Τα μουσικά ταξίδια του Μάρκο Πόλο

9 Δεκεμβρίου 2013

                           Συνέντευξη του Κυριάκου  Καλαϊτζίδη

 Τι θα ακούγαμε σήμερα εάν ο Μάρκο Πόλο είχε μαζί στα ταξίδια του ένα μηχάνημα ηχογράφησης; Αλλά και πώς θα αξιοποιούσε όλο αυτό τον ηχητικό πλούτο αν ήταν ο ίδιος συνθέτης;

Το εξώφυλλο του νέου CD του συγκροτήματος Εν Χορδαίς

Το εξώφυλλο του νέου CD του συγκροτήματος Εν Χορδαίς

 

Ο Κυριάκος Καλαϊτζίδης, μαζί με το βραβευμένο μουσικό σχήμα Εν Χορδαίς και προσκεκλημένους μουσικούς από την Ιταλία, την Κίνα, το Ιράν και τη Μογγολία, μας καλεί να αναπλάσουμε νοερά τις διαδρομές του Μάρκο Πόλο. Έτσι, ταξιδεύουμε στο Δρόμο του Μεταξιού, με ήχους που ανιχνεύονται στο 13ο και 14ο αιώνα, στον αχανή γεωγραφικά χώρο που διέσχισε ο Μάρκο Πόλο: κλασική κινεζική μουσική, ουζμπεκικά τραγούδια, ινδικές παραδόσεις, λόγια περσική μουσική, βυζαντινό μέλος, μεσαιωνική μουσική από τη Βενετία…

Παράλληλα, θα ακουστούν συνθέσεις του Κυριάκου Καλαϊτζίδη, γραμμένες ειδικά για την παράσταση και εμπνευσμένες από τις ποικίλες εσωτερικές διαδρομές του Βενετού ταξιδευτή, όπως αυτές αντικατοπτρίζονται στις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου. Ο Μάρκο Πόλο πορεύτηκε στις αρχαίες διαδρομές του μεταξιού, διαδρομές που σαν λεπτές μετάξινες κλωστές έφεραν κοντά για αιώνες ανθρώπους, πολιτισμούς, ήθη, έθη και μουσικά όργανα.

Το νοερό αυτό ταξίδι του Μάρκο Πόλο, θα γίνει την Τρίτη 10 Δεκεμβρίου, στις 20.30, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.  Η σύλληψη της ιδέας και η καλλιτεχνική διεύθυνση είναι του Κυριάκου Καλαϊτζίδη.  Διαβάζει η Βασιλική Νευροκοπλή.  Την επιμέλεια των προβολών έχει ο Νίκος Τερψιάδης και την ηχοληψία ο Λεωνίδας Παλάσκας.  Φιλική συμμετοχή:Μαρία Φαραντούρη.

Το Μουσικό Σχήμα Εν Χορδαίς αποτελείται από τους:

Κυριάκος Πετράς: βιολί

Κυριάκος Καλαϊτζίδης: ούτι

Δρόσος Κουτσοκώστας: τραγούδι

Άλκης Ζοπόγλου: κανονάκι

Πέτρος Παπαγεωργίου: τουμπελέκι, μπεντίρ

 Οι προσκεκλημένοι μουσικοί (από Ιταλία, Ιράν, Κίνα, Μογγολία) είναι οι:

Kiya Tabassian: setar, τραγούδι

Ziya Tabaassian: tombak, daf

Liu Fang: pipa

Marco Rosa Salva: φλάουτο με ράμφος

Pierre-Yves Martel: βιόλα ντα γκάμπα

Amartuvshin Baasandorj: τραγούδι, tobshuur

 

Εν Χορδαίς, Φωτο Ελένη Παπαδοπούλου

Εν Χορδαίς, Φωτο Ελένη Παπαδοπούλου

 

Στην Πεμπτουσία μίλησε ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Μουσικού Σχήματος εν Χορδαίς, Κυριάκος Καλαϊτζίδης:

Πεμπτουσία: Γιατί επιλέξατε τον Μάρκο Πόλο;

K.K.:Γιατί όχι; Ήταν μία γοητευτική προσωπικότητα. Ο πιο πολυταξιδεμένος άνθρωπος της εποχής του. Σημειώνοντας τις διαδρομές του πάνω στο χάρτη προκύπτει ένα πολύ ενδιαφέρον εικαστικό αποτέλεσμα. Η ζωή και τα ταξίδια του ένωσαν σαν μεταξένια κλωστή την Ανατολή με τη Δύση. Δεν ήταν απλώς ένα έμπορος, αλλά ένας ταξιδευτής που δεν δίσταζε να εκφράσει την έκπληξη, τον θαυμασμό και, εν τέλει, τον σεβασμό του στους πολιτισμούς, τα ήθη και τα έθιμα που συνάντησε στα ταξίδια του. Δεν ήταν ο πρώτος δυτικός άνθρωπος που ταξίδεψε στην Άπω Ανατολή, αλλά ο πρώτος που μίλησε γι’ αυτήν και μάλιστα με τόση λεπτομέρεια και παρατηρητικότητα.

