Νυν κρίσις έστι μεγίστη

Με βαθύ πόνο και μεγάλη αγάπη, ταπείνωση κι ελπίδα σύρω και τις γραμμές αυτές. Είναι δύσκολο να παρηγορήσεις σήμερα τον ταλαιπωρημένο και φοβισμένο κόσμο. Έχει απατηθεί, ξεγελασθεί, πικραθεί, φοβηθεί και απογοητευθεί. Ντρέπεται για το ντρόπιασμα της Πατρίδος του στον έξω κόσμο. Δυστυχώς φθάσαμε σ’ έσχατο κατάντημα. Υπαίτιοι πολύ, είναι λίγοι. Υπαίτιοι λίγο, είναι πολλοί. Εξαρτήθηκαν από την ύλη, τη σάρκα, το χρήμα. Οι εξαρτήσεις έφεραν σοβαρές πνευματικές άνελευθερίες. Θέλησαν να νομίζουν ότι το σκοτάδι είναι φως.

Αυτή ήταν η μεγαλύτερη απάτη.

Παρουσιάσθηκε ο ευδαιμονισμός ως ο μόνος σκοπός της ζωής. Δεν πολεμήθηκε ευθέως το Ιερό Ευαγγέλιο. Εδραιώθηκε η εκκοσμίκευση, η αδιαφορία, η ασέβεια, η ασυδοσία και η ήθοφθορία. Η Ορθοδοξία επιβουλεύεται με διάφορους δόλιους και καλά υπολογισμένους τρόπους. Διαιωνίζονται σκάνδαλα, δημιουργούνται «σκάνδαλα», για να ενδυναμωθεί το εκκλησιαστικό και αντιμοναχικό πνεύμα. Χρησιμοποιήθηκε προς τούτο ακόμη και το Άγιον Όρος. Με προσχήματα, δικαιολογίες, πλανερά στοιχεία προσπαθεί ν’ εξαπατήσει τους πιστούς και να τους κάνει ν’ αμφιβάλλουν, να συγχίζονται και να ταράσσονται.

Έχουμε μία ισχυρή παράδοση, πού δεν μπορούμε εύκολα να απαρνηθούμε. Τα αίματα των μαρτύρων, η υπομονή των Ιεραποστόλων, το θάρρος των όμολογητών, η άσκηση των Οσίων, το υψηλό φρόνημα των Αγίων θα πρέπει να μας αναστήσει. Οι ήρωες της Εκκλησίας και της Πατρίδος ηθελημένα ακολούθησαν οδό στενή, ανηφορική, ευαγγελική και απαρνήθηκαν κάθε καλοπέραση. Το θέμα είναι αν σήμερα οι διδάσκοντες βιώνουν τους λόγους τους. Η παρούσα κρίση, όπως ξαναγράψαμε, είναι μία μεγάλη ευκαιρία αυστηρής αυτοκριτικής. Όταν μας ελέγχουν οι λόγοι και τα έργα μας δεν θα έχουμε καμιά επίδραση στους άλλους.

Την τόσο δύσκολη αυτή ώρα θα μπορούσε η παρουσία και μαρτυρία της Εκκλησίας να είναι πιο αισθητή και δυνατή. Πολλοί αναμένουν λόγο ενδυναμώσεως και παραμυθίας. Αναμένουν, καρτερούν, παρακολουθούν, ανησυχούν και παραμένουν απληροφόρητοι και σκορπισμένοι. Κάποιοι λίγοι Ιεράρχες κάτι λένε. Η σιωπή των αρχόντων προβληματίζει. Απογοητευμένοι από τους πολιτικούς ανέμεναν κάτι περισσότερο και καίριο από την εκπροσώπηση της Εκκλησίας. Να εξαντλεί όλο το ενδιαφέρον, της μόνο στις εκλογές νέων Αρχιερέων είναι λυπηρό.

