Ορθοδοξία & Οικουμενισμός. Δρόμοι παράλληλοι ή αντίθετοι; [3]

Ο κίνδυνος της μαζοποίησης είναι μεγάλος όχι μόνο για τη θρησκεία ενός λαού αλλά και κυρίως για την ίδια την ύπαρξή του. Ο ιστορικός Θουκυδίδης επισήμαινε ότι όταν ένας λαός ξεχάσει την ιστορία του –ή σήμερα την απαρνηθεί- τότε το σίγουρο είναι ότι στο μέλλον θα χαθεί από το προσκήνιο της ιστορίας και θα εξαφανιστεί. Εύκολα κάποιος θα μπορούσε να αποδείξει την ορθότητα των λόγων του Θουκυδίδη κάνοντας μία απλή έρευνα μέσα στις σελίδες της Παγκόσμιας Ιστορίας.

Από την άλλη πολύς λόγος γίνεται για τον Οικουμενισμό και τους κινδύνους ή μη που ελλοχεύει. Ο Οικουμενισμός θεωρείται από πολλούς η παγκοσμιοποίηση της θρησκείας. Μέσα στα πλαίσια του Οικουμενισμού πολλοί θεωρούν ότι όλες οι θρησκείες, οι «Εκκλησίες» και τα διάφορα δόγματα κατέχουν ψήγματα της αλήθειας και προσπαθούν να βρουν κοινούς κώδικες επικοινωνίας μεταξύ τους και αποδοχής των διδασκαλιών της μίας με την άλλη. Οι σκληροπυρηνικοί υποστηρικτές της Οικουμενικής κινήσεως τονίζουν ότι «ο χριστιανισμός σε όλες τις ιστορικές παραλλαγές του[1], στο πλαίσιο μιας πλουραλιστικής, δημοκρατικής κοινωνίας πολιτών, οφείλει να συμβάλει θετικά στον πολιτισμό. Για να το επιτύχει θα πρέπει να αμφισβητήσει κριτικά τις διάφορες μορφές του αυταρχισμού, του γνωστικισμού και του φετιχισμού, που είναι φορείς των σχέσεων (ανα-)παραγωγής της κυριαρχίας και της ιδεολογίας (και μέσα στις εκκλησίες), αλλά και την κουλτούρα της επιτρεπτικότητας του θεάματος και του ηδονισμού (εργαλειοποίηση της ζωής, απόρριψη της λειτουργίας του πατέρα, απάρνηση του ηθικού Nόμου και της Aγάπης)»[2].

Στον αντίποδα της παραπάνω απόψεως θα παραθέσουμε την άποψη των επικριτών του Οικουμενισμού ότι στην Ορθοδοξία υπάρχει μόνο η αλήθεια τους Ενός και Τριαδικού Θεού. Κατά τον αείμνηστον Αρχιμ. Σπυρίδωνα Μπιλάλη: Ο Οικουμενισμός, η μεγαλύτερη αίρεση του εικοστού αιώνος, κηρύττουσα τον δογματικό και θρησκευτικό συγκρητισμό και τείνουσα εις εν είδος πανθρησκείας δια της εξισώσεως των χριστιανικών ομολογιών και θρησκειών, αποτελεί την πλέον θανάσιμο απειλή δια την Ορθοδοξία[3].

Συνεπώς θα αναρωτηθεί κάποιος πρέπει αντιπρόσωποι της Ορθόδοξης Εκκλησίας να συμμετέχουν στις διάφορες Οικουμενικές διοργανώσεις, όπως συνέδρια και διαλόγους ή πρέπει να αποφεύγουν κάθε συζήτηση με οποιονδήποτε αιρετικό, σχισματικό ή αλλόθρησκο; Η Ορθοδοξία κατέχει την αλήθεια και πρέπει να την παρουσιάζει όποτε οι συνθήκες το επιτρέπουν. Άλλωστε σκοπός της Εκκλησίας είναι να γνωρίσει την αλήθεια σε όλο τον κόσμο, «μαθητεύσατε πάντα τα έθνη» και να προσπαθήσει να επισημάνει τα λάθη στα οποία έχουν υποπέσει οι διάφορες χριστιανικές ομολογίες ή να αντικρούσει τα επιχειρήματα των άλλων θρησκειών για το ποιος είναι ο αληθινός Θεός. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν μέσα σε κλίμα αγάπης και όχι μισαλλοδοξίας, διαφυλάσσοντας την ακεραιότητα της ουσίας της Ορθοδοξίας.

Η συμμετοχή των Ορθοδόξων στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών πρέπει να είναι προσεκτική όσον αφορά στα δόγματα και την προσπάθεια αλλοιώσεως της ορθοδόξου Εκκλησιολογίας και Θεολογίας αλλά να δίνει ολόκληρο το είναι της σε θέματα πρακτικού ενδιαφέροντος όπως η συνεργασία των διαφόρων χριστιανικών κοινοτήτων για την αντιμετώπιση πανανθρώπινων κοινωνικών, ηθικών και άλλης υφής προβλημάτων (εκπαιδεύσεως, διεθνών σχέσεων, οικονομίας, εκβιομηχανισμού κ.ο.κ.)[4].

Κατά συνέπεια ούτε η Παγκοσμιοποίηση ούτε ο Οικουμενισμός αποτελούν από μόνα τους απειλή για την Ορθοδοξία. Οι τρόποι χειρισμών των Ορθοδόξων απέναντι σε αυτά βάζουν σε κίνδυνο την Εκκλησία απέναντί σε αυτές τις παγκόσμιες τάσεις ή καταφέρνουν να ανοίξουν την Εκκλησία προς τους άλλους χωρίς, όμως να προκαλέσουν τριγμούς στο οικοδόμημά της. Εξάλλου, αφού κεφαλή της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ο Χριστός τίποτα δεν μπορεί να την απειλήσει και «Πύλες Άδου ου κατισχύσουσιν».

ΕΠΙΛΟΓΟΣ -ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

            Η Ορθοδοξία ως κατέχουσα τη μοναδική αλήθεια για το Θεό δεν έχει λόγο να φοβάται το άνοιγμα προς τους άλλους, αρκεί να μην πέσει στην παγίδα της ισοπέδωσης της θεολογίας της, της ιστορία των δογμάτων της. Οφείλουμε να σεβόμαστε τις ιδιαιτερότητες της θρησκείας του άλλου, χωρίς να καλλιεργούμε το μίσος και τη μισαλλοδοξία. Άλλωστε και οι πατέρες της Εκκλησίας συνομιλούσαν με τους διάφορους αιρετικούς της εποχής του και νοιάζονταν για αυτούς, χωρίς όμως να κάνουν υποχωρήσεις στη θεολογία τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της Εκκλησίας απέναντι στην Παγκοσμιοποίηση είναι ότι η Εκκλησία παρέχει φαγητό, ρούχα, επιδόματα σε όσους ανθρώπους έχουν ανάγκη χωρίς να εξετάζει σε ποιο θρήσκευμα, φυλή και χώρα ανήκουν. Η αγάπη για τον πλησίον μας είναι το έργο της Εκκλησίας, ενώ πρέπει να κατορθώσει να μείνει ανόθευτο το περιεχόμενο της διδασκαλίας των δογμάτων της και της Παράδοσης της. Άλλωστε όσες φορές στο Παρελθόν επιχειρήθηκε από κάποιους ηθελημένα ή αθέλητα να νοθεύσουν το περιεχόμενο της Ορθοδοξίας, ο Χριστός την προφύλαξε και την διαφύλαξε τότε αλλά θα την διαφυλάσσει ακέραιη έως τη συντέλεια των αιώνων.