Γυναίκα και βία: όψεις θύματος και θύτη (A’)

8 Μαρτίου 2014

woman-day_UP

“καὶ τῇ γυναικὶ εἶπε· πληθύνων πληθυνῶ τὰς λύπας σου καὶ τὸν στεναγμόν σου· ἐν λύπαις τέξῃ τέκνα, καὶ πρὸς τὸν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου, καὶ αὐτός σου κυριεύσει.” (Γένεσις 3, 16).

Η 8η Μαρτίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Την ημέρα αυτή στα περισσότερα σύγχρονα κράτη λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις για τα δικαιώματα του γυναικείου φύλου.

Τα λόγια της Γένεσης έχουν επαληθευτεί πλήρως όσον αφορά την ιστορική πορεία της γυναίκας. Το «ασθενές φύλο», που από τη φύση του υπολείπεται σε μυϊκή-σωματική ρώμη έχει υποστεί (και υφίσταται ακόμη σε πολλές περιπτώσεις) διακρίσεις και βία από το έτερο και ισχυρό φύλο.

Ακόμη και σε ιστορικά κατεξοχήν «αντρικές υποθέσεις», όπως ο πόλεμος, η γυναίκα εμπλέκεται ως θύμα και μάλιστα με τρόπο που δείχνει την τραγικότητα της θέσης της.

Οι Τρωάδες, αλλά και η Ιλιάδα διηγούνται γλαφυρά πώς οι γυναίκες, η ελευθερία τους, η τιμή, η αξιοπρέπεια τους και το σώμα τους αντιμετωπίζονταν ως λάφυρα πολέμου για τον νικητή. Ανεξάρτητα από  κοινωνική τάξη και καταγωγή οι αιχμάλωτες πολέμου μπορούσαν να καταλήξουν σε σκλαβοπάζαρα, να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ως δούλες στους οίκους των νικητών που είχαν κάθε είδους εξουσία πάνω στο θηλυκό σώμα.

Χιλιάδες χρόνια μετά κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, είχαν δημιουργηθεί ειδικοί “οίκοι ανοχής” (τα διαβόητα “Lagerbordell”), όπου κρατούμενες υποχρεώνονταν να ικανοποιούν τις σεξουαλικές ανάγκες Ναζί, αλλά και άλλων κρατουμένων. Γενικότερα ακόμη, είναι γνωστό ότι δυστυχώς ο βιασμός χρησιμοποιείται ως όπλο εθνοκάθαρσης, και ταπείνωσης του ηθικού του εχθρού. Τόσο πρόσφατοι πόλεμοι στην αφρικανική ήπειρο, όσο και ο εμφύλιος πόλεμος στη γειτονική πρώην Γιουγκοσλαβία έχουν να παρουσιάσουν πολλές θλιβερές τέτοιες ιστορίες κτηνωδίας.

Δεν είναι όμως μόνο στα πλαίσια πολέμων και εμπόλεμων συρράξεων που η γυναίκα υποφέρει ως άμαχος πληθυσμός. Υπάρχουν χώρες που απολαμβάνουν ειρήνη, παρόλα αυτά οι γυναίκας γίνονται θύματα απίστευτων εγκλημάτων που έχουν να κάνουν με την τοπική κουλτούρα και έθιμα.

Σε κράτη της Μέσης Ανατολής γυναίκες τιμωρούνται με σωματικές ποινές ή και θανατώνονται γιατί παραβιάζουν τη Σαρία, αμφισβητούν τις πατριαρχικές δομές ή πολύ απλά δεν υπακούουν στις διαταγές των συζύγων. Στην Ινδία πρόσφατα συνέβησαν περιστατικά που συγκλόνισαν την υφήλιο, όπως ο ομαδικός βιασμός σε μέσο μαζικής μεταφοράς νεαρής κοπέλας (που κατέληξε από τα τραύματα της όλης κακοποίησης) και ο ομαδικός βιασμός που επιβλήθηκε ως ποινή από τον επικεφαλής φυλής και πάλι σε κοπέλα ως τιμωρία στους γονείς της που παρέβησαν τους εθιμικούς κανόνες για την επιλογή συζύγου της κόρης τους. Σε άλλες χώρες ήδη από την παιδική ηλικία τα κορίτσια υφίστανται το τρομερό έθιμο της κλειτοριδεκτομής που ακρωτηριάζει σώμα και ψυχή.

Οι χώρες της Δύσης μπορούν να καυχώνται αναμφισβήτητα για τη θεσμική αναγνώριση των γυναικείων δικαιωμάτων. Υπάρχει πληθώρα νομοθετικών κειμένων που απαγορεύουν τις διακρίσεις λόγω φύλου, προστατεύουν τη σεξουαλική ελευθερία των γυναικών, ενώ ενθαρρύνεται γενικότερα η γυναικεία συμμετοχή στα κοινά. Μολαταύτα η καθημερινή πραγματικότητα κάθε άλλο παρά απαλλαγμένη από προβλήματα είναι για τις γυναίκες, αφού δεν λείπουν μεταξύ άλλων οι σεξουαλικές επιθέσεις και παρενοχλήσεις, οι βιασμοί, τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

Είναι επίσης ιδιαίτερα θλιβερό ότι η οικογένεια- ο χώρος όπου το ανδρόγυνο συναντιέται για να πραγματώσει την ένωση και την αγάπη του- συχνά καταλήγει σε πεδίο σκληρής αντιπαράθεσης. Ακόμη και σε πολύ προηγμένες χώρες της Ευρώπης έχουμε αυξημένα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας,  με περιστατικά άσκησης σωματικής βίας από συζύγους. Τα θύματα συχνά καταλήγουν με σοβαρούς τραυματισμούς σε νοσοκομεία, ενώ μερικά έχουν και μοιραία κατάληξη. Η συζυγική βία εξακολουθεί να είναι ταμπού και μολονότι λειτουργούν υποστηρικτικά κέντρα και καταφύγια στις πιο πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι εύκολο για το θύμα να παραδεχτεί την κακοποίηση του, να την ομολογήσει στην κοινωνία, να καταφύγει στη Δικαιοσύνη για προστασία.

Φωτ.: http://news.streetroots.org/