Οι περιπέτειες των Κυπρίων στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

13 Οκτωβρίου 2015

«Αναζητώντας πατρίδες» ένα μυθιστόρημα για τη δεκαετία του 1940

Παρουσιάζεται την Τετάρτη, 14 Οκτωβρίου 2015 στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου, στις 7.15 μμ, στην Παλιά Πανεπιστημιούπολη (Καλλιπόλεως 75), το βιβλίο του Αντρέα Κελέσιη, «Αναζητώντας πατρίδες» (Λευκωσία 2015).

Την εκδήλωση χαιρετίζουν ο καθηγητής Κώστας Χριστοφίδης, πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, και ο Αδάμος Βαρνάβα, πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλίας Κύπρου  – Ισραήλ. Το βιβλίο θα παρουσιάσουν ο φιλόλογος Γιάννης Σπανός και ο αναπλ. καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου Πέτρος Παπαπολυβίου. Η εκδήλωση θα κλείσει με την αντιφώνηση του Αντρέα Κελέσιη.

Layout 1

Το μυθιστόρημα αναπλάθει την πραγματική ιστορία μιας ομάδας ναυτικών από τη Χίο, Μικρασιατών  προσφύγων από τον Τσεσμέ, και των οικογενειών τους, οι οποίοι κατέφυγαν με το καΐκι «Άγιος Ιωάννης» στην Αλεξάνδρεια, αφού  κατάφεραν να πετάξουν στη θάλασσα τους Γερμανούς αξιωματικούς, που χρησιμοποιούσαν το πλεούμενό τους ως περιπολικό. Στην Αίγυπτο στρατολογήθηκαν από το Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής και με ορμητήριο την Κύπρο πραγματοποίησαν πολλές αποστολές στην κατεχόμενη Ελλάδα. Σε μια από αυτές κατάφεραν να φυγαδεύσουν από τη Χίο και τις οικογένειές τους που εγκαταστάθηκαν στο Καραβοστάσι, στον κόλπο της Μόρφου. Μέλος του πληρώματος ήταν και ένα εβραιόπουλο από τη Θεσσαλονίκη που είχε καταφύγει στη Χίο με τη μητέρα του και την αδελφή του βρίσκοντας καταφύγιο και προστασία στην οικογένεια του Κωνσταντή Μπάφα, του καπετάνιου του «Άγιος Ιωάννης».

Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου τα περισσότερα μέλη του πληρώματος παρέμειναν στην Κύπρο, όπου βρήκαν μια νέα πατρίδα, και οι οικογένειές τους (Μπάφας, Καρδαμήλας, Γιαγκουδάκης) είναι γνωστές στο νησί μας, ενώ ενεπλάκησαν βοηθώντας και στη διαφυγή Εβραίων κρατουμένων στο στρατόπεδο του Καράολου, στην Αμμόχωστο προς την Παλαιστίνη, κατά το 1946-1948. Κορυφαία συμβολή σε αυτόν τον τομέα είχε ο Πρόδρομος Παπαβασιλείου, από την Αμμόχωστο, ο οποίος εμφανίζεται και στο μυθιστόρημα.

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε άγνωστες, εν πολλοίς, ιστορίες προσφύγων της δεκαετίας του 1940 («λαθρομετανάστες» θα τους λέγαμε σήμερα…). Επίκεντρο του μυθιστορήματος η Κύπρος αλλά και οι ναυτικοί δρόμοι της Ανατολικής Μεσογείου. Η απώλεια της πατρίδας (του Τσεσμέ και της Χίου) διατρέχει ως πένθιμο σκηνικό όλο το μυθιστόρημα, καθώς ο συγγραφέας είναι και ο ίδιος πρόσφυγας, εδώ και 41 χρόνια, από την Κερύνεια. Με αυτό το υπόβαθρο και αυτή την προϊστορία, οι Χιώτες ναυτικοί και η ομάδα των Αμμοχωστιανών πρωτεργατών της συμπαράστασης στους κρατουμένους του «Καράολος καμπ», συμμερίζονται τον αγώνα των Εβραίων συντρόφων τους, που ύστερα από τις ναζιστικές θηριωδίες και τους διωγμούς του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου είδαν τους Βρετανούς «φίλους του άλλου πολέμου» να τους εγκλωβίζουν και να τους περιορίζουν σε καινούργια συρματοπλέγματα.