Ο Ηφαιστίωνας και η Αμφίπολη

24 Μαρτίου 2016

Μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία θα γίνει τη Δευτέρα 28 Μαρτίου, στις 19.00 μ.μ., στην Κύπρο και συγκεκριμένα  στην αίθουσα εκδηλώσεων της κεντρικής διοίκησης της Τράπεζας Κύπρου, στην περιοχή Αγίας Παρασκευής – Χίλτον.  Το Πρόγραμμα «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό», του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου, έχει προσκαλέσει τον Καθηγητή της Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Θεόδωρο Μαυρογιάννη, τον πρώτο ιστορικό που συνέδεσε το μυστικό του Τύμβου της Αμφίπολης, με το πρόσωπο του Ηφαιστίωνα, ο οποίος θα μιλήσει με θέμα «Ο τάφος του Ηφαιστίωνος στην Αμφίπολη και η ιστορία των διαδόχων του Αλεξάνδρου».

Από τον Σεπτέμβριο του 2014, μόλις είχαν ανακαλυφθεί οι κεφαλές των καρυάτιδων, είχε μιλήσει ο Καθηγητής Θεόδωρος Μαυρογιάννης, για τον «ένοικο» της Αμφίπολης, μετά από έρευνά του, με βάση τα μακροσκοπικά δεδομένα και ανεξάρτητα από την ανασκαφή.  «Τον Μάιο θα δημοσιευτεί κείμενό μου», δήλωσε ο Καθηγητής, «σχετικό με το θέμα, στη μορφή που ήταν η σκέψη μου, πριν μάθω για τις επιγραφές».

Mavrogianis

ο Καθηγητής Θεόδωρος Μαυρογιάννης,

Λίγες ημέρες πριν την ομιλία του, ο Καθηγητής μίλησε στο pemptousia.gr.

Πεμπτουσία: Αισθάνεστε δικαιωμένος μετά τις τελευταίες εξελίξεις; Από την πρώτη στιγμή υποστηρίξατε ότι ο νεκρός του τάφου ήταν ο Ηφαιστίων.

Θεόδωρος Μαυρογιάννης: Όχι δεν αισθάνομαι δικαιωμένος. Το είπα πρώτος. Δεν είναι όμως αυτό το θέμα. Για έναν απλό λόγο.  Γιατί εδώ θα χρειαστούν χρόνια, μέχρι την ολοκλήρωση των ερευνών.  Είναι πολύ μεγάλο το θέμα και αμφισβητείται.  Πολλοί συνάδελφοι αμφισβητούν την ταύτιση και δεν θέλουν καν να υπάρχει ονοματολογία. Δεν είναι καθόλου εύκολα τα πράγματα. Ξέρετε, είναι πιο εύκολο να πειστεί η διεθνής επιστημονική κοινότητα, απ’ ότι η ελληνική!  Θέλουμε να κάνουμε επιστήμη ή θέλουμε να συσκοτίζουμε τα πράγματα;  Δυστυχώς, κάποιοι συνάδελφοι φοβούνται  να αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Πεμπτουσία: Συμφωνείτε με τον τρόπο που χειρίστηκε η κυρία Περιστέρη (η υπεύθυνη των ανασκαφών) το θέμα;

Θεόδωρος Μαυρογιάννης: Νομίζω ότι το χειρίστηκε πού καλά.  Και ο Μιχάλης Λεφαντζής.  Δεν θα τον άφηνα απέξω γιατί πρώτ’ απ’ όλα η ανάγνωση των επιγραφών είναι δικό του έργο και η αποσαφήνιση των οικοδομικών φάσεων είναι εξαιρετική…

Πεμπτουσία: Για ποιους λόγους κάποιοι συνάδελφοί σας δεν θέλουν ούτε ν’ ακούσουν, ότι στην Αμφίπολη ήταν θαμμένος ο Ηφαιστίωνας; Μήπως κρύβονται άλλα κίνητρα;

 Θεόδωρος Μαυρογιάννης: Δυσκολεύονται να το πιστέψουν. Ακόμη κι αν είχαμε την επαλήθευση της επιγραφικής απόδειξης, που είναι η «βασίλισσα» των αποδείξεων, δεν θα σταματήσουν να το αρνούνται.  Γιατί δεν θέλουν, γιατί δεν τους αρέσει.  Εκείνο το οποίο είναι εκπληκτικό, είναι ότι δεν καταθέτουν επιχειρήματα.  Αν υποκύπτουν σε πιέσεις και εσωτερικές  ή εξωτερικές, δεν ξέρω.

Πεμπτουσία: Σε συνέντευξή σας σε τηλεοπτικό κανάλι,  απαντήσατε  στην άποψη όσων υποστηρίζουν ότι ο Ηφαιστίωνας κάηκε, άρα αυτός δεν είναι ο τάφος του.

 Θεόδωρος Μαυρογιάννης: Αυτό που θίγετε, είναι ένα μεγάλο και πολύπλοκο θέμα.  Υπάρχουν γραπτές πηγές, οι οποίες είναι αντιφατικές.  Υπάρχει η αρχαιολογική μαρτυρία, η οποία πρέπει να ερμηνευτεί.  Και δεν σας κρύβω, ότι θα προσπαθήσω να το προσεγγίσω αυτό το ζήτημα, που είναι πολύ μεγάλο, αν έγινε καύση, σε τι βαθμό έγινε, γιατί υπήρξε ενταφιασμός. Κάποιοι (αρχαιολόγοι) δεν βλέπουν κάτι πολύ απλό: ότι ο τάφος σε κάποια στιγμή σφραγίστηκε, γιατί δεν θέλανε τον νεκρό, ο οποίος ήταν μέσα και σφραγίστηκε μετά τη σύληση του.  Μετά τη σύληση, κλειδώθηκε όχι για να προστατευτεί ο νεκρός, αλλά για να αποσιωπηθεί, να καταδικαστεί η μνήμη του.

Πεμπτουσία: Αυτή η ιστορία έχει μέλλον;

Θεόδωρος Μαυρογιάννης: Στην Αμφίπολη υπάρχει πολύ μέλλον.  Η κ. Περιστέρη και ο κ. Λεφαντζής, έχουν ακόμη πολλά να δώσουν.  Αυτό που περιμένω, είναι να ανοίξει επιτέλους διεθνής συζήτηση για αυτό το θέμα, να κινητοποιηθεί η διεθνής επιστημονική κοινότητα.  Δεν μπορούν αυτά τα πράγματα να τα διαχειρίζονται και να χρονολογούν αυθαίρετα, η αρχαία αρχιτεκτονική χρονολογείται με ακρίβεια. 

Πεμπτουσία: Υπάρχει πάντως μεγάλο ενδιαφέρον από τον κόσμο.

Θεόδωρος Μαυρογιάννης: Ξέρετε οι Έλληνες αγαπούν πολύ την αρχαιολογία.   Έχουμε επίγνωση της απόστασης που μας χωρίζει με τους προγόνους μας, αλλά έχουμε επίγνωση και του ότι είμαστε η συνέχεια.  Οι  Έλληνες δεν ενδιαφέρονται ρομαντικά για τον Αλέξανδρο, ενδιαφέρονται γιατί έχουν μεσολαβήσει δεκαετίες στοχασμού, πάνω στο ζήτημα της σχέσης μας  με τους προγόνους μας.

Κατερίνα Χουζούρη