Χαιρετισμοί στη Θεοτόκο – Η Α΄ Στάση

22 Μαρτίου 2024

Η Ορθόδοξη Εκκλησία κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής τιμά ιδιαίτερα τη Μητέρα του Κυρίου μας, ψάλλοντας κάθε Παρασκευή απόγευμα μια ακολουθία που είναι γνωστή ως «Χαιρετισμοί». Είναι μια ακολουθία πολύ αγαπητή στους χριστιανούς και οι ναοί κάθε πόλης και χωριού γεμίζουν, για να τιμήσουν την Θεοτόκο.

Έτσι λοιπόν, το απόγευμα κάθε Παρασκευής, όταν θα πηγαίνεις στους Χαιρετισμούς, καλά θα είναι να έχεις μαζί σου ένα μικρό βιβλιαράκι, για να μπορείς να παρακολουθείς τα τροπάρια που ψάλλονται και τους «Οίκους», που διαβάζει ο ιερέας. Οι «Οίκοι» είναι τα κείμενα που τελειώνουν με το «Χαίρε, Νύμφη Ανύμφευτε» και το «Αλληλούια». Από το «Χαίρε», που ακούγεται 144 φορές στους 24 Οίκους – όσα και τα γράμματα της αλφαβήτας – πήρε το όνομά της η ακολουθία: “Χαιρετισμοί”.

Οι Χαιρετισμοί διαβάζονται τις Παρασκευές των 5 πρώτων εβδομάδων της Μεγάλης Σαρακοστής. Τις 4 πρώτες Παρασκευές διαβάζονται έξι Οίκοι κάθε φορά και την 5η Παρασκευή διαβάζονται και οι 24 Οίκοι.

Κάθε Παρασκευή, των 5 πρώτων εβδομάδων, θα βλέπεις σ΄ αυτή τη σελίδα μια εικόνα, στην οποία θα φαίνεται η αρχή κάθε Οίκου· θα παρατηρήσεις ότι ακολουθούν αλφαβητική σειρά. Μπορείς να την κατεβάζεις στον υπολογιστή σου και να την τυπώνεις. Ακόμη, επειδή σου είναι δύσκολο να καταλάβεις τα λόγια που θα ακούσεις τον ιερέα να διαβάζει, θα υπάρχει μια ερμηνεία τους. Έτσι θα μπορέσεις να αφουγκραστείς αυτή τη γλυκιά ποίηση –ποιητικό κείμενο είναι ο Ακάθιστος Ύμνος – στη γλώσσα τη δική σου, την καθημερινή, που ακούς από τους γονείς και τους δασκάλους σου. Καλύτερα να ‘χεις τα λουλούδια του Θεού στο παρτέρι σου, να τα θωρείς μπροστά στην πόρτα της αυλής σου, να τα φροντίζεις, να τα χαίρεσαι και να γιομίζεις με την ευωδιά τους, παρά να ‘ναι για σένα όνειρο αινιγματικό.

xairetismo_A

Στην Α΄ στάση των Χαιρετισμών διαβάζονται οι Οίκοι που αρχίζουν από το Α (Άγγελος πρωτοστάτης…) μέχρι το Ζ (Ζάλην ένδοθεν έχων…).

letter_AΟ Θεός έστειλε Αρχάγγελο από τον ουρανό, για να χαιρετίσει τη Θεοτόκο. Και1_Aggelos την ώρα που της μιλούσε ο ασώματος άγγελος, έβλεπε την άσπιλη σύλληψή του Κυρίου. Γι΄ αυτό, γεμάτος θαυμασμό κι έκπληξη είπε στην Παναγιά: «Μέσα από σένα θα ΄ρθει λαμπρή χαρά στον κόσμο και θα σβήσει κάθε κατάρα. Ο πρωτόπλαστος Αδάμ, που είχε φύγει από τον Παράδεισο ανασταίνεται κι η Εύα δε θα κλαίει πια. Η λογική του ανθρώπου είναι αδύνατο να καταλάβει το γεγονός αυτό· ακόμα και τα μάτια των αγγέλων είναι αδύναμα, να διακρίνουν το βάθος αυτού του μυστηρίου. Έγινες θρόνος βασιλιά, εσύ που στην κοιλιά σου κρατάς τον Παντοκράτορα. Σαν τον Αυγερινό που βγαίνει πριν την ανατολή, δείχνεις τον Ήλιο που έρχεται, καθώς μέσα σε σένα ο Θεός πήρε σάρκα ως άνθρωπος. Με σένα ξαναχτίζεται όλος ο κόσμος, αφού ο Κτίστης του γίνεται βρέφος».

xaire

letter_B2_BlepousaΗ Παναγιά, καθώς γνώριζε την αγνότητά της, μίλησε με θάρρος στον άγγελο Γαβριήλ: «Το μήνυμα που φέρνεις είναι παράδοξο. Είναι δύσκολο να δεχτεί η ψυχή μου αυτό που λες: ότι έχω στην κοιλιά μου τον Θεό, χωρίς τη σύλληψη που θέλει η φύση.

