Χριστός και Οικονομία

22 Ιουλίου 2018

Καταπλακωμένη η καθημερινότητά μας και μαζί κι η καρδιά, από το βασανιστικό άγχος του βιοπορισμού μας. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας που, ενώ υπάρχει η διαβεβαίωση από τα επιστημονικά μας επιτεύγματα για ικανότητα κάλυψης των αναγκών του ανθρώπου, ταυτόχρονα αυξάνεται ο όχι αβάσιμος φόβος για κυριαρχία της φτώχειας και επισφαλές μέλλον. Από μια διογκούμενη αίσθηση οικονομικού κινδύνου χαρακτηρίζεται η ζωή μας και χαραμίζεται στην αναζήτηση της όποιας δήθεν ασφάλειας. Και τίθεται ακόμη και πιεστικό πρόβλημα επιβίωσης, όχι πιά σε απομονωμένες και υπανάπτυκτες περιοχές του πλανήτη μας, αλλά στους πληθυσμούς των προηγμένων χωρών, την ίδια στιγμή που κάποιοι δεν γνωρίζουν πως να μεθοδεύσουν την κατασπατάληση των πλεονασμάτων τους.

Ίσως πεί κάποιος πως πλούσιοι και φτωχοί πάντα υπήρχαν στη γη αυτή. Κι αυτό είναι δικαιολογία να εξακολουθούν υφιστάμενες τέτοιου είδους διακρίσεις; Μάλλον έτσι αποδεικνύεται η πρακτική αποτυχία των όποιων οικονομικών συστημάτων εφαρμόστηκαν κι εξακολουθούν να ισχύουν ως σήμερα, τα οποία –συνδυαζόμενα με το εξουσιαστικό φαινόμενο και αρνούμενα αρχές ηθικής- καταντούν ανθρωποβόρα, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Κι αυτό φαίνεται να επικρατεί διαχρονικά,μόνο και μόνο για να επιβεβαιώνεται η θεώρηση ότι: «ο κόσμος όλος εν τω πονηρώ κείται» (Α’ Ιω. 5, 19).

Η μέριμνα του Θεού για τον άνθρωπο

Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα υπάρχει για να ερμηνεύει στην πράξη, και με γεγονός ιστορικό, το τι εννοεί ο ψαλμωδός όταν προτρέπει τον προσευχόμενο άνθρωπο: «επιρριψον επί Κύριον την μέριμνάν σου, και αυτός σε διαθρέψει» (Ψαλμ. 54,23). Ο Χριστιανισμός δεν οδηγεί τον άνθρωπο στο να πετάει στα σύννεφα. Ενδιαφέρεται εξίσου για τις ανάγκες σώματος και ψυχής, γιατί ο άνθρωπος αγιάζεται ως ψυχοσωματική ενότητα κι επομένως υφίσταται ο αμέριστος σεβασμός και για τα δύο. Γιατί όμως ο ψαλμωδός όταν καλεί τον άνθρωπο να αναθέσει το κάθε πιεστικό του πρόβλημα, την κάθε του μέριμνα, την κάθε φροντίδα για την ασφάλεια και τη σωτηρία του στον Κύριο της δοξης, το συνδυάζει με την κάλυψη των βιοτικών αναγκών; Περισσότερο αναμενόμενο δεν θα ήταν να υπόσχεται ουράνιες ανταμοιβές; Γιατί «διαθρέψει»;

Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή ο Χριστός χειρίζεται με τρόπο πνευματικό ένα πρόβλημα καθαρά υλικό. Από ώρα τον ακολουθούν άνθρωποι πολλοί, «άνδρες ωσεί πεντακοσχίλιοι χωρίς γυναικών και παιδίων», δηλαδή περίπου πέντε χιλιάδες άνδρες, χωριστά οι γυναίκες και τα παιδιά. Που τον ακολουθούν; Σε έρημο τόπο, όπου υπήρχε η απόσταση από όσους μόλις είχαν οδηγήσει τον Τίμιο Πρόδρομο σε μαρτυρικό τέλος, αλλά και όπου δεν υπήρχε η δυνατότητα προμήθειας των απαραίτητων τροφίμων. Γιατί τον ακολουθούν; Σαγηνευμένοι από το κήρυγμά του, ενθουσιασμένοι από τις αλήθειες που αποκαλύπτει, γεμάτοι επιθυμία να ζήσουν τον Θεό, τον ακολουθούν γιατί βιώνουν την όντως ζωή.

