Λόγος εγκωμιαστικός στους Μεγίστους Αρχαγγέλους (3ο μέρος)

Αληθινά απορώ, αδελφοί, και δεν ξέρω τι να πω για τους θαυμαστούς  Αρχαγγέλους! Βλέπω στην εικόνα τον θειότατο Μιχαήλ, με μορφή που προκαλεί φόβο, με όψη αστραπόμορφη, στα χέρια του να κρατά σπαθί, και από το φόβο μου, καθηλώνεται, κατά τον Προφήτη, το σώμα μου (Ψαλμ. 118,120) αφήνω τον κόσμο, και σκέφτομαι την ώρα του θανάτου μου. Βλέπω και τον θείο Γαβριήλ, με ήρεμη μορφή, χαρούμενο στην όψη, γαλήνιο σ’ όλα τα μέλη, και αμέσως λησμονώ τον θάνατο, λησμονώ το φόβο, και γεμίζω χαρά και αγαλλίαση. Φέρνω στο νου μου από το ένα μέρος τα φοβερά και θαυμαστά έργα του Μιχαήλ, εδώ να θερίζει με το σπαθί του χιλιάδες ανθρώπους, εκεί να παίρνει χωρίς έλεος τις ψυχές των αμαρτωλών, και γεμίζω φόβο, και τρέμω τη δίκαιη κρίση του Θεού, και σχεδόν έρχομαι σε απόγνωση.

Από το άλλο μέρος σκέφτομαι και τα κοσμοχαρμόσυνα ευαγγέλια του ωραιότατου Γαβριήλ, γεμίζω από ελπίδα, και φέρνω στο νού μου τη φιλανθρωπία του Κριτού, και σχεδόν νομίζω ότι είμαι  μέσα στη Βασιλεία των Ουρα­νών. Βλέπω και τους δύο Αρχαγγέλους μαζί, και μου φαίνεται ότι βλέπω τις δύο εκείνες στήλες που ξεκινούσαν από τον ουρανό, που οδηγούσαν τους Ισραηλίτες στην κάτω Ιερουσαλήμ· τον Μιχαήλ, σαν την πύρινη στήλη και τον Γαβριήλ, σαν τη στήλη της νεφέλης, οι οποίες οδηγούν τους Χριστιανούς  στην άνω Ιερουσα­λήμ, την επουράνια Πόλη.

Γιατί όμως να πολυλογώ, αδελφοί; Θέλετε να σας πω για τους Αρχαγγέλους μια μεγάλη και σπουδαία σκέψη; Οι δύο Αρχάγγελοι συμβολίζουν τις δύο φύσεις του Χριστού, την Θεία και την ανθρώπινη. Ο Μιχαήλ συμβολίζει την Θεία φύση, επειδή την υπερα­σπίστηκε, και ο Γαβριήλ την ανθρώπινη, επειδή υπήρξε υπηρέτης και ευαγγελιστής της. Να πω ακόμη και  κάτι μεγαλύτερο; Ο Μιχαήλ και ο Γαβριήλ έχουν ομοιότητα με τον ενυπόστατο Υιό και Λόγο του Πατρός, και με το Πανάγιο Πνεύμα Του.

Ο Μιχαήλ μοιάζει τρόπον τινά με τον ενυπόστατο Λόγο, επειδή όπως με Αυτόν ο Πα­τήρ διέκρινε και διαχώρισε όλα τα δημιουργήματα, και έδωσε στο καθένα το είδος και την εικόνα που του ταίριαζε, έτσι και με τον θείο Μιχαήλ, που είναι άγγελος της δικαι­οσύνης, ξεχώρισε τους καλούς από τους κακούς, τόσον αγ­γέλους, όσον και ανθρώπους, και απέδωσε στον καθένα το δίκαιο που του ταίριαζε, ο δε Γαβριήλ μοιάζει με το Άγιο Πνεύμα, γιατί όπως ο Πατέρας με Αυτό ολοκλήρωσε τη δημιουργία του κόσμου, έτσι με τις χαρμόσυνες ειδήσεις του Γαβριήλ, ολοκλήρωσε την ανάπλαση του κόσμου. Ω δόξες! ω λαμπρότητες, ω μεγαλεία των Αρχαγγέλων!