Περιπαίχθηκε η ευλάβεια και από θεολογούντες. Καταφρονήθηκε η αγνή λαϊκή ευσέβεια. Σε αγράμματους βλέπει κανείς ταπεινότητα, ευαισθησία και χάρη. Σε κάποιους γραμματισμένους έπαρση για αχρείαστες αλλαγές, παρερμηνείες και απλουστεύσεις. Χάθηκε το άρωμα της μακάριας απλότητος, της ευαγγελικής λιτότητος, του Ιεραποστολικού ζήλου, του ομολογιακού θάρρους και της ένθεης αναζητήσεως. Ραδιοφωνικές εκπομπές εξελίχθηκαν σε κουλτουριάρικες θεολογικές συζητήσεις για θέματα, πού απασχολούν ελαχίστους και δεν κατανοούν οι πολλοί. Κηρύγματα βροντώδη δίχως ουσία και προετοιμασία, δίχως περιεχόμενο χριστολογικό και σωτηριολογικό, αλλά ένα φθηνό σχολιασμό της παρερχόμενης επικαιρότητος και την κόπωση ενός ηθικισμού σκληρού.

Ο κόσμος τα τελευταία έτη φανέρωσε δυνατά δείγματα ασέβειας. Αύξηση των διαζυγίων, της ηδονοθηρίας, της φιλοχρηματίας και της αδιαφάνειας. Επεκράτησε δυστυχώς, το σκοτεινό, το θολό, το πονηρό, το ανίερο, το άηθες και αναξιοπρεπές. Επήλθε μία άγνωστη σκληρότητα, εκδικητικότητα, μανία, ύβρις, ψέμα και απάτη. Αρνήθηκε τις υψηλές πνευματικές αξίες και σκλαβώθηκε στις υλικές απολαύσεις. Η Εκκλησία ως φιλόστοργη μητέρα πονά βαθύτατα, για την αποστασία των τέκνων της. Διαβλήθηκε η πίστη, αυθαδίασε η αθεΐα, απλώθηκε παντού η αδιαφάνεια. Η Πατρίδα εξετέθη, η κομματοκρατία πάσχει δεινά, οι Νεοέλληνες κέρδισαν τελικά τ’ ακριβώς αντίθετα από τ’ αναμενόμενα.

Κτυπήθηκε το σχολείο, η οικογένεια, η Εκκλησία. Ο πιστός λαός προσδοκά φλογερούς ιεροκήρυκες, θεματοφύλακες της αγιοπατερικής παραδόσεως, σοφούς οιακοστρόφρυς του σκάφους της Εκκλησίας. Οι αιρέσεις λυσσομανούν και είναι απαραίτητοι οι δυνατοί διώκτες τους, πού δυστυχώς μεριμνούν περί άλλα πολλά. Ο λαός μας χρειάζεται επανευαγγελισμό και επανακατήχηση. Για να ζει κανείς κατά Θεόν χρειάζεται να γνωρίζει καλά ποιο είναι το θέλημα του Κυρίου, τί ακριβώς λέει το Ευαγγέλιο. Μετά το Ευαγγέλιο το καλύτερο ανάγνωσμα είναι τα συναξάρια, τα οποία αυξάνουν τον προς Χριστό πόθο. Οι γονείς κυρίως με το καλό παράδειγμα να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Οι άνθρωποι του Θεού είναι γαλήνιοι, ήρεμοι, πράοι, ανεξίκακοι, ταπεινοί, ειλικρινείς, εγκρατείς, ολιγαρκείς και αληθινά χαρούμενοι.

Είναι μεγάλη η ανάγκη ν’ αγαπηθεί και ν’ αυξηθεί η προσευχή. Πάντοτε χρειάζεται, αλλά τώρα περισσότερο. Η συνομιλία με τον Θεό ευφραίνει και παραμυθει την ψυχή του ανθρώπου. Είναι μία πράξη ταπεινώσεως. Μεταχειρισθήκαμε πολλούς τρόπους ανεπιτυχώς. Αδύναμοι προσερχόμαστε στον Παντοδύναμο Θεό να μας συνδράμει· να μας ανακουφίσει, να μας εμπνεύσει, να μας παρηγορήσει. Είναι καιρός να παραδεχθούμε την ήττα μας και να προσπέσουμε στον Θεό. Η ζωή κατά το θέλημα του Κυρίου είναι πάντοτε ακύμαντη. Είναι ώριμος καιρός προς μετάνοια.

