Έλενα Βαρλαάμ-Μιχαηλίδου (1903-1932)

Το πρώτο παιδί του Ιερωνύμου και της Μαρίας Βαρλαάμ. Γεννήθηκε την 1/11/1903, και είναι το μόνο από τα παιδιά του που ο Ιερώνυμος Βαρλαάμ βάπτισε Ρωμαιοκαθολικό (ημερ. βάπτισης 4/12/1003). Γι’ αυτό και αποτελεί το τελευταίο Ρωμαιοκαθολικό μέλος του κύριου κορμού της εν Κύπρω) οικογένειας Βαρλαάμ. Μετά το θάνατο του πατέρα της (1915), οι Λατίνοι κληρικοί της Λάρνακας την έθεσαν υπό την προστασία τους. Μετά το Ιταλικό Νηπιαγωγείο και το Ελληνικό Παρθεναγωγείο, φοίτησε στη Σχολή Καλογραιών St. Joseph όπου έμαθε τη Γαλλική την οποία μιλούσε απταίστως καθώς και Ιταλική. Η Έλενα κληρονόμησε από τον πατέρα της τη ροπή προς τα Γράμματα και τη λογοτεχνία.

Ieronymos Varlaam (1849-1915) 01

Κατα τη διετία 1924-1925 εργάστηκε ως διδασκάλισσα σε κοινότητες Ρωμαιοκαθολικών (Κορμακίτης). Στη συνέχεια εργάστηκε για ένα χρόνο στο τότε Μεταξουργείο Πάφου ως γραμματέας, και μετα στο παραγγελιοδοχικό γραφείο Κραμβή στη Λάρνακα. Αργότερα. στο παραγγελιοδοχικό γραφείο Ευθυμιάδη στη Λάρνακα, όπου εργαζόταν και ο αδελφός της Μάρκος. Το 1931. με τη μεταφορά του εν λόγω γραφείου στη Λευκωσία, μετακόμισε όλη η οικογένεια στην πρωτεύουσα. Στα 1936-1939 η Έλενα εργάστηκε στα γραφεία της εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, όπου δημοσίευσε και τα πρώτα της λογοτεχνικά έργα.

Στις 23/4/1939 παντρεύτηκε στη Λάρνακα τον Γεώργιο Στ. Μιχαηλίδη, Λαρνακέα εμποροράπτην, με τον οποίο ήταν αρραβωνιασμένη για οκτώ χρόνια, και εγκαταστάθηκε για πάντα πλέον στη Λάρνακα. Το ζεύγος Γεωργίου και Έλενας Μιχαηλίδη κατοίκησε στην οικία των Conte Brunoni (Χρυσοπολιτίσσης 38), η οποία από το 1886 ήταν και οικία Ιερωνύμου Βαρλαάμ. Μαζί τους διέμενε και η μητέρα, Μαρία Ι. Βαρλαάμ μέχρι το θάνατό της (1992). Το ζεύγος απέκτησε δυο υιούς: τον Μιχαλάκη (νυν Ιερομόναχο Σωφρόνιο) και τον Λεύκιο.

Η Έλενα Βαρλαάμ υπήρξε εξαιρετική και ως μητέρα και ως σύζυγος. Υπήρξε υπόδειγμα φιλόστοργης μητέρας πού ήξερε να διαπλάθη με την πρέπουσα φροντίδα τον χαρακτήρα των παιδιών της. Την όλη ζωή της χαρακτήριζαν η αξιοπρέπεια, η ακεραιότητα, η λεπτότητα, η ευγένεια, η σοβαρότητα, γι΄ αυτό και απολάμβανε γενικής εκτίμησης και σεβασμού,

Το 1972 η Έλενα έμεινε χήρα. Στις 3/3/1972 (ημέρα Παρασκευή) ο σύζυγος της πέθανε ύστερα από άνιση μάχη με τον καρκίνο. Ο Γεώργιος Μιχαηλίδης υπήρξε υπόδειγμα αφοσιωμένου οικογενειάρχη, φιλόστοργου συζύγου και πατέρα, αλλά και φιλόστοργου υιού και αδελφού, συντηρώντας δυο οικογένειες: τη δική του (τη σύζυγο και τα παιδιά του) από τη μια, και τη μητέρα του και τις ανύπανδρες αδελφές τοο από την άλλη. Φιλότιμος, έντιμος και εργατικός, ήταν ευχάριστος χαρακτήρας, γι΄αυτό και ήταν πολύ αγαπητός στους Λαρνακείς. Γενικά, ο Γιώργος Στ. Μιχαηλίδης άφησε φήμη έντιμου πολίτη και ενάρετου ανθρώπου.

