4ο Διεθνές Φεστιβάλ Αφήγησης και Τεχνών του Λόγου Απελευθέρωση

ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΚΟΖΑΝΗΣ

Κοζάνη, 26 -30 Απριλίου

«Το φεστιβάλ αφήγησης είναι ακόμα ζωντανό.  Αντιστέκεται μαζί με μας.  Περιορίζεται, προσαρμόζεται, δέχεται εθελοντική βοήθεια και προσφορές αλλά δεν χάνεται. Γιορτάζει με περηφάνια την Απελευθέρωση της Κοζάνης. Γιορτάζει κάθε αγώνα για
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ. Θυμίζει τον αγώνα για την απελευθέρωση των γυναικών και ενισχύει τον αγώνα ενάντια στο δουλεμπόριο του τράφικιν. Καλεί την μαρτυρική Πολωνία να διηγηθεί τους ατελείωτους αγώνες της για απελευθέρωση. 

4ο Φεστιβάλ Αφήγησης

Σε συνθήκες κρίσης η ΦΤΩΧΗ και ΛΑΪΚΗ τέχνη της προφορικής αφήγησης δυναμώνει και ενώνει. Μας δυναμώνει και εμάς και μας ενώνει σε αφηγηματική ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ. Μας διηγείται το παρελθόν, μας βοηθά να διακρίνουμε το παρόν, οραματίζεται το μέλλον. Μας απελευθερώνει από την οργή και την κατήφεια, μας αποδίδει την
περηφάνια και την ένταση της δημιουργίας. Της δημιουργίας που είναι
τέχνη και της τέχνης που είναι ΑΝΑΓΚΗ», γράφει για το Φεστιβάλ ο Καλλιτεχνικός του Διευθυντής ο Δρ Στέλιος Πελασγός, ο οποίος μίλησε στην Πεμπτουσία.

Κύριε Πελασγέ, θα θέλαμε να μας μιλήσετε για το φετινό αφιέρωμα.  Τι περικλείει η έννοια απελευθέρωση;

Φέτος γιορτάζουμε έναν αιώνα από την απελευθέρωση της Κοζάνης από τον οθωμανικό ζυγό. Μέχρι την δεκαετία του 70 υπήρχαν ακόμα αγώνες λαών για εθνική απελευθέρωση καθώς η αποικιοκρατία σιγά –σιγά υποχωρούσε (ή μετασχηματίζονταν). Στην συνέχεια υπήρξαν κοινωνικοί αγώνες για την απελευθέρωση εμπεδώνοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ωστόσο κανένας αγώνας δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Η Κύπρος μας είναι ακόμα κατεχόμενη, οι Παλαιστίνιοι και οι Κούρδοι λαοί χωρίς πατρίδα και η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει την εθνική της κυριαρχία.
Οι γυναίκες ενώ κατέκτησαν την κοινωνική ισότητα την ίδια στιγμή χάνουν κάθε ανθρώπινο δικαίωμα στα ισλαμιστικά καθεστώτα ενώ στην Δύση η άποψη ότι το γυναικείο σώμα είναι εμπόρευμα έχει διαδοθεί και εμπεδωθεί. Γι’ αυτό φέτος συνεργαζόμαστε με το Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης το οποίο παλεύει ενεργά ενάντια στο τράφικιν (την οργανωμένη διεθνή σωματεμπορία) και την βία ενάντια στις γυναίκες σε όλους τους χώρους.

Σε μία περίοδο κρίσης όπως αυτή που διανύουμε πιστεύετε ότι υπάρχει χώρος για έννοιες όπως η απελευθέρωση;

Σε περιόδους κρίσης η έννοια της απελευθέρωσης γίνεται πιο επίκαιρη και μπορεί να εμπνεύσει. Σε αυτές τις περιόδους οι αδίστακτοι έμποροι λαών και ανθρώπων οδηγούν πρόσωπα και λαούς στην απελπισία υποδουλώνοντας τους με την βία ή με τον τρόμο, κλέβοντας την περιουσία και τα δικαιώματα τους. Η κατάσταση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη λόγω της απόλυτης κυριαρχίας της προπαγάνδας η οποία παρουσιάζει την υποδούλωση ως αναπόφευκτη, μέσω της πανταχού παρούσας ελεγχόμενης τηλεόρασης και των προσπαθειών χειραγώγησης του διαδικτύου και του τύπου, κάτι που ζούμε και στην χώρα μας.