 Δεν σε φοβόμαστε, λοιπόν, Διάβολε· όχι, δεν σε φοβόμαστε. Δεν δειλιάζουμε πλέον σε όσα κακά σκέφτεσαι εναντίον μας. Δεν αφήνουμε να μπουν στο νου μας οι προσβολές των λογισμών της λύπης. Περιφρονούμε σαν παιδικά βέλη τις σαΐτες και τα τόξα σου, γιατί έχουμε, έχουμε βοηθούς και άγρυπνους φύλακές μας τους δύο μέγιστους Αρχαγγέ­λους. Έχουμε τον ηλιόμορφο Μιχαήλ, ο οποίος σε γκρέμισε από τους ουρανούς στα καταχθόνια· έχουμε τον ιεροπρεπέστατο Γαβριήλ, ο οποίος με τις χαρμόσυνες ειδήσεις, διέλυσε ως αράχνη την πρώτη λύπη και κατάρα που προξένησες  στο γένος μας.

Έμαθες, αφού δοκίμασες, αρχέκακε δράκοντα, πόσο πολύ αδύναμος είσαι μπροστά στον πολύ δυνατό Αρχιστράτηγό μας Μιχαήλ, όταν σαν ένα σκυλάκι ή ζωύφιο, σε απομάκρυνε από το νεκρό σώμα του Μωυσέως, λέγοντάς σου μόνον «ο Κύριος να σε κατακρίνει»(Ιουδ. 9). Αυτός και τώρα μαζί με το συναρχιστράτηγό του Γαβριήλ, θα σε κατακρίνει, και θα σε απομακρύνει από εμάς, οι οποίοι επικαλούμαστε πάντοτε το όνομά τους. Όπου δε αναφερθεί το όνομά τους, από εκεί διώχνεται και καταργείται η δύναμή σου, διότι έτσι αποφάσισε ο Θεός στον Ιώβ, να θεωρείσαι ως ένα μηδενικό από τους Αγγέλους Του, λέγοντας για σένα «δεν υπάρχει θηρίο πάνω στη γη όμοιο  με αυτό ώστε μόνον από τους αγγέλους μου να εμπαίζεται»(Ιώβ 41,25).

 Εάν όμως επιθυμούμε, πατέρες και αδελφοί, να παραμένουν αχώριστοι από εμάς  οι Αρχάγγελοι, πρέπει όσο μπορούμε να απέχουμε από κάθε κακία, επειδή λέει ο Μέγας Βασίλειος, ότι, όπως ο καπνός διώχνει τις μέλισ­σες, έτσι και η πολλών δακρύων άξια αμαρτία, απομακρύνει από εμάς  τους αγαθούς Αγγέλους. Μαζί με το όνομα του Μιχα­ήλ, ας θυμόμαστε την ώρα του θανάτου, τη φοβερή κρίση και την κόλαση και μαζί με το όνομα του Γαβριήλ, ας θυμόμαστε  τη χαρά και απόλαυση της Βασιλείας των Ουρανών.

Αλλ’ ω υπερένδοξοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, τα γλυκύτα­τα πράγματα και ονόματα σε όλους τους Αγγέλους και ανθρώπους· οι Άγγελοι της δικαιοσύνης και της αγαθότητας του Θεού· οι σπουδαίοι υπηρέτες των μεγάλων έργων του Θεού· οι δύο αργυροχρυσοπτέρυγοι αετοί· οι δύο μέγιστοι Αρχιστράτηγοι της ζωαρχικής Τριάδος· σεις που με βλέμμα σταθερό βλέπετε το άκτιστο φως της Τρισηλίου θεότητας· οι δύο άρχοντες και πρωτοσύμβουλοι του Βασιλέως των βασιλέων και Κυρίου των κυρίων· οι άμεσοι σωματοφύλακες του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού· ζεύγος Αρχαγγελικό και αγαπημένο, δυάδα κοσμοπόθητη και απ’ όλους επιθυμητή· όλων των Αγγέλων το στολίδι· των Χριστιανών τα καυχήματα· κατ’ εξοχήν δε και ιδιαίτερως, οδηγοί και υπερασπιστές του Μοναχικού τάγματος, αυτών που μιμούνται, όσο μπορούν, την Αγγελική σας ζωή!

Δεχθείτε αυτό το εγκώμιο, που σας προσφέρουμε όλοι εμείς που συναθροισθήκαμε σήμερα για να δοξολογήσουμε τον Παντοκράτορα και φιλάνθρωπο Θεό, και στην μνήμη της ιερής σας Συνάξεως. Δεχθείτε το ως δώρο και ελάχιστο δείγμα ευχαριστίας, γι’ αυτά που καθημερινά ευεργετείτε εμάς τους ευτελείς, που μας προστατεύετε, και διασώζετε από κάθε κακό με πολλούς τρόπους. Ταπεινά σας παρακαλούμε, να μη λείψει από εμάς η πατρική σας πρόνοια, αλλά ως συμπαθέστατοι και σπλαχνικότατοι, να μας πλησιάζετε πάντοτε και να μας περιφρουρείτε, για να μας γεμίζετε από άγιες θεωρίες και πνευματικές έννοιες ώστε να φεύγουν από εμάς, εξαιτίας της παρουσίας σας, όλοι οι πονηροί και αισχροί λογισμοί, και όλοι οι αόρατοι και ορατοί εχθροί  που μας πειράζουν, επειδή τέτοιες ευεργεσίες προξενείτε, όπου και αν πλησιάσετε.

