Πώς να «σταθεί» ένας δάσκαλος μέσα στην τάξη;

7 Ιανουαρίου 2018

Διαχείριση της συμπεριφοράς των μαθητών μας στη σχολική τάξη

Προτάσεις για νέους (αλλά και παλιότερους) εκπαιδευτικούς

Σειρά άρθρων για εκπαιδευτικούς  με ιδέες, τρόπους και συμπεριφορές που στόχο έχουν τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της τάξης και τη δημιουργία γόνιμου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος προς όφελος των μαθητών αλλά και των διδασκόντων.

Μέρος 1. Εισαγωγή

Η σειρά των άρθρων που κλήθηκα και έλαβα την ευλογία να παρουσιάσω μέσω της ιστοσελίδας της Πεμπτουσίας, αφορούν σε τρόπους και μεθόδους, που σαν εκπαιδευτικοί μπορούμε να εφαρμόσουμε, ώστε να διαχειριστούμε την συμπεριφορά των μαθητών μας μέσα στην τάξη και στο σχολικό περιβάλλον γενικότερα. Προέρχονται από το βιβλίο του Johnnie Young “100 completely new ideas for managing behavior”, εκδόσεις Βloomsberry, 2011, σε μετάφραση της υπογράφουσας.

Έχουμε να διαχειριστούμε παιδιά διαφορετικών χαρακτήρων και δυνατοτήτων που προέρχονται από όλη την κοινωνική και γνωστική διαστρωμάτωση της κοινωνίας. Eμείς, σαν εκπαιδευτικοί, έχουμε καθήκον να τους καθοδηγήσουμε, να τους δώσουμε γνώση, παιδεία, πολιτισμό, συγχρόνως δε να τους περιβάλουμε και να τους «διδάξουμε» αγάπη, ανοχή, αποδοχή, να τους θέσουμε όρια.

Πηγή: wikimedia commons

Στον κυκεώνα αυτόν των καθηκόντων μας και σε περιβάλλον όλο και πιο απαιτητικό καλούμαστε να αποτελέσουμε για όλους τους μαθητές μας φάρο συμπεριφοράς και γνώσης. Πώς να τα κάνουμε όλα αυτά; Πώς να ανταποκριθούμε με τον καλύτερο τρόπο στα καθήκοντά μας, εκπαιδευτικά, παιδαγωγικά, διοικητικά; Συχνά έχουμε  αντιφατικά συναισθήματα. Αγαπάμε τη δουλειά μας; Την λατρεύουμε, ή μήπως την  μισούμε; Οι μαθητές μας είναι μικροί άγγελοι ή μικροί τύραννοι; Είμαστε περήφανοι για τη δουλειά μας, αντλούμε ικανοποίηση από αυτή, αισθανόμαστε δικαίωση των προσπαθειών μας; Ή μήπως η δουλειά αυτή  μας εξουθενώνει, μας βγάζει από τα όριά μας και δείχνει τον κακό μας εαυτό; Πώς θα καταφέρουμε το «ακατόρθωτο»; Να δίνουμε το καλύτερο στους μαθητές μας, αλλά συγχρόνως να μην διαλυόμαστε από την εξάντληση και την υπερκόπωση;  Χρειαζόμαστε και εμείς στήριξη στην καθημερινή μας εργασία.

Η σειρά άρθρων που θα ακολουθήσει, στοχεύει σε αυτό. Στην κάλυψη μιας από τις συνιστώσες που φαίνεται και είναι αναγκαία και σημαντική στην καθημερινότητα της εργασίας μας. Αυτή είναι η διαχείριση της συμπεριφοράς των μαθητών μας μέσα στην τάξη. Προτείνονται δοκιμασμένοι τρόποι και μέθοδοι που μας εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη εργασία στο περιβάλλον της τάξης, προς όφελος των μαθητών μας, των δασκάλων και της εκπαιδευτικής κοινότητας γενικότερα.

Μέρος 2 . Δεξιότητες που πρέπει να έχει ο δάσκαλος

Οι μαθητές γενικά δεν είναι άγγελοι! Στην τάξη γίνεται φασαρία ειδικά στην αρχή του μαθήματος, δεν κάθονται κάτω εύκολα κι όταν καθίσουν ίσως προσπαθήσουν κάποιοι απ’ αυτούς να χαλάσουν το μάθημα με ερωτήσεις άσχετες ή με συμπεριφορές που ξεσηκώνουν και τους υπόλοιπους. Εδώ η στάση που θα τηρήσει ο δάσκαλος είναι πρωταρχικής σημασίας. Με μια επιδέξια αντιμετώπιση, το πρόβλημα δύσκολα θα επανεμφανισθεί.

α) Φτιάξτε έναν κατάλογο με οδηγίες για εσάς τους ίδιους: Μπαίνοντας στην τάξη έχετε πολλά να αντιμετωπίσετε. Δεν είναι περίεργο που πολλοί έχετε αρκετό άγχος και ένταση. Οι αγχωμένοι δάσκαλοι αντιδρούν έντονα ακόμα κι αν η συμπεριφορά των μαθητών δεν είναι τόσο κακή και σίγουρα η ένταση του δάσκαλου επιδεινώνει την κακή συμπεριφορά των μαθητών διότι περνάει σιωπηρά στους μαθητές και τους επηρεάζει δυσμενώς.

Μια καλή ιδέα είναι να φτιάξετε έναν κατάλογο με οδηγίες για εσάς τους ίδιους και να τον διαβάζετε πριν από κάθε μάθημα. Μπορείτε να περιορίσετε το άγχος σας και να γίνετε ένας δάσκαλος ήρεμος και με επίγνωση. Να τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει αυτός ο κατάλογος:

  • Πριν το μάθημα καθάριζε το μυαλό σου και επιβράδυνε τους ρυθμούς σου.
  • Επιβράδυνε την αναπνοή, σφίξε και χαλάρωσε τα χέρια μερικές φορές.
  • Δημιούργησε στη φαντασία σου ένα ήρεμο μάθημα.
  • Κάνε τη φανταστική σκέψη ότι απαντάς στην ερώτηση ενός μαθητή σου με αργό αλλά ενδιαφέροντα τρόπο.
  • Κάνε παύσεις μεταξύ όσων λες.
  • Υιοθέτησε ήρεμο παρουσιαστικό και ωραίο χαμόγελο.
[Συνεχίζεται]