Πώς  συνδυάζονται η έννοια της απελευθέρωσης, η απελευθέρωση της Κοζάνης, τα δικαιώματα των γυναικών;

Η έννοια της απελευθέρωσης στις μέρες μας μετασχηματίστηκε. Σχετίζεται κυρίως με την έννοια του εμπορεύματος και της οικονομικής κυριαρχίας. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο διεξήχθησαν πολλοί οικονομικοί πόλεμοι μεγάλης κλίμακας χωρίς να το αντιληφθούμε και τώρα πέφτουμε και εμείς θύματα ενός οικονομικού πολέμου.
Ένας πολιτιστικός πόλεμος προπαγάνδας μετέτρεψε σιγά –σιγά την γυναίκα σε εμπόρευμα της ελεύθερης αγοράς (στον παρελθόν η γυναίκα υπήρξε βέβαια ατομική η οικογενειακή ιδιοκτησία, δεν εξιδανικεύω). Οι κόρες μας έχουν αποδεχτεί αυτή την αντίληψη ως κοινωνικό νόμο και συναγωνίζονται ποια θα πουληθεί ακριβότερα στα περιοδικά ή στις οθόνες. Οι γείτονες μας και οι γιοι μας καταναλώνουν γυναίκες σαν να είναι αναψυκτικά. Η έννοια του ΠΡΟΣΩΠΟΥ αντιστρατεύεται ουσιαστικά την εμπορευματοποίηση του ανθρώπου.
Το ανθρώπινο πρόσωπο έχει ελευθερία βούλησης και έκφρασης. Μέσα από τον λόγο, μέσα από την παραδοσιακή και την σύγχρονη προφορική λογοτεχνία μπορούμε να αγωνιστούμε για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ελευθερία. Ο λόγος -ο προφορικός λόγος- μπορεί ξανά να ελευθερώσει.

Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ Στέλιος Πελασγός

Να έρθουμε τώρα στην εισήγησή σας και να μας πείτε πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε το φόβο μέσα από την αφήγηση;

Στο βιωματικό εργαστήρι προφορικής λογοτεχνίας και αφήγησης «Τρομάξτε τον Φόβο» το οποίο θα διδάξω την Κυριακή 29 Απριλίου θα προσπαθήσω να θυμίσω τις τεχνικές που προτείνει η λαϊκή παράδοση μέσω των παραμυθιών και των μύθων για την σωστή χρήση του φόβου. Ο φόβος μπορεί να παραλύσει και να υποδουλώσει αλλά ξεχνάμε ότι μπορεί επίσης να προστατέψει και να ελευθερώσει. Το εργαστήρι αυτό πρωτοπαρουσίασα στην Λευκωσία το 2010, σε μια απειλούμενη κοινωνία που έχει μάθει να διαχειρίζεται τον φόβο μιας αυτοκρατορίας η οποία  παραφυλάει πίσω από την πράσινη γραμμή αλλά που δυσκολεύεται να μεταδώσει αυτή την ικανότητα στην επόμενη γενιά και στους προσωπικούς αγώνες ενάντια στον εκφοβισμό, παρουσιάζοντας σοβαρά κρούσματα σχολικού εκφοβισμού και βίας.

