Εγκώμιο στην αποκεφάλιση του Προδρόμου – 1

29 Αυγούστου 2013

Λαμπρή και θεοχαρμόσυνη είναι, ευσεβείς χριστιανοί, η πανήγυρη που μας συγκέντρωσε σήμερα για να γιορτάσουμε πνευματικά. Πολύ σωστά χαρακτηρίζεται λαμπρή, γιατί φεγγοβολάει και από αυτό ακόμα το όνομα εκείνου που σήμερα τιμάμε, επειδή αυτός και είναι και ονομάζεται λυχνάρι του φωτός. Δεν είναι βέβαια λυχνάρι που μας περιλούζει με υλικό φως, γιατί τότε δεν θα ήταν διαρκής και αδιάκοπη η λάμψη του και θα χανόταν κάθε φορά που θα έμπαινε μπροστά του κάποιο εμπόδιο. Αλλ’ είναι φως που δείχνει την αστραφτερή λαμπρότητα της θείας χάριτος στα κατάβαθα της καρδιάς εκείνων που έχουν συγκεντρωθεί για να γιορτάσουν τη μνήμη του και ανεβάζει το νου στο να στοχάζεται τα παθήματα του δικαίου άνδρα, ώστε βλέποντας με τα μάτια της ψυχής το μακάριο εκείνο μαρτύριο, να γεμίσουμε με πνευματική ευφροσύνη…

iwanprodr

Χαίρονται όμως τα μάτια μας να βλέπουν το αίμα κάθε αγίου, ευφραίνονται τ’ αφτιά μας ν’ ακούν τα σωτήρια μηνύματά του και τα χείλη μας το προσκυνούν. Γιατί η αφαίρεσή του χαρίζει τέλεια συμμετοχή στην αθάνατη και αληθινή ζωή. Δεν εννοώ βέβαια μόνο τη σταγόνα του αίματος, αλλά και οτιδήποτε από τα άγια μέλη του -ή μια τρίχα και καθετί που φορούσε ή έπιαναν τα χέρια του- είναι περιζήτητο και πολύτιμο για κείνον που έχει αποφασίσει να πιστεύει και να λατρεύει σωστά τον Θεό. Γι’ αυτό εκείνος που έχει κάτι τέτοιο στο σπίτι του ή στην εκκλησία -δηλαδή το ολόκληρο λείψανο ή ένα μέρος του, ακόμα και το ελάχιστο κομματάκι- το θεωρεί ιδιαίτερη τιμή και καυχιέται γι’ αυτό, σαν να ’χει θησαυρό που υποβοηθάει τον αγιασμό του και εξασφαλίζει τη σωτηρία του. Έτσι προσέρχεται με πολλή ευλάβεια στα λειψανοθήκη με την ιερή σκόνη και εγγίζει με δέος τα ανέγγιχτα, λόγω της ιερότητάς τους, ιερά λείψανα…

Τί χρειάζεται να πω περισσότερα από το να αναφέρω γενικά όλων των αποστόλων, των μαρτύρων και των προφητών το άγιο αίμα, το οποίο με πολλούς τρόπους έχυσαν διάφοροι αιματοβαμμένοι δολοφόνοι και που τώρα κυκλώνει τη γη σαν πλούσιος ποταμός και σβήνει την ασέβεια;

 Τέτοιο ήταν και το άγιο αίμα του Προδρόμου και Βαπτιστή του Χριστού, για το οποίο μιλάμε σήμερα και το οποίο έχυσε από τον Ιερό του τράχηλο σαν πολύτιμο μύρο που ευωδιάζει την οικουμένη. Το αίμα αυτό δεν το έφτιαξε η ηδονική πολυφαγία, ούτε το κρασί, ούτε κάποια από τις άλλες τροφές που συνήθως παχαίνουν και ευχαριστούν τους λαίμαργους.

Αλλά το δημιούργησε η Χάρη της εγκράτειας, που ο Άγιος την ασκούσε από τα σπάργανά του μέχρι το μαρτυρικό του τέλος. Και όπως είπε ο Κύριος, ο Ιωάννης, που ούτε έτρωγε, ούτε έπινε… (Ματθ. 11, 18-19).

Το αίμα αυτό χύθηκε πριν από το αίμα του Δεσποτικού και αθανάτου ποτηριού. Γιατί έπρεπε ο Πρόδρομος του Φωτός, που με το λαμπρό ερχομό του από στείρα μάνα φώτισε όσους βρίσκονταν πάνω στη γη, να γίνει ακτινοβόλος κήρυκας και σ’ αυτούς που ήταν κάτω από αυτήν, δηλαδή στον Άδη.

