Άγιος ιερομάρτυρας Θεοδώρητος, πρεσβύτερος Αντιοχείας

Όταν ο αυτοκράτορας Ιουλιανός (361-363) απαρνήθηκε την χριστιανική βιοτή και όλο του το παρελθόν για να στραφεί στην λατρεία των ειδώλων και να καταδιώξει τους χριστιανούς, ο θείος του, που λε­γόταν και εκείνος Ιουλιανός και ήταν κόμης της Ανατολής, διέταξε να κλείσουν όλοι οι ναοί στην Αντιόχεια και να παραδοθούν στο ανάκτορό του όλα τα ιερά σκεύη. Οι κληρικοί της Εκκλησίας της Αντιόχειας σκόρ­πισαν τότε σε διάφορα μέρη για να ξεφύγουν την καταδίωξη από τους ανθρώπους του αυτοκράτορα. Μόνον ο πρεσβύτερος Θεοδώρητος παρέμεινε στην πόλη και εξακολούθησε να κηρύττει και να παρακινεί τους πιστούς να μείνουν προσηλωμένοι στην αληθινή πίστη.

Δεν άργησαν να τον συλλάβουν και να τον φέρουν ενώπιον του  άρχοντα ο οποίος, όταν αρνήθηκε ο Θεοδώρητος να παραδώσει κατάλογο των πολυτίμων σκευών που χρη­σίμευαν στην θεία Λατρεία, διέταξε να τον χτυπούν με ραβδιά στα πό­δια και το κεφάλι επί τρεις ώρες. Το αίμα του μάρτυρος έρρεε ποτάμι, το πρόσωπό του όμως ακτινοβολούσε υπερφυσική χαρά και λάμποντας αποκρινόταν στις μάταιες προτάσεις για υλικές απολαύσεις που του έκανε ο άρχοντας. Τότε ο Ιουλιανός διέταξε να του κάψουν τα πλευρά με δαυ­λούς. Όταν οι δήμιοι πλησίασαν τον άγιο με τους δαυλούς αναμμένους, παρέλυσαν απότομα και πίστεψαν στον Χριστό.

Στην οργή του Ιουλιανού ο άγιος αποκρίθηκε με αυτά τα λόγια: «Η απιστία σου, τρισκατά­ρατε, τυφλώνει τους οφθαλμούς της ψυχής και παιδεύεσαι μάταια, μη δυνάμενος να δεις ότι λεγεώνες αγγέλων παραστέκονται για να με προσ­τατεύσουν!» Προείπε στον θείο του Παραβάτη ότι δεν θα αργούσε να παραδώσει την άθλια ψυχή του, βγάζοντας τα σωθικά του από το στόμα, και ότι ο ανηψιός του δεν θα γλύτωνε την θεία δίκη, έτσι ώστε να τιμω­ρηθούν και οι δύο για την αντίχριστη διαγωγή τους.

Ο άγιος πρεσβύτερος καταδικάστηκε σε θάνατο δι’ αποκεφαλισμού^· βάδισε με χαρά και παρρησία μέχρι τον τόπο της εκτέλεσης και παρέ­δωσε την ψυχή του δοξολογώντας τον Θεό. Μερικές ημέρες αργότερα, ο κόμης Ιουλιανός κατάσχεσε τα ιερά σκεύη των εκκλησιών, τα έκανε σω­ρούς και κάθησε  πάνω τους περιγελώντας τα. Προσβλήθηκε τότε από ανίατη μόλυνση, τα σκουλήκια κατάτρωγαν τα σπλάγχνα του και πέθανε όπως ακριβώς είχε προείπει ο άγιος Θεοδώρητος. Το ίδιο συνέβη και με τον αυτοκράτορα Ιουλιανό, ο οποίος βρήκε οικτρό θάνατο τον επόμενο χρόνο, κατά την διάρκεια εκστρατείας κατά των Περσών.

(Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τ. Ζ ,Μάρτιος, εκδ. Ίνδικτος σ. 37-38)