Προτάσεις οργάνωσης για μια αποτελεσματική Ποιμαντική του Διαδικτύου

Συνεχίζουμε σήμερα την αναλυτική σειρά των άρθρων του Δρ Αθ. Κολιοφούτη, σχετικά με την Ηθική του Διαδικτύου. Στο παρόν δημοσίευμα παρατίθενται οι άξονες για μία ολοκληρωμένη από πρακτικής πλευράς ποιμαντική παρέμβαση στο ζήτημα του εθισμού στο Διαδίκτυο.

Από την πλευρά της, η Εκκλησία οφείλει να εγκαινιάσει ένα νέο είδος διαδικτυακής ποιμαντικής, προκειμένου να προστατεύσει τους νέους από τις επικίνδυνες διαδικτυακές περιπλανήσεις τους. Η χρήση του διαδικτύου από τον σύγχρονο ποιμένα δεν πρέπει να συνδέεται μόνο με την αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού του ποιμαντικού έργου της Εκκλησίας και την αξιοποίηση των σύγχρονων επικοινωνιακών μέσων απ’ αυτόν προκειμένου να επικοινωνήσει το μήνυμα του ευαγγελίου στον άνθρωπο του σήμερα.

Συνάμα, ο ποιμένας οφείλει να «περιφρουρεί» τον χώρο του διαδικτύου, αναδεικνύοντας τις σκοτεινές πλευρές του και φωτίζοντας τις παγίδες του, οι οποίες μπορούν εύκολα να παραπλανήσουν τον καθένα και ειδικότερα τον έφηβο χρήστη του. Αν ο εθισμός των νέων στο διαδίκτυο γίνεται αίτιο της παγίδευσής τους σε επικίνδυνους διαδικτυακούς τόπους, τότε ο ποιμένας δεν έχει άλλη επιλογή από το να ηγηθεί μίας προσπάθειας περιφρούρησης του ποιμνίου του απ’ όλους αυτούς τους κινδύνους και ενημέρωσης των πνευματικών του τέκνων για ό,τι ολέθριο συνεπάγεται η αδιάκριτη, αλόγιστη και υπέρμετρη χρήση του διαδικτύου.

Εξάλλου, και για τους Πατέρες της Εκκλησίας, η περιφρούρηση του ποιμνίου τους αποτέλεσε αναμφισβήτητα την πεμπτουσία της ποιμαντικής διακονίας τους. Ο εντοπισμός των κινδύνων που απειλούσαν την πνευματική εκτροπή των πνευματικών τους τέκνων και η ενδελεχής, σχολαστική και λεπτομερής ενημέρωσή τους σχετικά με τους ενδεχόμενους τρόπους παραπλάνησής τους εκ των αιρετικών αποτελούσαν βασικά στοιχεία της διακονίας των Πατέρων της Εκκλησίας.

Πράγματι, μελετώντας τα περισπούδαστα συγγράμματά τους διαπιστώνουμε πως οι Πατέρες επεξεργάζονταν τα συγγράμματα των αιρετικών, με τα οποία αυτοί διέδιδαν τις αιρετικές τους κακοδοξίες, προέβαιναν σε αναλυτική αναίρεση των επιχειρημάτων που περιλαμβάνονταν σ’ αυτά, και παρέπεμπαν τους πιστούς αναλόγως. Δεν επιδίδονταν μόνο σε μία συστηματική προσπάθεια να φωτίσουν τους χριστιανούς της εποχής τους περί των αληθειών της πίστεως, με το κήρυγμα και τα συγγράμματά τους. Αποσκοπούσαν ταυτόχρονα και στην αποκάλυψη των φιλοσοφικών παγίδων των αιρετικών, οι οποίες στόχευαν στη δογματική παραπλάνησή τους[1].

 Ανάλογα οφείλει να πράξει και ο σύγχρονος ποιμένας σήμερα για να προστατεύσει τα πνευματικά του τέκνα από τις παγίδες του διαδικτύου. Η συνοδική επιτροπή Χριστιανικής Αγωγής και Νεότητας οφείλει να θέσει υπό την συστηματική  μελέτη και διαποίμανσή της το ζήτημα του εθισμού των νέων στο διαδίκτυο. Μία ομάδα εξειδικευμένων επιστημόνων, οι οποίοι έχουν θέσει το πρόβλημα υπό του μικροσκοπίου της επιστημονικής τους έρευνας, θα μπορούσε να συνεργαστεί με τα μέλη της συγκεκριμένης συνοδικής επιτροπής και όλοι μαζί να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες δράσεις.

