Η πολιτισμική μας κληρονομιά ως οργανικό κομμάτι της ζωής μας

25 Φεβρουαρίου 2013

Η ελεύθερη βούληση σε συνδυασμό με την έμφυτη κοινωνικότητα, όταν εκφράζεται με κοινές ενέργειες προς το κοινωνικό και το φυσικό περιβάλλον, παράγει αυτό που ονομάζουμε πολιτισμό. Ο πολιτισμός συμβάλλει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου. Κριτήριο για την ποιότητα και την διαχρονική αξία ενός πολιτισμού είναι αφ’ ενός το κατά πόσον στηρίζεται στο ιδανικό της ελευθερίας και αφ’ ετέρου το κατά πόσον εξασφαλίζει το ιδανικό αυτό για τα μέλη των κοινωνιών του. Στο πλαίσιο αυτό προβάλλεται παγκοσμίως ο ελληνικός πολιτισμός, ως αυτός που στηρίχθηκε, διέσωσε και εμπνεύστηκε από το πνεύμα της ελευθερίας του ανθρώπου. Η αλήθεια του Ευαγγελίου, όπως αποκαλύφθηκε εν Χριστώ, συνδυάστηκε άριστα με το πνεύμα του ελληνικού πολιτισμού. Άνοιξε νέους ορίζοντες στην ελευθερία αυτή. Έδωσε στον άνθρωπο την δυνατότητα να ζήσει ελεύθερος από τα δεσμά του χρόνου. Η ελευθερία του πια δεν αφορά μόνο το «στίγμα» του στην κοινωνία των ανθρώπων, αλλά το «στίγμα» του στην αιωνιότητα.

Στην Πεμπτουσία θεωρήσαμε τον πολιτισμό, ιδιαίτερα στην ελληνοχριστιανική του  εκδοχή, ως ζήτημα μείζονος σημασίας και κεντρικό αντικείμενο ενασχόλησης. Η πατρίδα μας, η Ελλάδα είναι ένας χώρος γεμάτος με μνημεία πολιτισμού. Ίσως να μην υπάρχει άλλος χώρος στον κόσμο που σε τόση μικρή έκταση να συγκεντρώνει έναν τόσο μεγάλο αριθμό μνημείων τα οποία καλύπτουν χρονικό διάστημα αρκετών χιλιετιών ανθρώπινης ιστορίας. Τα μνημεία αυτά συγκροτούν την πολιτισμική μας κληρονομιά. Η διαχείριση, η συντήρηση και η επιστημονική μελέτη της κληρονομιάς αυτής δεν αποτελεί μόνο ιστορικό χρέος απέναντι σε ένα ένδοξο παρελθόν. Συνιστά οργανικό κομμάτι του παρόντος μας, της ζωής μας. Η παράδοση είναι ένας δυναμικός όρος που ενσωματώνει και τις τρεις διαστάσεις του χρόνου: το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Συντηρώντας και μελετώντας σε βάθος και σε πλάτος τα μνημεία του παρελθόντος μπαίνουν οι βάσεις για μία δημιουργική ανάδειξή τους και πολυδιάστατη διαχείρισή τους.

Στο πνεύμα αυτό με πολύ μεγάλη χαρά αποδεχθήκαμε την πρόσκληση για μία μόνιμη συνεργασία του αγαπητού συναδέλφου δρ. Ιωάννη Καραπαναγιώτη, επίκουρου Καθηγητή Χημείας Συντήρησης, στο πρόγραμμα Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης. Έτσι αποφασίσαμε την δημιουργία ενός διακριτού χώρου εντός της Πεμπτουσίας όπου θα φιλοξενούνται επιστημονικά άρθρα και μελέτες με αντικείμενο την διαχείριση και συντήρηση όλου του φάσματος των μνημείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Έχουμε την αίσθηση ότι αυτό αποτελεί ένα ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης προς αυτούς που μας την παρέδωσαν και χρέους προς τις μελλοντικές γενιές.

Νικόλαος Κόϊος

Διευθυντής Σύνταξης Πεμπτουσίας

Επίκουρος Καθηγητής Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης