Επαναπατρισμός εκκλησιαστικών κειμηλίων της Κύπρου

22 Μαρτίου 2013

Την στιγμή που η Κύπρος παλινωδούσα λόγω αντίξοων οικονομικών συνθηκών προσπαθεί να χαράξει σχέδιο διάσωσης του χρηματοπιστωτικού της συστήματος, σε επίπεδο πολιτισμικό υπάρχουν αισιόδοξα μηνύματα.

kipros

Η απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου (Εφετείου) του Μονάχου δικαιώνει την Κύπρο σε μεγάλη υπόθεση αρχαιοκαπηλίας. Πρόκειται για μια υπόθεση που εκκρεμούσε στη γερμανική δικαιοσύνη εδώ και δεκαπέντε χρόνια. Εκκλησιαστικά κειμήλια, όπως εικόνες, ψηφιδωτά και τοιχογραφίες, που είχαν συληθεί  από ναούς και μονές στα Κατεχόμενα από τον Τούρκο αρχαιοκάπηλο Αϊντίν Ντικμέν θα επιστραφούν στη Εκκλησία της Κύπρου και την Μαρωνιτική.

Ο ίδιος ισχυριζόταν ότι τα κειμήλια του ανήκαν και μάλιστα τα κοστολογούσε στο ποσό των έξι εκατ. ευρώ για να τα παραχωρήσει. Ωστόσο, το δικαστήριο βασιζόμενο στην γνωμάτευση του γερμανού καθηγητή βυζαντινολογίας Γιοχάνες Ντέκερ, αποδέχθηκε ότι τα κειμήλια είναι έργα κυπρίων αγιογράφων.

«Πρόκειται για έργα που προέρχονται από πενήντα περίπου διαφορετικούς λεηλατημένους ναούς στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο, που έχουν πλήρως ταυτιστεί, ενώ δυστυχώς μεγάλο μέρος τους δεν έχει πλήρως ταυτολογηθεί λόγω ελλιπών αρχείων», αναφέρεται από την Αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Με την ίδια απόφαση του Εφετείου Μονάχου ο Ντικμέν καλείται να επιστρέψει και περίπου 90.000 ευρώ, που είχαν κατασχεθεί το 1997 από την Βαυαρική Αστυνομία μαζί με τα κειμήλια στο διαμέρισμά του στο Μόναχο.

Οι μεγαλύτερες λεηλασίες του Ντικμέν έγιναν στις τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Ευφημιανού στη Λύση, οι οποίες αγοράστηκαν από το ίδρυμα Μενίλ στο Τέξας αλλά πέρυσι κατέστη δυνατό να επιστραφούν στην Κύπρο, καθώς επίσης και στα επιτοίχια ψηφιδωτά του 6ου αιώνα από τον Ναό της Παναγίας Κανακαριάς στη Λυθράγκωμη που χρονολογούνται στο 12ο αιώνα, βυζαντινές τοιχογραφίες των 12ου, 14ου και 15ου αιώνα, βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες, χειρόγραφα και άλλες προϊστορικές αρχαιότητες.. Ανάμεσα στα κειμήλια που θα επιστραφούν είναι  το περίφημο ψηφιδωτό του Αποστόλου Θωμά από την Κανακαριά.

Tomas

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι το σύνολο των έργων που κατασχέθηκαν από τα χέρια του τούρκου αρχαιοκάπηλου ήταν 232 αλλά τα 60 θα παραμείνουν ακόμη στη Γερμανία, καθώς δεν υπάρχει ακόμα γνωμάτευση για την προέλευσή τους.

Πιστεύουμε ότι αυτή η απόφαση, μετά από τον δεκαεξαετή αγώνα της Εκκλησίας της Κύπρου, δικαιώνει τις προσπάθειες όλων όσων συνέβαλαν για την επιτυχή έκβασή του, αποκαθιστά την δικαιοσύνη και θέτει ερωτήματα για την πολιτισμική καταστροφή στα κατεχόμενα.

Ευχόμαστε τον επαναπατρισμό και των υπολοίπων κειμηλίων, ένα γεγονός βάλσαμο για τον δοκιμαζόμενο κυπριακό λαό, που ξέρει να αγωνίζεται και να κρατά την ελπίδα άσβεστη.

Βασίλειος Χάδος