Η παρούσα κρίση ας μας κάνει πιο συνειδητούς χριστιανούς και πιο γνήσιους. Ιδιαίτερα οι κληρικοί μας να είναι φώτα δυνατά, δίχως τη θολούρα της υποκρισίας, της ψευτοαγιότητος, της επιφανειακής δραστηριότητος προς κάλυψη του εσωτερικού κενού. Μερικοί κομπάζουν για το μεγάλο έργο τους και δημιουργούν θόρυβο γύρω τους. Άλλοι συκοφαντούν τους ενάρετους, γιατί τους ενοχλεί η πολιτεία και η παρουσία τους. Ο κλήρος έχει να παίξει σήμερα ένα ιδιαίτερα σημαίνοντα ρόλο. Είναι η ώρα της Εκκλησίας. Μή χάσει τη μεγάλη ευκαιρία, να συνάξει τα σκορπισμένα τέκνα της υπό τις πτέρυγές της.

Ολοφάνερα σήμερα επικρατεί η αήθεια και απιστία. Εργάσθηκαν πολλοί πολύ γι’ αυτή την κατρακύλα. Η συνείδηση αγκομαχά, αλλοιθωρίζει, διψά και φωνάζει απεγνωσμένα. Με μεθόδους σκοτεινές απεργάσθηκε η απαξίωση της ορθοδόξου πίστεως. Θεωρήθηκε ελευθερία η ασυδοσία, η εμπάθεια, η ανηθικότητα, η κατάχρηση, η εξαπάτηση και λοιπά γνωστά και φοβερά. Αποτέλεσμα ψυχικά άλγη, άγχη, νευρώσεις και αυτοκτονίες. Πάντα υπήρχε αμαρτία και παρανομία, σήμερα όμως ξεπέρασε κάθε προηγούμενο ποσοστό. Το χειρότερο είναι ότι αμετανόητα επαίρονται για τ’ αντίθεα πάθη τους. Θεωρείται το αφύσικο· φυσικό, το άηθες· ηθικό, το ανώμαλο· ομαλό, το παράνομο· νόμιμο. Μάλιστα χλευάζεται η αρετή, η τιμιότητα, η πίστη, η πατριδοφιλία, η παραδοσιακότητα.

Μέσα στον πόνο, την κατήφεια και τη συννεφιά μπορεί ν’ ανατείλει ένας νέος, ωραίος, θερμουργός ήλιος, πού θα φωτίσει ανθρώπους μετανοημένους, αποφασισμένους, ηρωϊκούς και φιλάνθρωπους. Πρέπει να στήσουμε πνευματικά θεμέλια για ό,τι ξεκινάμε. Να σταυροκοπιόμαστε, να εκκλησιαζόμαστε, να προσευχόμαστε, να προσερχόμαστε στ’ άχραντα μυστήρια προσεκτικά. Σκοτεινές δυνάμεις κυριαρχούν στη χώρα των αγίων και των ηρώων. Αν κάποτε περάσει η οικονομική κρίση και δεν έχει επέλθει ειλικρινής ψυχική μετάνοια, η κρίση θα συνεχίζεται απτόητη. Ας αρχίσει η αλλαγή από μέσα μας. Ας είμαστε μόνοι. Πολλά μικρά κεριά φέρνουν δυνατό φως.

Ο ιερομάρτυς Ανδρόνικος Αρχιεπίσκοπος Περμ († 1918) λίγο πριν τη Ρωσική Επανάσταση του 1917, πού θυμίζει ήμερες μας, έλεγε στα πνευματικά του τέκνα: «Όλοι όσοι πιστεύετε στο Θεό, στην ψυχή σας και στην αιώνια ζωή, όλοι όσοι αγαπάτε την αγιασμένη Πατρίδα μας, σας καλώ και σας ικετεύω. Πάρτε θάρρος και σταθείτε όρθιοι, υπερασπίζοντας την πίστη μας και τη γη μας. Ο λαός αγρίεψε, επειδή απομακρύνθηκε από τον Θεό. Τυφλωμένοι όλοι από τον διάβολο, ξεσηκώθηκαν ο ένας εναντίον του άλλου. Βοηθήστε τους να συνέλθουν, γιατί βρισκόμαστε ήδη όχι στην άκρη του γκρεμού, αλλά στο βάθος του. Εμείς οι ίδιοι ρημάζουμε την Πατρίδα μας. Σώστε την όσοι βλέπετε και κατανοείτε το μέγεθος της καταστροφής. Ας στραφούμε όλοι με καρδιά γεμάτη συντριβή στον Θεό…».

πηγή: Εφημερίδα «Ορθόδοξος Τύπος», Αριθμός Φύλλου 1905, Έτος ΝΑ’, 9 Δεκεμβρίου 2011