Πολύ λογικά οι μαθητές σπεύδουν να υπενθυμίσουν στον Διδάσκαλο ότι πέρασε η ώρα και τόσος κόσμος μέσα στην ερημιά δεν θα μπορέσει να βρεί τρόφιμα. Μάλλον πρέπει να τους αφήσει να φύγουν. Ενδιαφέρονται οι μαθητές και εκφράζουν αγάπη έχοντας την έγνοια τόσων ανθρώπων. Περισσότερο όμως τους νοιάζεται ο Χριστός μας, ο οποίος κατανοεί ότι αν τους αφήσει, πολλοί θα «εκλυθούν» από την πείνα μέσα στην ερημιά. Στη συνέχεια πραγματοποιείται το θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων,με το οποίο χορταίνουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Και γίνεται το θαύμα ακριβώς γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι ακολούθησαν τον Χριστό με απόλυτη εμπιστοσύνη, χωρίς να λογαριάσουν κινδύνους, επιθυμώντας μόνον να ζήσουν με τον Χριστό. Αλλά και ο Χριστός κάνει το θαύμα όταν πλέον έχει αποκλειστεί κάθε άλλη ανθρώπινη λύση.

Η διαχείριση των περισσευμάτων

Ο Χριστός μεριμνά για τους ανθρώπους του, γι’ αυτό ενδιαφέρεται και για τα περισσεύματα. Βάζει τους μαθητές του να τα συγκεντρώσουν, ώστε να μην πεταχθούν,παραδίδοντας πρωταρχικό μάθημα πολιτικής και οικιακής οικονομίας. Σωστότερο μάλλον είναι να πούμε ότι το μάθημα αυτό είχε αρχίσει με την απλότητα του φαγητού (ψωμί και ψάρια), δείγμα του ανεπιτήδευτου και οικονομικού προσανατολισμού της μέριμνας του Κυρίου, που κυρίως αναδεικνύει την αγάπη του για το πλάσμα του.

Έχει υπολογισθεί πως τα τρόφιμα που καταλήγουν στις χωματερές της Ευρώπης αρκούν για να τραφεί η υποσαχάρια Αφρική, το φτωχοτερο μέρος του πλανήτη μας. Έχει επίσης υπολογισθεί πως τα σκουπίδια των προηγμένων χωρών αρκούν για να επιλυθεί το επισιτιστικό πρόβλημα της ανθρωπότητας. Αυτά τα στοιχεία δεν παρατίθενται για να συγκινούμαστε περιστασιακά και να συζητούμε με τις ώρες θεωρητικά. Ούτε πάλι γίνεται επίκλησή τους για να στοχοποιηθούν «κάποιοι» εναντίον των οποίων πρέπει να «αγωνιστούμε». Καταδεικνύουν μια κυρίαρχη και συνάμα απάνθρωπη νοοτροπία αδιαφορίας και συμφέροντος, η οποία οδηγεί την ανθρωπότητα σε πολύ πόνο και οπισθοδρόμηση, γι’ αυτό και πρέπει να καταλυθεί ώστε να βρεί χώρο και ν’ αναπτυχθεί η έμπρακτη αγάπη.

Ο Χριστός μας μαζεύει τα περισσεύματα, αφού όλοι χόρτασαν, για να διδάξει το μέτρο στα αποκτήματά μας. Όλοι δικαιούμαστε ο,τι μας χρειάζεται, για να διαβιώσουμε με αξιοπρέπεια στη ζωή αυτή. Το επιπλέον όμως δεν μας ανήκει· αντίθετα, είναι η αφορμή που έχω στα χέρια μου για ν’ αποδείξω τι έχω στην καρδιά μου. Το περίσσευμα ανήκει στον εμπερίστατο αδελφό μου και εναπόκειται σ’ εμένα να βρω τρόπο να το διοχετεύσω προς αυτόν. Πόσο διακριτικά ο Χριστός κηρύσσει ακόμη και τη μέριμνα για τη συγκέντρωση του περισσεύματος. Δεν αφήνει να κυριρχησει η σπατάλη. Δεν αφήνει να πεταχτεί τίποτε. Μαζεύει για να μπορεί να δώσει. Κι αυτό το παράδειγμα του Χριστού αποτελεί την άσειστη βάση επάνω στην οποία η Εκκλησία μας οικοδομεί αιώνες τώρα το προνοιακό της έργο, την άριστη μεθοδολογία στη διαχείριση των οικονομικών μέσων, την απόλυτη προοπτική στη χρήση των υλικών αγαθών. Κι αυτό το παράδειγμα περιμένει να βρεί την αντιγραφή του και στη δική μας ζωή.

 

Πηγή: www.agiazoni.gr