Παραδοσιακοί χοροί από την Ερυθραία και τη Σμύρνη

Το Κέντρο Έρευνας και Προβολής της Εθνικής Μουσικής, Ωδείο Σίμων Καράς, πραγματοποιεί το τρίτο σεμινάριο χορού, αφιερωμένο στην Ερυθραία και τη Σμύρνη.
Πλούσια και ενδιαφέρουσα είναι η μουσική, ποιητική και χορευτική δημιουργία στο χώρο της Ερυθραίας και της ευρύτερης περιοχής της, που λόγω της γεωγραφικής και ιστορικής θέσης της, έχει δεχθεί επιδράσεις τόσο από το χώρο του Αιγαίου, όσο και από την Ανατολή και από την Ευρώπη, μέσω του λιμανιού της Σμύρνης. Έτσι, συνδυάζει τις βυζαντινές καταβολές με το νησιώτικο ύφος και την αρρενωπή λεβεντιά με την υποβλητικότητα της Ανατολής. Η μουσικοχορευτική παράδοση της Ερυθραίας και της Σμύρνης, παρά την εμφανή ενότητά της, παρουσιάζει πολλές τοπικές ιδιομορφίες.

Στην Ερυθραία και τη Σμύρνη της Ιωνίας, ανάλογοι με την κοινωνική τάξη ήταν και οι χοροί. Οι αστοί, επηρεασμένοι από τη Δύση, χόρευαν καντρίλιες, λανσιέδες, πόλκα, φοξ, βαλς κι ό,τι άλλο ήταν τότε της μόδας. Η μεγάλη όμως μάζα του λαού, παρέμενε πιστή στους πατροπαράδοτους χορούς. Μπάλλοι σε πολλές παραλλαγές, με ποικιλία μελωδιών και βημάτων, άλλοτε πιο συρτοί κι άλλοτε πιο ελεύθεροι. Καλαματιανά ή τσάμικα, αλέστικα (εύθυμα) συρτά σε αιγαιοπελαγίτικο ύφος, αργά ή γρήγορα χασάπικα και κυρίως χοροί αντικριστοί ή καρσιλαμάδες. Οι άντρες αγαπούσαν ιδιαιτέρως το ζεϊμπέκικο και τον αφτάλικο, χορούς βαρείς με ύφος αρρενωπό, που απαιτούν αυτοσχεδιασμούς και μεγάλη δεξιοτεχνία στα βήματα, στις κινήσεις των χεριών και του κορμιού.

Στο σεμινάριο θα διδαχθούν Συρτοί κάθε είδους, με διάφορες τοπικές παραλλαγές, Μπάλλοι και συρτομπάλλοι, Ιδιαίτεροι τοπικοί χοροί, όπως ο Άταρης κι ο Μπιγιρμές και Καρσιλαμάδες με διάφορες παραλλαγές.

Το σεμινάριο θα γίνει την Κυριακή, 17 Ιανουαρίου 2016, στο  ΚΕΠΕΜ, Έρσης 9 και Πουλχερίας, Λόφος Στρέφη.

Εισήγηση-Διδασκαλία: Θοδωρής Κοντάρας

Συντονισμός σεμιναρίων χορού: Βασίλης  Οικονόμου

Σκοπούς και τραγούδια, από την Ερυθραία και τη Σμύρνη, θα αποδώσουν, κατά την επανάληψη των χορών στο κλείσιμο του σεμιναρίου, οι μουσικοί:

– Μάνος Κουτσαγγελίδης (κανονάκι, τραγούδι),
– Σωτήρης Μαργώνης (βιολί),
– Γιώργος Παππάς (ούτι)
– Βασίλης  Οικονόμου (τουμπελέκι)

Θοδωρής Κοντάρας

 Ο Θοδωρής Κοντάρας γεννήθηκε το 1957 στη Νέα Ερυθραία Αττικής. Η οικογένειά του κατάγεται από το Σιβρισάρι της Ερυθραίας Μ. Ασίας. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1983 διδάσκει ως καθηγητής στη μέση εκπαίδευση.  Παράλληλα ασχολείται με τη λαογραφία και την ιστορία του Ελληνισμού της Μικρασίας. Το 1981 δημιούργησε τον Χορευτικό Όμιλο του Πνευματικού Κέντρου Νέας Ερυθραίας, με στόχο τη διάσωση και διάδοση της πλούσιας μουσικοχορευτικής παράδοσης των Ερυθραιωτών προσφύγων.  Επιμελήθηκε τους τρεις δίσκους που εξέδωσε το 1991-94 το Λύκειο των Ελληνίδων Αθηνών, με 43 χορούς και τραγούδια από τα Αλάτσατα, την Ερυθραία και τη Σμύρνη. Μελέτησε και κατέγραψε επίσης τις φορεσιές, των Ελλήνων του Μαρμαρά, της Ερυθραίας και των χωριών της Σμύρνης.

Κατερίνα Χουζούρη