Το αίμα αυτό έχει παρρησία ενώπιον του Παντοκράτορα Κυρίου, περισσότερο απ’ ότι είχε το αίμα του δικαίου Άβελ. Γιατί κάθε έργο περιέχει μέσα του μια μυστική φωνή που δεν παράγεται από ηχητικά όργανα, αλλά που γίνεται φανερή από τη δύναμη που έχει βάλει μέσα σ’ αυτό ο ποιητής του έργου.

Το αίμα αυτό είναι πιο αξιοσέβαστο από το αίμα των Πατριαρχών (Αβραάμ, Ισαάκ, κ.τ.λ.), πιο πολύτιμο από το αίμα των προφητών και πιο αγιασμένο από το αίμα όλων των δικαίων. Γιατί είναι πιο υπέροχο και από αυτό ακόμα το αίμα των Αποστόλων και πιο ένδοξο και από το αίμα των μαρτύρων. Και αυτά τα λόγια δεν είναι δικά μου, αλλά είναι λόγια του Μεγάλου Λόγου, του Ιησού Χριστού, που έχει δώσει τη σχετική μαρτυρία για τον Τίμιο Πρόδρομο.

Είναι αίμα που στολίζει την Εκκλησία του Χριστού πιο όμορφα από κάθε στολισμό που θα της γινόταν με πολύχρωμα και σπάνια λουλούδια. Χύθηκε για την δικαιοσύνη στο τέλος της εποχής που ίσχυε ο παλαιός νόμος και έγινε λουλούδι που παραστέκει στην είσοδο της παρουσίας του Χριστού.

 Αλλά ας συνεχίσουμε τώρα να πούμε, με βάση τα Ιερά Ευαγγέλια, πώς αυτό το αίμα χύθηκε, από ποιόν και για ποιά υπόθεση. Ο Ηρώδης λοιπόν, λέει το Ιερό Ευαγγέλιο, συνέλαβε τον Ιωάννη, τον έδεσε και τον φυλάκισε, εξαιτίας της Ηρωδιάδας, της γυναίκας του αδελφού του Φιλίππου. Γιατί ο Ιωάννης του έλεγε: Δεν επιτρέπεται να συζείς με αυτήν. Ήθελε τότε λοιπόν να τον θανατώσει, αλλά φοβήθηκε το λαό, γιατί όλοι θεωρούσαν τον Ιωάννη προφήτη (Ματθ. 14,3-5).

Ας εξετάσουμε πρώτα ποιός ήταν αυτός ο Ηρώδης, γιατί η συνωνυμία συγχέει τα πράγματα και δεν μάς επιτρέπει να αναφερόμαστε στο σωστό πρόσωπο. Πρόκειται για τον Ηρώδη τον τετράρχη. Γιατί ο πατέρας του Ηρώδης, ο φονιάς των νηπίων, είχε προ πολλού πεθάνει.

Γιατί όμως τον έλεγχε ο Ιωάννης; Γιατί έδιωξε τη νόμιμη γυναίκα του, την κόρη του βασιλιά Αρέτα, και συζούσε παράνομα με τη γυναίκα του αδελφού του, του Φιλίππου. Θα μπορούσε βέβαια να την παντρευτεί νόμιμα στην περίπτωση που αυτή δεν είχε παιδιά από τον αδελφό του, ώστε να του χαρίσει κληρονόμους, όπως όριζε ο Μωσαϊκός νόμος. Αλλά αφού δεν ήταν άτεκνη δεν μπορούσε. Είχε μια κόρη που ονομαζόταν και αυτή Ηρωδιάδα, το γέννημα της οχιάς, το διαβολικό όργανο της απώλειας της ψυχής της. Γι’ αυτό λοιπόν δίκαια τον έλεγχε ο Ιωάννης. Ο έλεγχος όμως δεν ήταν υβριστικός και δεν γινόταν για να τραυματίσει τη ψυχή και την αξιοπρέπεια του Ηρώδη, αλλά ήταν υπόμνηση, που είχε σκοπό τη θεραπεία.