Διότι λέει ο Άγιος Μάρκος ο Ασκη­τής: «όταν οι Άγιοι Άγγελοι μας πλησιάσουν, μας γεμίζουν με  θεωρία πνευματική». Το ίδιο λέει και ο Αββάς Ισαάκ· «όταν οι Άγιοι Άγγελοι σε πλησιάζουν και σε περιφρουρούν, φεύγουν μακρυά όλοι όσοι σας προξενούν πειρασμούς». Και επειδή οι θεολογούντες λένε, ότι έξι δωρεές χαρίζουν οι Άγγελοι στους ανθρώπους στην παρούσα ζωή, μη ξεχνάτε, θείοι Αρχάγγελοι, από του να μας τις χαρίζετε, οι οποίες είναι αυτές. Πρώτον το να απομακρύνετε από τα σώματα και τις ψυχές μας, όλες εκείνες τις εσωτερικές και εξωτερικές βλάβες που μπορούν να μας συμβούν.

Δεύτερον το να μας παρακινείτε πάντοτε στα καλά, φωτίζοντας μεν το νου μας με τις θείες ελλάμψεις, γλυκαίνοντας δε τη θέληση και την καρδιά μας με τις θείες ευλογίες. Τρίτον το να εμποδίζετε τις επιθέσεις και επιβουλές των δαιμόνων από εμάς. Τέταρτον το να προσφέρετε τις προσευχές μας στον Θεό, όπως ο Άγγε­λος Ραφαήλ πρόσφερε την προσευχή του Τωβίτ, και οι άγγελοι  της Αποκαλύψεως τις προσευχές των Αγίων. Πέμπτον το να πρεσβεύετε πάντοτε  για μας στον Θεό. Και έκτο να μας παιδεύετε πατρικά μερικές φορές, όταν ατακτούμε, όχι για εκδίκηση, όπως μας παιδεύουν οι πονηροί δαίμονες, αλλά για διόρθωση και σωφρονισμό και διότι αυτό θεωρείτε ευλογία σ’ εμάς.

Και πάλιν παρακαλούμε, ακούστε τη δέησή μας, φιλανθρωπότατοι του Θεού Αρχιστράτηγοι, και σταματείστε, με τις συνεχείς πρεσβείες σας την αγανάκτηση του Θεού εναντίον μας, πείθοντάς τον να παράβλεψει ως Πολυέλεος όλα τα πταίσματά μας, όσα με πράξεις, ή  λόγια, ή με τη διάνοια καθημερινά Τον παραπικραίνουμε. Ναι, είμαστε αμαρτωλοί, -το ομολογούμε-, και παραβάτες των αγίων Του εντολών αλλά εκτός απ’  Αυτόν, άλλο Θεό δεν γνωρίζουμε. Αξιώστε μας, ω παρθένοι, και προστάτες των παρθένων Αρχάγγελοι, να ζούμε με σωφροσύνη και παρθενία, όπως  υποσχεθήκαμε όταν φορέσαμε το Αγγελικό Σχήμα.

Να είστε προστάτες και άγρυπνοι φύλακες, και δικοί μας και όλων αυτών που εορτάζουν την παναγία σας Σύναξη. Και όσο ζούμε να απομακρύνετε από εμάς τα σκάνδαλα, όπως είπαμε, και τις πονηρίες και πειρασμούς όλων των ορατών και αοράτων εχθρών· κατά την ώρα δε του θανάτου, να βοηθήσετε εμάς τους αμαρτωλούς, ο ένας από τα δεξιά, και ο άλλος από τα αριστερά, σκεπάζοντάς μας με τα χρυσά φτερά σας,  για να μη δει η ψυχή μας τη ζοφερή όψη των πονηρών δαιμόνων και έτσι αφού μας παραλάβετε, να μας οδηγήσετε στις αιώνιες και φωτεινές σκηνές της Βασιλείας των Ουρανών, για να δοξολογούμε μαζί σας  την μία Τριαδική Θεότητα, στην οποία ανήκει δόξα, τιμή και προσκύνηση, στους αιώνες των αιώνων Αμήν.