Το ξαναζωντάνεμα ενός μύλου

 Την Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, o Δήμος Πρεσπών και ο Πολιτιστικός – Περιβαλλοντικός και Αθλητικός Σύλλογος Αγίου Γερμανού, διοργάνωσαν εκδήλωση για να γιορτάσουν για τα εγκαίνια του Παραδοσιακού Μύλου του Αγίου Γερμανού Πρεσπών.

Σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαμε από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, επρόκειτο για μία ξεχωριστή γιορτή για το χωριό του Αγίου Γερμανού και τους κατοίκους του, καθώς ο νερόμυλος εκτός από σημαντικό μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελεί σημείο αναφοράς για τον τόπο. Με μεγάλη συγκίνηση οι γηραιότεροι του χωριού είδαν το μύλο να ξαναπαίρνει ζωή, ενώ οι νεότεροι υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό την επαναλειτουργία του. Αξίζει να σημειωθεί ότι στόχος της αναστήλωσης δεν είναι η δημιουργία ενός μουσειακού χώρου, αλλά και ενός λειτουργικού χώρου όπου οι κάτοικοι θα αλέθουν τα σιτηρά τους και θα πλένουν τις φλοκάτες και τα χαλιά τους.

Μετά τις ομιλίες των επισήμων, η τελετή συνέχισε με αγιασμό του νερόμυλου. Ακολούθησε επίδειξη των μηχανισμών του νερόμυλου με παραγωγή αλευριού στον αλευρόμυλο, πλύσιμο φλοκατών στη νεροτριβή και «χτύπημα» υφαντών στο μαντάνι.

Ο μύλος του Αγίου Γερμανού, είναι ένα ισόγειο πέτρινο κτίσμα με ξύλινη οροφή, που κτίστηκε το 1930 και αποτελούσε συγκρότημα τριών χρήσεων: του νερόμυλου (για το άλεσμα των σιτηρών), της νεροτριβής (για το πλύσιμο των υφασμάτων) και του μαντανιού (για το φούσκωμα και «πήξιμο» των υφαντών). Το κτήριο εγκαταλείφθηκε μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου. Οι εργασίες αποκατάστασης του ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2013 και ολοκληρώθηκαν το καλοκαίρι του 2015. Ο μύλος αναστηλώθηκε με πρωτοβουλία της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών και τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη.

Ως τα μέσα του 20ου αιώνα, η Πρέσπα ήταν πιο πυκνοκατοικημένη απ’ ότι είναι σήμερα. Οι ανάγκες για άλεσμα των καρπών, το πλύσιμο και την επεξεργασία των μάλλινων υφασμάτων ήταν μεγάλες. Καλύπτονταν, λοιπόν, από μηχανήματα ή κατασκευές που λειτουργούσαν με τη δύναμη του ρέοντος νερού. Για το λόγο αυτό υπήρχαν παλιότερα στην περιοχή πολλοί μύλοι, ιδιαίτερα στο ανατολικό τμήμα της λεκάνης των Πρεσπών που έχει πολλά ποταμάκια και ρυάκια. Μόνο κατά μήκος του ρύακα του Αγίου Γερμανού, υπήρχαν περίπου 20 μύλοι, ενώ στο χωριό του Αγίου Γερμανού λειτουργούσαν 9, εκ των οποίων και ένα πριονιστήριο κατά μήκος της παραποτάμιας ζώνης. Οι υδρόμυλοι εγκαταλείφθηκαν και ερήμωσαν μετά τη δεκαετία του 1960, όταν και η καλλιέργεια των σιτηρών μειώθηκε αισθητά. Σήμερα, από τους περισσότερους μύλους του Αγίου Γερμανού διασώζονται μόνο ερείπια που καλύπτονται από πυκνή βλάστηση, ενώ μύλοι υπάρχουν και στα χωριά Λαιμός και Καλλιθέα της περιοχής των Πρεσπών.

Κατερίνα Χουζούρη