Η Έλενα Βαρλαάμ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εικόνα και ομοίωση του λόγιου πατέρα της. κληρονομώντας από εκείνον το χαρακτήρα και την έφεση στα Γράμματα. Από μικρή, αντί να παίζει με τις συνομήλικες της. χρησιμοποιούσε τον ελεύθερο χρόνο της για να μελετά και να μορφώνεται. Γράφει σχετικά η ίδια: «Συνέχισα να αυτομορφώνομαι με τη βοήθεια της βιβλιοθήκης του πατέρα μου, πού ήταν πλούσια σε ποικιλία πνευματικού περιεχομένου: βιβλία όλων των ειδών, φιλοσοφικά, ιστορικά, λογοτεχνικά, παιδαγωγικά και άλλα, σε διάφορες γλώσσες και μορφές. Τα ροφούσα κυριολεκτικά όλα. Διψούσα για μάθηση, πολλή μάθηση.. ποικίλη, πού θα μου άνοιγε τα μάτια στο φως της γνώσης».

Πραγματική αρχόντισσα στην ψυχή και στο πνεύμα, με ποίηση στο λόγο της και λυρισμό, τραγούδησε στα γραφόμενά της το Θεό, τον άνθρωπο, τη φύση. την αγάπη, τον πόνο, την ευτυχία και τη δυστυχία, την καλοσύνη και την κακία, την άνοιξη, το πεύκο, το ηλιοβασίλεμα, την ατμόσφαιρα των μεγάλων γιορτών. Περιέγραψε, ακόμη, με πολλή τέχνη, ανθρώπινους χαρακτήρες, διεισδύοντας βαθειά μέσα στην ανθρώπινη ψυχή, και πρόβαλε μέσα από τα έργα της με πολλή λεπτότητα και μαεστρία, ηθικά -με την ευρεία σημασία της λέξης- διδάγματα και ιδεώδη.

Elena Varlaam 01

Άρχισε από το 1937 να δημοσιεύει εργασίες της στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (στο λογιστήριο της οποίας τότε εργαζόταν), με την ενθάρρυνση του διευθυντού της Δημοσθένη Σταυρινίδη. Αργότερα, εκτός από την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, δημοσίευε έργα της και σε άλλες εφημερίδες και περιοδικά, όπως το ΕΘΝΟΣ, ο ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, η ΚΥΠΡΟΣ, η ΝΕΑ ΠΝΟΗ, ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ, τα ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, το ΤΑΪΜΣ ΟΦ ΣΑΪΠΡΟΥΣ κ,ά. Στα αναφερθέντα έντυπα δημοσίευσε από το μέχρι το θάνατό της, πλήθος άρθρων, δοκιμίων, διηγημάτων, χρονογραφημάτων. κριτικών, ταξιδιωτικών. επιστολών, και μεταφράσεων έργων της Γαλλικής λογοτεχνίας. Έχουν εντοπισθεί από τον γράφοντα, γύρω στα 500 τέτοια δημοσιεύματα. Το λογοτεχνικό έργο της ολοκληρώθηκε με τα πέντε βιβλία τα οποία έχει εκδώσει κατά την περίοδο 1978-1990, και τα οποία είναι τα ακόλυυθα:

1. Σκιαγραφίες, Λάρνακα 1978. (Διηγήματα και χρονογραφήματα).

2. Στα δίχτυα του πειρασμού. Λάρνακα 1982. (Μυθιστόρημα).

3. Σκιαγραφίες Β΄, Λάρνακα 1988. (Διηγήματα και χρονογραφήματα).

4. Άννα Δούκα, Λάρνακα 1990. (Μυθιστόρημα).

5. Σύμβολα και Στοχασμοί, Λάρνακα 1990. (Άρθρα, εορταστικοί στοχασμοί και χρονογραφήματα).

Σχεδόν σε όλα τα δημοσιεύματα της χρησιμοποιούσε το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Καρμελιάνα, με το οποίο έγινε γνωστή στους λογοτεχνικούς κύκλους.

Η Έλενα Βαρλαάμ-Μιχαηλίδου πέθανε το Σάββατο 14/3/1992. σε ηλικία 89 ετών. Πέθανε σε κατασταση πλήρους πνευματικής διαύγειας, μελετώντας και συγγράφοντας μέχρι τέλους.

Ήταν από τις γυναίκες εκείνες μπροστά στις οποίες άξιζε να υποκλιθή κανείς. Με το θάνατό της η Λάρνακα -η πραγματική Λάρνακα- έγινε πιο φτωχή γιατί έχασε μια από τις τελευταίες παλαιές δέσποινες που της απέμειναν.

πηγή: Ιερομ. Σωφρονίου Γ. Μιχαηλίδη, Η εις Κέρκυραν και Κύπρον οικογένεια Βαρλαάμ – Συμβολή στη μελέτη των ιστορικών δεσμών Κύπρου και Επτανήσου, Λάρνακα – Κύπρος 2011