 

allilouia1

 

 

 

letter_Γ3_GnosinΘέλοντας να γνωρίσει τη γνώση που είναι άπιαστη για τους ανθρώπους, η Παναγία ρώτησε τον Αρχάγγελο: «Πες μου, πώς είναι δυνατόν να γεννηθεί παιδί από αγνή γυναίκα;». Κι εκείνος της απάντησε με δέος: «Χαρά σε σένα που κατέχεις το μυστήριο της θέλησης του Θεού και με την πίστη σου πληροφορείσαι όλα αυτά που δεν μπορούν να λεχθούν με λόγια. Αυτό το θαύμα που συμβαίνει μέσα σου είναι η αρχή των θαυμάτων του Χριστού και έτσι γίνεσαι η αρχή της διδασκαλίας Του. Είσαι μια σκάλα που ακουμπάει στον ουρανό, με την οποία κατέβηκε ο Θεός στη γη. Είσαι όμως και μια γέφυρα που επιτρέπει αυτούς που βρίσκονται στη γη να πάνε στον ουρανό. Αυτό που συμβαίνει προκαλεί τους αγγέλους να σε υμνήσουν με θαυμασμό, καθώς έτσι επιφέρεις στον διάβολο πολύ άσχημο τραυματισμό. Γέννησες το Φως με τρόπο που δεν μπορεί κανείς να εξηγήσει και ποτέ να τον μάθει. Η γνώση των σοφών φαίνεται αδύναμη, ενώ για τους πιστούς είσαι φωτεινή πηγή για το μυαλό τους».

xaire

letter_Δ4_DynamisΗ δύναμη του Ύψιστου Θεού σκέπασε τότε σαν σκιά την Παναγία και συνέλαβε τον Χριστό. Και η κοιλιά της έγινε το γλυκό χωράφι, για όλους εκείνους που θέλουν να θερίσουν τη σωτηρία τους.

 

allilouia1

 

 

 

letter_E5_ExoysaΈχοντας στην κοιλιά της τον Θεό η Παναγία, πήγε να δει την Ελισάβετ (ήταν ξαδέλφη της και ήταν έγκυος στον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο). Και το μωρό που είχε στην κοιλιά, μόλις ένιωσε το φιλί που έδωσε η Παναγιά στη μητέρα του, ένιωσε μεγάλη χαρά και με σκιρτήματα, που γίνανε τραγούδι, υμνούσε την Παρθένο: «Είσαι βλαστάρι από αμπέλι που δε μαραίνεται και χωράφι που έδωσες καρπό που δε φθείρεται. Από το χώμα του ξεπηδάει ο φιλάνθρωπος γεωργός, αυτός που “φυτεύει” τη ζωή μας. Κάθε ευσπλαχνία παράγεται από αυτό το χωράφι και η συγγνώμη είναι αμέτρητη στο τραπέζι σου. Δημιουργείς εύφορο λιβάδι για χαρές κι ετοιμάζεις ασφαλές λιμάνι για τις ψυχές. Οι πρεσβείες σου προς τον Θεό γίνονται δυνατό θυμίαμα, που, σαν θυσία, καίνε το κακό του κόσμου. Έτσι έφερες την εύνοια του Θεού στους ανθρώπους και τους έκανες να έρχονται ελεύθερα και με θάρρος προς Αυτόν».

xaire

letter_Z6_ZalinΜεγάλη ταραχή και ζάλη έφεραν οι λογισμοί στον Ιωσήφ. Ήξερε ότι ήσουν ανύπαντρη και θεώρησε ότι ήσουν άνομη, εσένα που δεν είχες δώσει ποτέ αφορμή, νομίζοντας ότι σε παντρεύτηκε άλλος άντρας. Έμαθε όμως για την άσπιλη σύλληψή σου από το Άγιο Πνεύμα, Παναγιά μου, και φώναξε:

allilouia1

 

 

 

Βλέπουμε ότι στους 6 πρώτους Οίκους προβάλλεται και υμνείται η άσπιλη σύλληψη της Παναγιάς Μητέρας, το γεγονός που γιορτάζουμε στη μεγάλη δεσποτική γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στις 25 Μαρτίου.

Οι εικόνες είναι τοιχογραφίες από την Ι.Μ. Βαρλαάμ στα Μετέωρα