Στα ίχνη του τάφου του Αριστοτέλη

27 Μαΐου 2016

Στα πλαίσια του  Παγκόσμιου Συνεδρίου «Αριστοτέλης – 2400 χρόνια», που διεξάγεται αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη, η παρουσίαση του αρχαιολόγου Σισμανίδη Κωνσταντίνου, με τίτλο: «Ο τάφος του Αριστοτέλη στα Αρχαία Στάγειρα», προκάλεσε το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων αλλά και τον ενθουσιασμό ολόκληρης της κοινής γνώμης που πληροφορήθηκε το περιεχόμενο της εισήγησης.

stagira2

Σε αυτήν την παρουσίαση ο αρχαιολόγος Σισμανίδης παρουσίασε τον τάφο του φιλοσόφου Αριστοτέλη (Στάγειρα 384-Χαλκίδα 322 π.Χ). Πρόκειται για τα σπαράγματα μνημείου με σύμπλεγμα κτισμάτων διαφορετικών μεταξύ τους που χρονολογούνται από την αρχαϊκή εποχή, τα βυζαντινά ως και τα νεότερα χρόνια, που εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφικών εργασιών προ 20ετίας στο λόφο των Σταγείρων της Χαλκιδικής.

Το ταφικό οικοδόμημα εντοπίστηκε ανάμεσα στη στοά του 5ου αιώνα και στον αρχαϊκό ναό του Διός Σωτήρος και της Αθηνάς Σώτειρας (6ος αιώνας π.Χ.), μεταξύ της αρχαϊκής και της κλασικής πόλης, στη χερσόνησο «Λιοτόπι». Η αψιδωτή του κάτοψη (10 περίπου μέτρα), το σχήμα του, η ύπαρξη ορθογώνιου μαρμαροθετημένου δαπέδου με κενή επιφάνεια-βωμό (1,30×1,70 μ.) είχαν προβληματίσει πολύ τον αρχαιολόγο ερευνητή, καθώς περιβάλλει επακριβώς έναν τετράγωνο βυζαντινό πύργο. Το οικοδόμημα έφερε στέγη με κεραμίδια από το βασιλικό κεραμοποιείο, επιβεβαιώνοντας τον δημόσιο χαρακτήρα του.

Προς επίρρωση των συμπερασμάτων του, ο αρχαιολόγος επικαλέστηκε, γραμματειακές πηγές (χειρόγραφα της Μαρκιανής βιβλιοθήκης, καθώς και μια αραβική βιογραφία του Αριστοτέλη του δεύτερου μισού του 11ου αιώνα μ.Χ., σύμφωνα με την οποία: «Όταν ο Αριστοτέλης πέθανε (στη Χαλκίδα, τον Οκτώβριο του 322 π.Χ.), οι Σταγειρίτες έστειλαν και έφεραν την τέφρα του στην πατρίδα τους, την τοποθέτησαν μέσα σε χάλκινη υδρία και κατόπιν απέθεσαν την υδρία αυτή σε μια τοποθεσία, που την ονόμασαν «Αριστοτέλειον». Κάθε φορά που είχαν σημαντικές υποθέσεις και ήθελαν να λύσουν δύσκολα προβλήματα, συγκαλούσαν σ΄ αυτόν τον τόπο την συνέλευσή τους».

Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι η πρώτη επιστημονική ανακοίνωση για τον «τάφο του Αριστοτέλη» πραγματοποιείται στο παγκόσμιο συνέδριο «Αριστοτέλης 2.400 χρόνια», το οποίο διεξάγεται στην αίθουσα 15 της παλιάς Φιλοσοφικής του ΑΠΘ.

Αναμένεται η συνέχιση της έρευνας για το τόσο μεγάλο θέμα διεθνούς εμβέλειας και η αξιοποίηση και άλλων ενδείξεων, ώστε με βεβαιότητα και με αποδείξεις να μιλούμε για το ταφικό μνημείο του μεγαλύτερου Έλληνα φιλόσοφου.