Ο άγγελος της εν Σμύρνη Εκκλησίας

11 Σεπτεμβρίου 2012

του Μακαριστού Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης

κυρού Αγαθαγγέλου

Του Αρχιποίμενος Χριστού μαθητή και μιμητής ανεδείχθη «ο συναριθμούμενος τοις απ’ αιώνος αγίοις και μάρτυσι της Εκκλησίας»[1] Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος Καλαφάτης (1922).

Η πολυεδρική αυτού προσωπικότης, η λάμψις της αγίας και εναρέτου αυτού πολιτείας και το πολυμερές και πρωτότυπον εκκλησιαστικόν, φιλανθρωπικόν, κοινωνικόν, επιστημονικόν και εθνικόν αυτού έργον γεννούν εις τας τάξεις του πληρώματος της Αγιωτάτης ημών Εκκλησίας το θάμβος και την έκπληξιν και εις την ψυχην του Ελληνικού Έθνους την ευγνωμοσύνην και τον θαυμασμόν και αποβαίνουν αντικείμενον διεξοδικής μελέτης από ειδικούς ερευνητάς.

Και ως εκκλησιαστικός ποιμήν και ως εθνικός ανήρ ο νέος ούτος της Εκκλησίας ιερομάρτυς ήτο αστείρευτος δεξαμενή δυνάμεως, άσβεστος φλοξ θερμουργού πίστεως, υπερκόσμιος λάμψις αγαθω σύνης, πυρά αγάπης δυνατή, ακτίς ζωογόνου χαράς, υετός χάριτος, γλυκεία αύρα του Αγίου Πνεύματος. Η παρουσία του εν μέσω του λαού αυτού έφερεν εις τον νουν πάντων την εικόνα ορμητικού ποταμού η αγωνιστικού στίβου, διότι εντός της η μαρτυρικη εκείνη μορφή ενέκλειεν αντοχήν, δύναμιν και δημιουργίαν.

Εις στιγμάς κρισίμους του Έθνους και εις χρόνους της Εκκλησίας δυσχερείς υπήρξεν απόστολος της χριστιανικής Ορθοδοξίας και εμψυχωτής του χειμαζομένου και αγωνιζομένου λαού· δι’ όλης δε της πολυσχιδούς αυτού δράσεως, κατ’ εξοχήν δε δια του αγίου και ενδόξου αυτού μαρτυρίου επεσφράγισε την αξίαν της αμωμήτου ημών Πίστεως και το μεγαλείον της Πατρίδος και υψώθη δικαίως εις την συνείδησιν του λαού του Κυρίου εις άγιον και ένδοξον ιερομάρτυρα της Εκκλησίας και εις την ψυχήν του Ελληνισμού εις ηρωϊκόν και περίδοξον εθνομάρτυρα.

Περιεβλήθη τον φωτοστέφανον του ιερομάρτυρος και εθνομάρτυρος «ο άγγελος της εν Σμύρνη Εκκλησίας»[2], καθ’ όσον «γενναίως αθλήσας υπέμεινεν υπέρ Πατρίδος και Πίστεως θάνατον»[3], όπως ακριβώς οι μάρτυρες της πίστεως, οίτινες προσηνέχθησαν τω Κυρίω «ιερεία έμψυχα, ολοκαυτώματα λογικά»[4], προκειμένου να στερεωθή το οικοδόμημα της Εκκλησίας.

Αλλά και οι συν αυτώ αναιρεθέντες συναθληταί Ιεράρχαι Γρηγόριος επίσκοπος Κυδωνιών, Αμβρόσιος επίσκοπος Μοσχονησίων, Προκόπιος επίσκοπος Ικονίου και Ευθύμιος επίσκοπος Ζήλων, ως και το πλήθος των ιερέων, ιερομόναχων, μοναχών και μοναζουσών και πάντων των από του πιστού και ορθοδόξου λαού θυμάτων του Μικρασιατικού ολοκαυτώματος του έτους 1922 και ούτοι γενναίως «υπομείναντες τον πειρασμόν…έλαβον τον στέφανον της ζωής, ον επηγγείλατο Κύριος τοις αγαπώσιν αυτόν»[5].

Διό και από της επομένης της υπέρ πίστεως και πατρίδος προσενεχθείσης αμώμου θυσίας τούτων, η καθολική της Εκκλησίας συνείδησις -έσχατον κριτήριον της αληθείας και της πίστεως εν τη Ορθοδόξω ημών Εκκλησία- φερομένη εις τας καρδίας και εκφραζόμενη δια των χειλέων πολλών από του ιερου Κλήρου και του φιλοθέου λαού εζήτει την αναγνώρισιν και κατάταξιν εις την χορείαν των αγίων μαρτύρων πάντων των εν έτει 1922 κατα την θλίψιν την Μεγάλην εν Μικρασία δια την αμώμητον ημών ορθόδοξον πίστιν μαρτυρησάντων.

Ούτω το Πατριαρχείον Αλεξανδρείας πρώτον, αποδίδον την οφειλομένην τιμήν προς τον εθνομάρτυρα Σμύρνης Χρυσόστομον, υπέβαλε κατα μήνα Μάρτιον του έτους 1923 πρότασιν και εις τας άλλας Ορθοδόξους Εκκλησίας δια την κατάταξιν αυτού μεταξύ των μαρτύρων της πίστεως. Εν συνεχεία, δι’ αιτήσεων και εκθέσεων κατά καιρούς προς την Εκκλησίαν, Μικρασιατικά Σωματεία και επιζώντες αυτόπται μάρτυρες του μαρτυρίου εζήτουν επίσης την ανακήρυξιν των μορφών εκείνων ως αγίων. Κατ’ εξοχήν όμως εις τους εσχάτους χρόνους, οπότε και το ζήτημα ωρίμασε, ενετάθη κίνησις δια την αναγνώρισιν της αγιότητος των ως άνω νέων μαρτύρων τροφοδοτηθείσα κυρίως υπό Αρχιερέων της Ελλαδικής Εκκλησίας, όπως των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Φλωρίνης κ. Αυγουστίνου (1988), Νέας Σμύρνης κ. Αγαθαγγέλου (1988), Κορινθίας κ. Παντελεήμονος, Δημητριάδος κ. Χριστοδούλου, Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβροσίου κ.α.

Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, εν αγίω Πνεύματι συνελθούσα εις τακτικήν αυτής συνεδρίαν υπό την προεδρίαν του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Σεραφείμ την 4ην του μηνός Νοεμβρίου του σωτηρίου έτους 1992, τη ορθοδόξω παραδόσει κατακολουθούσα και υπ’ όψει λαβούσα εμπεριστατωμένην εισήγησιν του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. Νικόδημου, προέδρου της επί των Νομοκανονικών ζητημάτων Συνοδικής Επιτροπής της Εκκλησίας, υιοθέτησε το αίτημα του ιερού Κλήρου και του ευσεβούς λαού, ανακηρύξασα ως αγίους τον εθνομάρτυρα επίσκοπον Σμύρνης Χρυσόστομον και πάντας τους συν αυτώ από του ιερού Κλήρου και του Ορθοδόξου λαού δια του ιδίου αίματος δοξάσαντας τον Κύριον και καταρδεύσαντας το αειθαλές και αγλαόκαρπον της Αγίας ημών Εκκλησίας δένδρον και καθορίσασα «όπως… οι εν λόγω μάρτυρες ιεροτελεστίαις τιμώνται και ύμνοις εγκωμίων γεραίρωνται κατ’ έτος την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού»[6].

Συνοδική μετά ταύτα εντολή ανετέθη εις τον πεπνυμένον Ιεράρχην Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Πατρών κ. Νικόδημον η εκπόνησις εορτίου Ασματικής Ακολουθίας, εις τιμήν και μνήμην των νεομαρτύρων τούτων, η οποία και ποιηθείσα και εν τη Ιερά Συνόδω υποβληθείσα έτυχε της εγκρίσεως Αυτής και ευλογίας.

Η Ιερά Μητρόπολις Νέας Σμύρνης, αναλαμβάνουσα, θεία συνάρσει, ιδίαις δαπάναις, την πρώτην ταύτην έκδοσιν της παρούσης Ασματικής Ακολουθίας, ευγενώς παραχωρηθείσης υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ. Νικόδημου, τον οποίον και από της θέσεως αυτής ευχαριστούμεν, εκτιμώσα δε το θαυμαστόν τούτο γεγονός ως ιδιαιτέραν ευλογίαν Θεού, αισθάνεται χρέος ιερόν το μεν, όπως αναπέμψη αίνον και δοξολογίαν εις τον Δομήτορα της Αγίας ημών Εκκλησίας Κύριον Ιησούν, τον αναδείξαντα εν τοις εσχάτοις χρόνοις τον μακαριστόν επίσκοπον Σμύρνης Χρυσόστομον «εκλεκτόν Θεού, άγιον και ηγαπημένον»[7], εκφράση ευγνωμοσύνην βαθείαν εις την Αγίαν και Ιεράν Σύνοδον της Εκκλησίας της Ελλάδος, την δια πράξεως Αυτής ακριβώς και πιστώς επισφραγίσασαν την επιμαρτυρίαν του Θεού περί της αγιότητος αυτού, ευχαριστίας δε ολοκαρδίους εις την σεπτήν των Ελλήνων Ιεραρχών χορείαν, οίτινες, κατακολουθούντες τη καθολική πίστει της Εκκλησίας και του ποιμνίου αυτών, συνηγόρησαν ενθέρμως υπέρ της προτάσεως και ημών δια την εις άγιον αναγνώρισιν

του αοιδίμου ιερομάρτυρος Σμύρνης Χρυσοστόμου, το δε, όπως εκτενώς δεηθή του Κυρίου, ίνα αναδείξη εις τον αμπελώνα Αυτού εργάτας, οίτινες θα «περιπατήσουν αξίως της κλήσεως, ης κληθήσονται»[8], όπως και ο άγιος και ένδοξος ιερομάρτυς Χρυσόστομος ο νέος, επίσκοπος Σμύρνης, «ον γεραίροντες υμνούμεν και αιτούμεθα πρεσβεύειν υπέρ του Έθνους ημών»[9].

Εν Νέα Σμύρνη τη 12.9.1993

† Ο Νέας Σμύρνης Αγαθάγγελος

Σημειώσεις:

1. Συνοδική Πραξις

2.

3. Αποκάλυψις Ιωάννου 2,8

4.

5. Απολυτίκιον Αγίου (Λ. Φιλιππίδου)

6.

7. Λειτουργικον Κείμενον

8.

9. Ιακώβου 11,26

10.

11. Συνοδική Πραξις

12.

13. Κολοσ. 3,12

14.

15. Εφεσ. 4,1

16.

17. Ιδιόμελον Λιτής

18.

πηγή: «Ασματική Ακολουθία, του Αγίου Ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης († 1922)», έκδ. Αποστολικής Διακονίας

αναδημοσίευσις από: Mηνιαίο Περιοδικό Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς «Πειραϊκή Εκκλησία», Έτος 18ο, Αριθμός Φύλλου 207, Σεπτέμβριος 2009