Από την ελευθερία στην αγάπη

5 Φεβρουαρίου 2013

 Yeftits

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει δέκα oμιλίες του Αθανασίου Γιέφτιτς (ιερομονάχου, επισκόπου πρ. Ερζεγοβίνης) που έγιναν από το 1980 μέρχι το 2011 στην πόλη της Ξάνθης.

Αθανασίου Γιέφτιτς, Από την ελευθερία στην αγάπη.
Οι Ομιλίες της Ξάνθης,
Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 2012, σελ. 237

Σε έξι από τις Ομιλίες (την 1η, την 2η, την 3η, την 5η, την 6η και το Επίμετρο) ο συγγραφέας προσεγγίζει ζητήματα της ανθρωπολογίας του μεγάλου Ρώσσου μυθιστοριογράφου Φ. Ντοστογιέφσκι. Δύο Ομιλίες έχουν θεολογικό περιεχόμενο (η 8η «Το μέγα μυστήριον Χριστός-Εκκλησία» και η 9η «Οι άκτιστες ενέργειες κατά τον Γρηγόριο Παλαμά»), ενώ στην 7η Ομιλία ο Γιέφτιτς δίδει ένα ιστορικό-θεολογικό χαρακτήρα («Πλάτων-Πλωτίνος και χριστιανική σκέψη»). Στην 4η Ομιλία ο σ. αναφέρεται στον ουμανισμό του Νικολάου Καβάσιλα που τον αποκαλεί «χριστοκεντρικό» (σ. 96).

Στις περισσότερες των Ομιλιών ο Γιέφτιτς θίγει τα ζητήματα της ελευθερίας του ανθρώπου και της σχέσεώς του με άλλα πρόσωπα και με τον Θεόν (σ. 107), της αμαρτίας ως αστοχίας (σ. 120), ενώ παράλληλα επισημαίνει την γνησιότητα της ανθρωπιάς στον Ντοστογιέφσκι (σ. 147).

Συζητεί αναλυτικά ο συγγραφέας την συνάντηση του ανθρώπου με τον Θεόν, του κτιστού με το Άκτιστο, η οποία πραγματοποιείται με την κίνηση και των δύο, «επειδή υπάρχει ελεύθερη κίνηση αγάπης του Θεού και ελεύθερη κίνηση αγάπης του ανθρώπου για να συναντηθούν» (σ. 176). Αυτή η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεόν δημιουργεί, κατά τον Ντοστογιέφσκι, την προσωπικότητα και όχι το περιβάλλον (σ. 229). Κατ’ επέκταση, τις αιτίες για το κακό στον κόσμο και την σχετική ευθύνη για την παρουσία του θα πρέπει να αναζητήσει κανείς στον ίδιο τον άνθρωπο και όχι στην κοινωνία.

Ζωντανός, άμεσος, απαλλαγμένος από σχολαστικισμούς και ηθικολογίες, ορθόδοξος, ο λόγος του Αθανασίου Γιέφτιτς αναμετράται με όλους, από τον Πλάτωνα και τον Αυγουστίνο μέχρι τον Μαρξ και τον Χάϊντεγκερ.

Οι παραπομπές, καλώς η κακώς, είναι ελάχιστες. Βεβαίως η προφορικότητα του λόγου δεν αποκλείει ορισμένες επαναλήψεις, όχι πάντως τόσο ενοχλητικές. Ο λόγος αυτός απευθύνεται σ’ ένα κοινό με προβληματισμούς, που αναζητεί ίσως ακόμη την αλήθεια.