«Η ιερή τέχνη είναι ένα δώρο του Θεού που χρησιμοποιεί τον καλλιτέχνη ως μέσο»
26 Ιουνίου 2012«Πρώτα απ’ όλα τι ακριβώς σημαίνει ο όρος ιερή τέχνη; Ένα μεγάλο μέρος της τέχνης – τουλάχιστον της τέχνης που αξίζει να φέρει το όνομα τέχνη – περιέχει νύξεις του θείου, μια επιθυμία για θείο, αναλαμπές του θείου είτε στην ανθρώπινη ψυχή είτε στο φυσικό κόσμο. Δεν είναι η ίδια η ορατή ομορφιά που τέλος πάντων είναι ή θα πρέπει να είναι η λυδία λίθος της τα τέχνης, μια αντανάκλαση και μια ηχώ της αιώνιας ομορφιάς, της γεννημένης «προπάντων των αιώνων», όσο και αν εμείς τη συσκοτίζουμε, την παραποιούμε και την κακομεταχειριζόμαστε; Μολοταύτα η παρουσία αυτών των ιδιοτήτων σ’ ένα έργο τέχνης δεν αρκεί για να το κάνουν έργο ιερής τέχνης, όπως ακριβώς οι αναφορές στο Θεό, στους αγίου κ.ο.κ σε μερικούς ύμνους δεν αρκούν για να κάνουν αυτούς τους ύμνους έργο ιερής τέχνης. Νομίζω πως η ιδιότητα που διακρίνει ένα έργο ιερής τέχνης και που το ξεχωρίζει από άλλα έργα τέχνης μπορεί μόνο να περιγραφεί από μία λέξη, όπως η λέξη γνώση.
Φώτης Κόντογλου
Η ιερή τέχνη είναι ένας τρόπος γνώσης της Αλήθειας, επειδή είναι η αποκάλυψη της Αλήθειας, η προφητεία και η εμφάνισή της. Γι’ αυτό η ιερή τέχνη δεν είναι τόσο έκφραση μιας ανθρώπινης νύξης ή μιας επιθυμίας για το θείο, όσο η αποκάλυψη του ίδιου του Θεού μέσω του ανθρώπου. Είναι ένα δώρο του Θεού, που χρησιμοποιεί τον καλλιτέχνη ως μέσο. Είναι δηλαδή μία τέχνη που πηγάζει από το θεϊκό κόσμο κι έτσι μπορεί να παραχθεί μόνο από αυτούς που διαθέτουν μία γνώση ή μία θέα αυτού του κόσμου. Αυτό σημαίνει πως προτού παράγουμε ένα έργο τέχνης, θα πρέπει να είμαστε σε μια τέτοια εσωτερική κατάσταση, ώστε οι πραγματικότητες του θεϊκού κόσμου – οι ιερές πραγματικότητες – να μπορούν να μας αποκαλυφθούν και να μας επιτρέψουν να τις γνωρίζουμε. Επειδή είναι σαφές πως δεν μπορούμε εμείς οι ίδιοι να αποκαλύψουμε αυτές τις πραγματικότητες στην τέχνη μας μέχρις ότου αυτό έχει γίνει από μόνο του. Έτσι η ιερή τέχνη γίνεται μια επιβεβαίωση του αξιώματος Ars sine scientia nihil – δεν υπάρχει τέχνη χωρίς γνώση, όπου η λέξη scientia (γνώση) αναφέρεται αναμφίβολα στη γνώση των θείων και ιερών πραγματικοτήτων».
Sherrard P., 1994, Το Ιερό στη ζωή και στην τέχνη, Αθήνα, Εκδ. Ακρίτας, σελ.178-179
