«Το Φοινικικό Αρχείο του Ιδαλίου».

27 Μαΐου 2014

Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης διαθέτει την μεγαλύτερη εν Ελλάδι συλλογή Κυπριακών Αρχαιοτήτων, ενώ ασχολείται συστηματικά με το θέμα των πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων στον αρχαίο κόσμο, μέσα από τις μόνιμες συλλογές και τις περιοδικές εκθέσεις του. Με στόχο την ευρύτερη προβολή της κυπριακής αρχαιολογίας στην Ελλάδα, το Mουσείο Κυκλαδικής Τέχνης ξεκίνησε φέτος έναν κύκλο διαλέξεων με τίτλο «Κυπριακό Σεμινάριο: Πρόσφατες εξελίξεις στην αρχαιολογία της ανατολικής Μεσογείου». Το σεμινάριο περιελάμβανε παρουσιάσεις πρόσφατων ανασκαφών, καθώς και πρωτότυπες συνθετικές προσεγγίσεις.  Στον πρώτο κύκλο διαλέξεων συμμετείχαν αρχαιολόγοι του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου και της Ερευνητικής Μονάδας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Το «Κυπριακό Σεμινάριο», που ξεκίνησε τον Ιανουάριο στο Μουσείο, φιλοδοξεί να φέρει το κοινό σε στενότερη επαφή με ένα από τα σημαντικότερα κέντρα πολιτισμικής όσμωσης στην ανατολική Μεσόγειο και να δώσει την ευκαιρία σε αρχαιολόγους και φοιτητές, να ενημερωθούν για πρόσφατα ανασκαφικά ευρήματα και νέες μελέτες.

kypriako Seminario

Κυπριακό Σεμινάριο

 

Η τελευταία διάλεξη για το φετινό έτος του κύκλου «Κυπριακό Σεμινάριο», έχει τον τίτλο «Το Φοινικικό Αρχείο του Ιδαλίου».  «Οι ανασκαφές του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου στη δυτική ακρόπολη της πρωτεύουσας του Βασιλείου του Ιδαλίου (1991-2012) υπό τη διεύθυνση της Δρ Μαρίας Χατζηκωστή έφεραν στο φως ένα τεράστιο οχυρωμένο ανακτορικό σύμπλεγμα, που χαρακτηρίζεται ως το Ανάκτορο του Βασιλείου και το μετέπειτα Φοινικικό Διοικητικό Κέντρο της Κλασσικής και πρώιμης Ελληνιστικής περιόδου. Το Φοινικικό Αρχείο εντοπίστηκε στα δωμάτια και τις αυλές του Διοικητικού Κέντρου και περιλαμβάνει πάνω από 730 επιγραφές σε όστρακα από μάρμαρο, θραύσματα αγγείων και μερικές ακατέργαστες πέτρες. Οι επιγραφές, στην μεγάλη τους πλειονότητα Φοινικικές και πολύ λιγότερες Κυπροσσυλλαβικές, είναι γραμμένες με μαύρο μελάνι, ενώ πολύ λίγες είναι εγχάρακτες. Το Αρχείο, αποτελεί την πειστικότερη μαρτυρία ότι η πρωτεύουσα του Ιδαλίου, κατακτήθηκε από τους Φοίνικες βασιλείς του Κιτίου.

Το 2010, η καθηγήτρια Maria Giulia Amadasi, ανέλαβε τη μελέτη του Αρχείου σε συνεργασία με τον καθηγητή J.-A. Zamora. Τα κείμενα είναι κυρίως οικονομικής φύσεως, ωστόσο η ανάγνωσή τους παρουσιάζει δυσκολίες λόγω της ανεπίσημης ρέουσας φύσης της γραφής – μέχρι σήμερα σχεδόν άγνωστης σε αυτήν την μορφή – καθώς και λόγω της άγνοιας μας για τα ιδιώματα που είχαν υιοθετηθεί. Για παράδειγμα, μία ομάδα επιγραφών αναφέρεται στις ποσότητες του λαδιού. Το λάδι αποθηκευόταν σε δοχεία που ονομάζονταν KWT, λέξη που δεν εντοπίστηκε μέχρι σήμερα στην Φοινικική, αλλά συναντάται στα Ουγγαριτικά της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Έχουν επίσης εντοπιστεί διαφορετικής φύσης κείμενα, όπως για παράδειγμα ένα γράμμα και επιγραφές με ονόματα θεοτήτων. Όσον αφορά στα προσωπικά ονόματα, ο εντοπισμός του ίδιου προσώπου σε περισσότερα από ένα όστρακα μας βοηθά να αντιληφθούμε την οργάνωση του βιοτεχνικού συστήματος. Επίσης, η εμφάνιση του ονόματος του βασιλιά Μυλκιάθον συνδέει τα Αρχεία με την Αυλή του Κιτίου. Η εμφάνιση μη Φοινικικών ονομάτων και οι Κυπροσυλλαβικές επιγραφές καταδεικνύουν την περιπλοκότητα της κοινωνίας του Ιδαλίου στον 4ον αιώνα π. Χ», επισημαίνει η Καθηγήτρια Νότα Κούρου.

Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση του περιεχομένου των επιγραφών στο ευρύ κοινό. Θα γίνει στα ελληνικά (Δρ Χατζηκωστή) και στα αγγλικά (Δρ Amadasi Guzzo), τη Δευτέρα 2 Ιουνίου, στις επτά το απόγευμα, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Κατερίνα Χουζούρη