Πεμπτουσία: «Κινεζική μουσική, ουζμπεκικά τραγούδια, ινδικές παραδόσεις, λόγια περσική μουσική, βυζαντινό μέλος, μεσαιωνική μουσική από τη Βενετία». Ποια τα κοινά τους στοιχεία;

K.K.: Σε πρώτη ανάγνωση τα συνδέει ο Μάρκο Πόλο. Αλλά η ιστορία της μουσικής φανερώνει τις ποικίλες συγγένειες και τις αλληλεπιδράσεις που συνδέουν όλες αυτές τις παραδόσεις. Μουσικά όργανα, μελωδικά και ρυθμικά σχήματα, θεωρητικό σύστημα σε πολλές των περιπτώσεων και άλλα πολλά…

Πεμπτουσία: Τη βραδιά της 10ης Δεκεμβρίου, θα ακουστούν συνθέσεις σας «γραμμένες ειδικά για την παράσταση και εμπνευσμένες από τις ποικίλες εσωτερικές διαδρομές του Μάρκο Πόλο, όπως αυτές αντικατροπτίζονται στις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου». Μπορείτε να μας εξηγείσετε τι ακριβώς εννοείτε;

K.K.: Η ανάγνωση του βιβλίου με τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο στάθηκε αιτία καλλιτεχνικής έμπνευσης, μιας ιχνηλασίας στους δρόμους του μεταξιού. Σύντομα η αρχική γενική ιδέα μετουσιώθηκε σε μια δημιουργική αναζήτηση: «Τι θα συνέβαινε αν ο ίδιος ο Μάρκο Πόλο ήταν συνθέτης, ή έστω, μουσικός;» Αντί, λοιπόν, να σχοινοβατήσω πάνω στις υποθετικές μουσικές του μνήμες, αποφάσισα να προχωρήσω ένα βήμα παραπέρα. Εξάλλου, το μουσικό περιβάλλον των διαδρομών του Βενετσιάνου εμπόρου έχει φτάσει στο σήμερα χωρίς θεαματικές αλλαγές. Θα μπορούσε κάποιος να το αναπαραστήσει χωρίς πολλές δυσκολίες. Σχεδόν ασυναίσθητα οδηγήθηκα στη διερεύνηση των εσωτερικών διεργασιών που κρατούν επίμονα έναν άνθρωπο σε τροχιά ταξιδευτή. Ένα ερώτημα αρχαίο όσο και ο Οδυσσέας, αλλά επίσης επίκαιρο, ιδιαίτερα στην εποχή μας. Λίγες μέρες πριν παραδώσω το ηχογράφημα  συνειδητοποίησα ότι το ερώτημά μου και οι συναφείς με αυτό απορίες, δεν είναι ένα αποστασιοποιημένο θέμα, αλλά μάλλον ένα πολύ προσωπικό ζήτημα. Εμβαθύνοντας στην προσωπικότητα του Μάρκο Πόλο, πραγματοποιούσα παράλληλα μία κατάδυση στο δικό μου είναι. Οι μουσικές και τα τραγούδια που συνέθεσα αφορμώνται από το ταξίδι του Βενετσιάνου, τους τόπους που πέρασε και τα ηχητικά τους αρώματα, αλλά εστιάζουν κυρίως σ’ αυτό καθ’ εαυτό το ταξίδι, καθώς και στην ακάθεκτη ροή του χρόνου, ο οποίος διαστέλλεται μακρυά από τον τόπο μας, -πόσο μάλλον όταν είμαστε σε συνεχή κίνηση… Αφουγκράζονται τις σκέψεις και τις επιθυμίες. Την εγρήγορση των αισθήσεων από τον καταιγισμό των εμπειριών. Εμπνέονται από τις ποικίλες εσωτερικές διαδρομές του Ταξιδευτή, όπως αυτές αντικατοπτρίζονται στις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου, από τη ματιά του στους ανθρώπους και τα πράγματα, όλα αυτά εν τέλει που συνιστούν μία “στάση ζωής”.

Κατερίνα Χουζούρη