Ανάλογα θα μπορούσε να επανδρωθεί και το Γραφείο Νεότητος κάθε μητροπόλεως, το οποίο θα είναι υπεύθυνο να εξειδικεύει την ποιμαντική αντιμετώπιση του προβλήματος στα πλαίσια των ενοριών της. Η συνοδική επιτροπή οφείλει να ενημερώνει τους συνδέσμους κάθε μητρόπολης για την έκταση του φαινομένου και να επικαιροποιεί τους τρόπους αντιμετώπισής του. Μπορεί να διοργανώνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα σχετικά συνέδρια επί του θέματος και να ανοίγει διαύλους επικοινωνίας με τους σχετικούς κοινωνικούς η επιστημονικούς φορείς, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την καταπολέμηση του φαινομένου η παρακολουθούν την εξέλιξή του.

Οι σύνδεσμοι των μητροπόλεων θα αναλάβουν την ευθύνη να μεταφέρουν την πολύτιμη πληροφόρησή τους στο πλαίσιο των ενοριών της μητρόπολής τους. Με την εποπτεία και τη καθοδήγηση του επιχώριου επισκόπου μπορούν να συμβάλλουν στην συστηματοποίηση της αντιμετώπισης του φαινομένου, να  οργανώνουν ημερίδες ενημέρωσης του κλήρου και του λαού για την επικινδυνότητα και τις ολέθριες συνέπειές του και να συμβάλλουν στην έκδοση και κυκλοφορία έντυπου ενημερωτικού υλικού.

Αναπτύσσοντας ένα δίκτυο επικοινωνίας μεταξύ των ενοριών κάθε μητρόπολης και προκειμένου να επιτευχθεί η διεύρυνση της πληροφόρησης, οι σύνδεσμοι θα αναλάβουν το έργο της κοινοποίησης ενδεικτικών επικίνδυνων ιστότοπων, που θα εντοπίζει η αρμόδια συνοδική επιτροπή, στους εφημερίους των ναών της μητρόπολής τους. Αυτοί με την σειρά τους θα αναλάβουν να προωθούν την σχετική πληροφόρηση στους νέους που προσέρχονται σε διάφορες νεανικές ενοριακές συντροφιές η δια του κηρύγματός τους να αποκαλύπτουν τις επικίνδυνες διαδικτυακές διαδρομές σε όλο ανεξαιρέτως το ποίμνιό τους, εφιστώντας την προσοχή του.

Στις νεανικές συντροφιές της ενορίας τους οι νέοι μπορούν να συζητούν τις παρεκτροπές της περιήγησης σε όλους τους παραπάνω ιστότοπους και να αναδεικνύουν με σαφήνεια τα σημεία στα οποία αυτοί διαστρεβλώνουν τη χριστιανική ηθική η φαλκιδεύουν την ανθρώπινη ελευθερία. Μπορούν μάλιστα να ενθαρρύνονται να καταγράφουν και να αναλύουν οι ίδιοι τους κινδύνους του διαδικτύου, προκειμένου να ενθαρρυνθούν σε μία ενεργητική και βιωματική ανακάλυψη των ενδεχόμενων κινδύνων της παράχρησής του. Σχετικές εφημερίδες η περιοδικά που ενδεχομένως εκδίδει κάθε μητρόπολη μπορούν να φιλοξενούν ένα σχετικό άρθρο των παιδιών ανά έκδοση, στο οποίο τα ίδια θα επισημαίνουν τα συμπεράσματα της ομάδας σχετικά με την πλοήγηση σε επικίνδυνες ιστοσελίδες. Η κατάδειξη και συνειδητοποίηση όλων αυτών των κινδύνων ενδεχομένως να καταστήσει πιο επιφυλακτικούς και προσεκτικούς τους νέους στη χρήση του διαδικτύου και να τους προβληματίσει.

