορμή το συνοπτικό αυτό αφιέρωμα στον Ράλλη Κοψίδη, η ομαδική αυτή έκθεση επικεντρώνεται και παράλληλα επεκτείνεται στις πολλές και ποικίλες σημασίες, αλλά και στις πραγματικότητες που εμπεριέχει σήμερα ως έννοια το «περιβάλλον», όπως είναι η φύση που μας πλαισιώνει, την παρατηρούμε και μας αντανακλά, καθώς παράλληλα με αυτήν, εκλαμβάνεται και το «περιβάλλον» των συναναστροφών μας, εκείνο των επιλογών μας, το κοινωνικό/οικονομικό μας και ιδεολογικό «περιβάλλον». Σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται ακόμη, οι μνήμες, οι αυταπάτες, τα όνειρα, οι ελπίδες, οι φοβίες, οι φαντασιώσεις μας, τα πλανέματα του νου, οι αντιφάσεις κι αντιδράσεις μας, οι παραδοξότητες και τα αδιέξοδά μας.

Πέρης Ιερεμιάδης

Τα έργα των καλλιτεχνών που συμμετέχουν, παρουσιάζουν εκδοχές της εξωτερικής «φύσης» και του «εαυτού», όπως επίσης των «αντανακλάσεων», αλλά και των τρόπων που επιλέγουμε να ταυτιζόμαστε ή να παίρνουμε αποστάσεις, από αυτού του είδους τα «περιβάλλοντα», διαμορφώνοντας εντέλει την συλλογική και ατομική μας παρουσία κι ευθύνη, μέσα από όσα μας χαρακτηρίζουν, μας εκφράζουν και δημιουργούν τα ίχνη των μικρών ή μεγαλύτερων «ιστοριών» μας της ζωής.

Χρύσα Βέργη

Οι συμμετέχοντες (11+1 καλλιτέχνες), εκτός του Ράλλη Κοψίδη, είναιοι εξής: Χρύσα Βέργη, Σάββας Γεωργιάδης, Πέρης Ιερεμιάδης, Αντιγόνη Καββαθά, Μάρκος Καμπάνης, Γιώργος Κουβάκις, Αλέξης Κυριτσόπουλος, Αλέκος Λεβίδης, Φωτεινή Στεφανίδη, Αντώνης Τσακίρης, Μυρτιά Χέλνερ. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Αθηνά Σχινά.

Κατερίνα Χουζούρη