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ έχει ως εξής:
ΠΕΜΠΤΗ 26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
20.00   Χαρτοθήκη  «Στην Κοζάνη» Ανάγνωση του διηγήματος της Ιουλίας Δ. Δραγούμη
για την απελευθέρωση της Κοζάνης από τη Φωτεινή Χατζάρα
Συνοδεύουν: Δώρα Τανή, βιολοντσέλο – Χριστίνα Τανή, φλάουτο
22.00 Μπαρ Gallery «Από την Καραϊβική στην Πολωνία. Μουσικές, παραμύθια, τραγούδια και ιστορίες» με την Μάγδα Γκόρσκα και τον Σέρζ Ταμάς

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
19.00 Θεατροδρόμιο «Η απελευθέρωση των γυναικών και το σύγχρονο δουλεμπόριο» Παρουσίαση του έργου του Δ.Γ.Ε και συζήτηση με την Μαρία Σόφτση, πρόεδρο του Δ.Γ.Ε.
20.00 Θεατροδρόμιο «Γυναίκες που άλλαξαν τη μοίρα τους»
Λαϊκά παραμύθια με το Στέλιο Πελασγό και τη Μαρία Σόφτση
21.30 Θεατροδρόμιο  Παραμύθια σοφίας, ανατροπής, ελευθερίας
Αφήγηση: Λίλη Λαμπρέλλη, Μουσική: Γιάννης Ψαριώτης

ΣΑΒΒΑΤΟ 28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
11.00 Θέατρο Οχληρών «Το λαϊκό παραμύθι ως μέσο διαχείρισης κρίσεων»
Σεμινάριο αφήγησης με την Λίλη Λαμπρέλλη
11.00 Δημαρχείο Το λεωφορείο με τα παραμύθια – 1η διαδρομή
Ακούστε παραμύθια κάνοντας μια βόλτα στις εξοχές της Κοζάνης
19.30 Θεατροδρόμιο Αφηγήσεις βασισμένες σε μαρτυρίες από την απελευθέρωση της Κοζάνης δημοσιευμένες στο περιοδικό “Ελιμειακά”
Αφηγούνται: Κώστας Κοζικόπουλος, Νατάσα Παπαμάρκου, Άννα Ρεπανά, Δώρα Σιαλβέρα, Αποστόλης Σιαραμπής, Νικολέτα Σιώμου, Στέλιος Χλιαράς
21.00 Θεατροδρόμιο «Το αηδόνι των ληστών» ένα σύγχρονο μουσικό ρώσικο έπος μετά το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνομπίλ. (με ελληνικούς υπότιτλους)
Αφήγηση, τραγούδι, ακορντεόν: Μάγδα Γκόρσκα • Μετάφραση: Αναστασία Βατάλη

ΚΥΡΙΑΚΗ 29 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
11.00 Θέατρο Οχληρών «Τρομάξτε το φόβο. Η προφορική αφήγηση ως παιδαγωγικό και θεραπευτικό μέσο για την αντιμετώπιση των φόβων»
Σεμινάριο αφήγησης με τον Στέλιο Πελασγό
11.00 Δημαρχείο Το λεωφορείο με τα παραμύθια – 2η διαδρομή
Ακούστε παραμύθια κάνοντας μια βόλτα στις εξοχές της Κοζάνης
12.00 Χαρτοθήκη Παραμύθια για παιδιά
Με την Βαίτσα Λαμπροπούλου
18.00 Art Cafe Χαίρω πολύ κ. Μ. Γκόρσκα και κ. Σ. Τομά
Συνάντηση με τους καλλιτέχνες
19.30 Δημοτικό Ωδείο Σάκης Κουκουμπέσης Κοζανίτικα παραμύθια
21.00 Δημοτικό Ωδείο «ΗΡΑΚΛΗΣ, τι’ ναι θεός, τι μη θεός και τι τ’ ανάμεσο τους» Έμμετρη παράσταση αφήγησης με τη Μάγδα Κοσσίδα

ΔΕΥΤΕΡΑ 30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
Από τις 20.00…και όσο τραβήξει Σιδηροδρομικός σταθμός Γιορτή λήξης του φεστιβάλ
Παιδιά διαβάζουν βραβευμένες ιστορίες τους από το εργαστήρι δημιουργικής γραφής, που διοργάνωσε η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη
Ο Σέρζ Τομά δίνει ένα μικρό κοντσέρτο τζαζ κιθάρας
Το κοινό και οι καλεσμένοι αφηγητές ανταλάσσουν μικρές ιστορίες
Η Μάγδα Γκόρσκα τραγουδά τη σλάβικη παράδοση