Κάποια μέλη της αρμόδιας συνοδικής επιτροπής με εξειδικευμένες γνώσεις πληροφορικής θα μπορούσαν να επιφορτιστούν με την καθημερινή κατά το δυνατόν, εποπτεία του διαδικτύου, προκειμένου να αλιεύσουν επικίνδυνους θρησκευτικούς διαδικτυακούς ιστότοπους, που επίσης προσελκύουν την προσοχή των εφήβων. Αρκετές φορές μία και μόνο απλή αναζήτηση στο χώρο του διαδικτύου είναι αρκετή για να εντοπίσει εξόφθαλμους κινδύνους, που σχετίζονται με πρόσκληση σε «ύποπτους» διαδικτυακούς τόπους και «περίεργες» διαδικτυακές συντροφιές. Σύμφωνα με έρευνες υπάρχουν περισσότερες από 100 χιλιάδες ιστοσελίδες που παρέχουν πληροφορίες σχετικές με το σχεδιασμό, την οργάνωση και την καταγραφή αυτοκτονίας[2], εκ των οποίων τουλάχιστον 80 τρόποι αυτοκτονίας παρουσιάζονται με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Οι ιστοσελίδες αυτές, όπως και τα σχετικά διαδικτυακά φόρουμ, συχνά ενθαρρύνουν τις αυτοκτονικές συμπεριφορές, παρακινούν σε αυτοκτονία η και την διευκολύνουν[3]. Κάποιες απ’ αυτές συχετίζονται με επικίνδυνες αιρέσεις η παραθρησκευτικές οργανώσεις. Όπως αποδείχθηκε, οι νέοι συχνά υπόκεινται σε έναν διαδικτυακό βομβαρδισμό από τις ανορθόδοξες διδασκαλίες των αιρέσεων και άρα διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο από την προσηλυτιστική δράση τους.

Ως εκ τούτου, οι ποιμένες οφείλουν να αποκαλύψουν στο ποίμνιο τους, με μία εξειδικευμένη αντιαιρετική ποιμαντική του διαδικτύου, τους κινδύνους που συνεπάγεται η διαδικτυακή δράση πολλών αιρέσεων και σεκτών, με ποικίλα χαρακτηριστικά, όπως χριστιανικά, ψευδοχριστιανικά, χιλιαστικά, εσχατολογικά, φιλοσοφικά, πολιτιστικά, παιδαγωγικά, αποκρυφιστικά, νεογνωστικά, πνευματιστικά, γκουρουϊστικά, ινδουϊστικά, βουδιστικά, ιαπωνικά, ισλαμικά, παραψυχολογικά, ουφολογικά μέχρι και νεοειδωλολατρικά και σατανιστικά[4]. Κάποια κηρύγματά τους κατά τη διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους μπορούν να αφιερωθούν στη δράση κάποιων σύγχρονων αιρέσεων η παραθρησκευτικών ομάδων, που κάνουν αισθητή την παρουσία τους στο διαδίκτυο.

1. Χαρακτηριστικό παράδειγμα όλων των παραπάνω σκέψεων αποτελεί το παράδειγμα των αγίων Αναστασίων Α′ και Β′ Αντιοχείας, οι οποίοι αντιμετώπισαν επιτυχώς τον κίνδυνο του Μονοφυσιτισμού στα τέλη του 6ου και τις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ. και συνήθιζαν να ενημερώνουν τα πνευματικά τους τέκνα για τα συγγράμματα των αιρετικών, Βλ. σχ. Κολιοφούτης Β. Αθανάσιος, Η Ποιμαντική αντιμετώπιση των Προβλημάτων και των Αναγκών του Πληρώματος της Εκκλησίας στα  Κείμενα των δύο Αναστασίων Α και Β Αντιοχείας, (διδακτ.διατρ.), Θεσσαλονίκη 2012, σσ. 89 – 90, 94 – 95, 141.

2. Λάππας Α., Πρακτικά 6ου Πανελληνίου Παιδοψυχιατρικού Συνεδρίου, σ. 55.

3. www.bmj.com/content/336/7648/800.full.

4. π. Τσουρός Κ., «Νεοφανείς Αιρέσεις και Παραθρησκεία Α′», Διάλογος 42, 2005, σσ. 1-3.