Η γλώσσα ως καθολικό γνώρισμα του ανθρώπου

Όλοι οι άνθρωποι, ασχέτως χρώματος και φυλής, ασχέτως τόπου και χρόνου, όπου γης, ξεχωρίζουμε για ένα ευδιάκριτο χαρακτηριστικό μας, την ικανότητα να επικοινωνούμε με τη γλώσσα. Ξεχωρίζουμε από την ικανότητά μας να μιλούμε – και πολλοί από εμάς, όλο και περισσότεροι, από την ικανότητά μας και να γράφουμε. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος έχει το χάρισμα -το προνόμιο θα ήταν πιο σωστό- της γλώσσας.

Βεβαίως, το χάρισμα αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με ένα άλλο χάρισμα-προνόμιο του ανθρώπου, τη νόησή του, την ικανότητα να σκέπτεται με τον νου του, να συλλαμβάνει νοήματα, να συνδέει, να διακρίνει, να γενικεύει, να εξειδικεύει, να ταξινομεί, να τακτοποιεί με τη νόησή του τον κόσμο και να τον εκφράζει με τη γλώσσα του.

Είναι φανερό, λοιπόν, πως η γλώσσα είναι καθολικό γνώρισμα του ανθρώπου. Θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε περισσότερο για να πούμε ότι η γλώσσα είναι βιολογικό γνώρισμα του ανθρώπου, που γεννιέται με γλωσσικές καταβολές. Έτσι εξηγείται -όπως έχει δείξει ο Chomsky- πώς ένα μικρό παιδί με περιορισμένη εμπειρία, με μη ανεπτυγμένη ακόμη τη νοητική του ικανότητα, έχει ωστόσο το κατ’ εξοχήν διακριτικό γνώρισμα της γλώσσας: τη δημιουργικότητα. Μπορεί να παράγει δηλαδή και να καταλαβαίνει τεράστιο αριθμό νέων προτάσεων μπορεί να δημιουργεί γλωσσικά.

Σε όλη τη ζωή του ο άνθρωπος καλλιεργεί, αναπτύσσει, βελτιώνει, διευρύνει και οξύνει τη γλωσσική ικανότητα και τον γλωσσικό κόσμο του. Πράγματι η κατάκτηση της γλώσσας για τον άνθρωπο, είναι «έργο ζωής» (opus vitae). Γνώρισμα και συστατικό ποιότητας της ζωής, της σκέψης και του πολιτισμού του ανθρώπου.

πηγή: Γεωργίου Μπαμπινιώτη, Καθηγ. Παν/μίου Αθηνών, «Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας», σ.17-18, εκδ. Καστανιώτη