Τι του έλεγε λοιπόν του Ηρώδη; Δεν επιτρέπεται να συζείς μ’ αυτήν. Του θυμίζει τη θεία νομοθεσία σαν να του λέει: “Κοίταξε και μάθε τι σου παραγγέλλει ο Νόμος: Αν μένουν μαζί δυο αδελφοί και πεθάνει ο ένας από αυτούς, χωρίς να έχει αποκτήσει παιδιά, δεν επιτρέπεται η χήρα να παντρευτεί ξένο άνθρωπο. Θα την παντρευτεί ο αδελφός του πεθαμένου συζύγου της και το παιδί που θα γεννηθεί θα πάρει το όνομα του πεθαμένου και έτσι δεν θα χαθεί μέσα από το Ισραήλ το όνομά του(Δευτ. 15,5). Αυτά σου λέει ο νόμος. Εσύ όμως πήρες τη γυναίκα του αδελφού σου που έχει παιδί. Να μην παραβείς λοιπόν τον όρο που έβαλε ο νομοθέτης. Ούτε τη βασιλική σου πορφύρα να μολύνεις με ανεπίτρεπτη αιμομιξία, ούτε πάλι να φανείς αίτιος παρανομίας εσύ που πρέπει να δίνεις στους υπηκόους σου το παράδειγμα της πρόθυμης και ευχάριστης υποταγής στους νόμους. Και αν πέσεις σ’ αυτό το λάθος θα τιμωρηθείς, γιατί τιμωρούνται πολύ πιο αυστηρά όσοι βρίσκονται σε μεγάλα αξιώματα”.

Αυτός όμως επειδή, μόλις πήρε την εξουσία, ξέχασε ότι υπάρχει Θεός, οργίστηκε, άναψε από θυμό και δεν δέχθηκε τον έλεγχο. Δεν μιμήθηκε τον Δαυίδ, ο οποίος τότε που ελέγχθηκε από τον προφήτη Νάθαν για το αμάρτημα της μοιχείας, είπε εκείνο το χαρακτηριστικό: «Έχω αμαρτήσει ενώπιον του Κυρίου» (Β’ Βασ. 12-13). Και ο Κύριος για την ταπείνωσή του τού συγχώρεσε το αμάρτημα. Αντίθετα, ο Ηρώδης αφού συνέλαβε τον Ιωάννη τον έδεσε και τον έριξε στη φυλακή (Ματθ. 14,3). Συνέλαβε εκείνον που ζούσε την ύψιστη ελευθερία με την αγία ζωή του, αυτός που ήταν αιχμαλωτισμένος στο πάθος της ασέλγειας. Έβαλε δεσμά σ’ εκείνον που ήταν απελευθερωμένος από όλα, ζώντας έξω από κάθε εμπαθή σχέση, αυτός που ήταν δεμένος με τα μαγικά δεσμά της ακολασίας. Έβαλε στη φυλακή τον φύλακα και κήρυκα της Εκκλησίας, αυτός που στην πράξη ήταν βουτηγμένος στην ακαθαρσία. Εξαιτίας της Ηρωδιάδας της γυναίκας του αδελφού του τού Φιλίππου (Ματθ. 14,9). Για την Ηρωδιάδα, που ήταν όμοια στο ήθος με τη Δαλιδά, πραγματικό όργανο του διαβόλου. Γιατί αυτή παρότρυνε αυτόν που μοιραζόταν μαζί του το κρεββάτι -καλύτερα θα λέγαμε τον παράνομο έρωτα- να μανιάσει κατά του Ιωάννη. Δεν μπορώ, του λέει, βασίλισσα εγώ, να γελοιοποιούμαι από το γιο του Ζαχαρία. Φυλάκισε τη γλώσσα που μου τσακίζει τα κόκκαλα. Μαχαίρωσε αμέσως αυτόν που τα λόγια του σαν βέλη μου πληγώνουν τη ψυχή. Κι ενώ ήθελε να τον θανατώσει, δεν το έκανε, γιατί φοβότανε το λαό, που θεωρούσε και σεβόταν τον Ιωάννη ως προφήτη (Ματθ. 14,5). Γιατί δεν μπορούν οι κυβερνήτες, όταν θέλουν να κάνουν κάτι παράνομο να το επιτελέσουν αμέσως μόλις το επιθυμήσουν για δυό λόγους: Πρώτον γιατί ντρέπονται και φοβούνται τους υπηκόους τους, και δεύτερον γιατί περιμένουν μέχρι να βρουν την κατάλληλη περίσταση για να κάνουν ακίνδυνα πράξη το μίσος της ψυχής τους.

   Ενώ λοιπόν γιορτάζανε τα γενέθλια του Ηρώδη, βγήκε στη μέση και χόρεψε η κόρη της Ηρωδιάδας. Άρεσε πολύ στον Ηρώδη, γι’ αυτό και ο Ηρώδης ορκίστηκε να της χαρίσει, ό, τι του ζητήσει (Ματθ. 14,6).