Οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης αποκαλύπτονται

21 Σεπτεμβρίου 2014

Οι Καρυάτιδες Κόρες της Αμφίπολης αποκαλύφθηκαν ολόκληρες μαγεύοντας τους αρχαιολόγους, αλλά και το παγκόσμιο κοινό. Μακάρι να είχαν φωνή, για να μας έδιναν πληροφορίες για την εποχή που κτίστηκε το μνημείο και κυρίως για το ποιο εξέχον πρόσωπο ή πρόσωπα έχουν ταφεί εκεί!

Την ίδια στιγμή, οι αρχαιολόγοι και οι ειδικοί επιστήμονες που συμμετέχουν στην ανασκαφή, ως πρώτο στόχο έχουν την ασφάλεια των ανθρώπων που εργάζονται εκεί καθώς και τη θωράκιση του μνημείου από τις καιρικές συνθήκες. Έτσι αποφάσισαν να γίνουν εργασίες υποστήλωσης και αντιστήριξης

«Θα ήθελα να επισημάνω ότι η ανασκαφή μου διεξάγεται με τον καλύτερο επιστημονικό τρόπο από μια αξιόλογη ομάδα συνεργατών διαφόρων ειδικοτήτων που εργαζόμαστε με απόλυτη σύμπνοια και συνεργασία μεταξύ μας έχοντας όπως είναι φυσικό και την πλήρη στήριξη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου μας», είχε δηλώσει πριν από λίγες ημέρες, η προϊσταμένη της ΚΗ’ ΕΠΚΑ, Κατερίνα Περιστέρη.

Πάντως αναπάντητο εξακολουθεί να είναι το ερώτημα που αφορά στην ταυτότητα του νεκρού, του μεγαλοπρεπούς αυτού τύμβου. Πολλές εικασίες έχουν ακουστεί, αλλά η ομάδα των αρχαιολόγων δεν διακινδυνεύει μια εκτίμηση, μέχρι να ολοκληρωθεί η ανασκαφή και να μελετηθούν τα ευρήματα.

«Η αρχαιολογία είναι μια επιστήμη που κρύβει πάρα πολλές εκπλήξεις. Η ανασκαφή κρύβει ακόμα μεγαλύτερες» είπε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, μιλώντας στον Real fmγια την πορεία της ανασκαφής.

Στην εξαιρετικά σημαντική αυτή ανακάλυψη αναφέρθηκε και ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στη Θράκη. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, δεν έκρυψε το θαυμασμό του λέγοντας χαρακτηριστικά:

«Η γη της Θράκης και της ευρυτέρας Ελλάδος συντηρεί και κρύπτει την κληρονομιά μας, την οποία σταδιακώς μας αποδίδει, ως μετά θαυμασμού και εγκαυχήσεως παρακολουθούμεν τας ημέρας ταύτας στην ιστορική Αμφίπολη της πλησιοχώρου της Ανατολικής Μακεδονίας».

Η ανακοίνωση που εξέδωσε το Υπουργείο Πολιτισμού, για την πορεία των εργασιών, αναφέρει τα εξής:

Με την αφαίρεση τριών σειρών από τους πωρόλιθους του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν ολόκληρες οι Καρυάτιδες, οι οποίες έχουν ύψος 2,27μ. Φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο με πλούσιες πτυχώσεις. (Φωτο 1, 2).

photo 1

Φωτο 1

photo 2

Φωτο 2

 Φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα, ενώ τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους έχουν αποδοθεί με εξαιρετική λεπτομέρεια. (Φωτο 3, 4).

phroto 3

Φωτο 3

photo 4

Φωτο 4

 Στέκονται επάνω σε μαρμάρινα βάθρα μήκους 1,33μ. και πλάτους 0,68μ., τα οποία έχουν αποκαλυφθεί, προς το παρόν, σε ύψος περίπου 0,30μ. (Φωτο 5).

photo 5

Φωτο 5

 Η όψη των βάθρων είναι διαμορφωμένη με στέψεις και ορθοστάτες. Ακολουθούν δηλαδή, τον τύπο της μαρμάρινης επένδυσης των τοίχων όλων των θαλάμων. Η απόσταση μεταξύ των δύο βάθρων είναι 1,68μ., όσο και το θυραίο άνοιγμα του πρώτου διαφραγματικού τοίχου με τις Σφίγγες. (Φωτο 6).

photo 6

Φωτο 6

 Στην επιφάνεια του βάθρου της ανατολικής Καρυάτιδος, διακρίνεται κόκκινο χρώμα. Επίσης, κατά την αφαίρεση της αμμώδους επίχωσης πλησίον των Καρυάτιδων βρέθηκαν τμήματα των χεριών τους.

Στον τρίτο χώρο πραγματοποιήθηκε γεωτρητικός δειγματοληπτικός έλεγχος, με χειροκίνητο γεωτρύπανο, σε προεπιλεγμένες θέσεις. (Φωτο 7).

photo 7

Φωτο 7

Έτσι, εντοπίστηκε μαρμάρινο θύρωμα, ανοίγματος 0,96μ., στο βόρειο τοίχο του.

Στον ίδιο χώρο πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις ως προς την περιεκτικότητα του αέρα, στο εσωτερικό του και προέκυψε ότι η περιεκτικότητα σε στοιχεία οξυγόνου και μονοξειδίου του άνθρακα βρίσκεται σε κανονικά επίπεδα. Αυξημένη είναι μόνο η σχετική υγρασία (87%), ενώ η θερμοκρασία κυμαίνεται από 21,5 – 22,70C.

Οι παραπάνω συνθήκες του μικροκλίματος του τρίτου χώρου δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα στους εργαζόμενους στο εσωτερικό του.

Η πρόσβαση στον τρίτο χώρο του μνημείου για την τοποθέτηση αντιστήριξης – υποστύλωσης και η συνέχιση της ανασκαφικής διαδικασίας προετοιμάζεται συστηματικά με παράλληλες ενέργειες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη.

Αποφασίστηκε από την διεπιστημονική ομάδα η είσοδος στον τρίτο χώρο, να μην γίνει από την οπή στο άνω δυτικό μέρος του τρίτου διαφραγματικού τοίχου, αλλά διά της αρχαίας εισόδου. (Φωτο 8).

photo 8

Φωτο 8

 Επομένως, πριν από οποιαδήποτε άλλη εργασία θα αφαιρεθεί επίχωση από τον δεύτερο χώρο, θα απομακρυνθεί το πεσμένο τμήμα του υπέρθυρου και θα υποστυλωθεί το θύρωμα μεταξύ δεύτερου και τρίτου χώρου, με ξύλινα στοιχεία. Θα ενισχυθεί η αντιστήριξη στο δεύτερο χώρο, σε κατώτερη στάθμη, ώστε να αναληφθούν οι πρόσθετες εξωτερικές ωθήσεις γαιών, μετά από την απομάκρυνση της επίχωσής του.

Προετοιμάζεται δάπεδο εργασίας, με την απομάκρυνση χώματος από τον δεύτερο χώρο, ώστε να είναι δυνατή η είσοδος μεγάλου μήκους μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης και υποστύλωσης του τρίτου χώρου. Επίσης θα αφαιρεθούν πρόσθετοι λίθοι από τον τοίχο σφράγισης, μπροστά από τις Καρυάτιδες, για την τοποθέτηση της μεταφορικής ταινίας απομάκρυνσης χώματος και της γερανογέφυρας μεταφοράς λίθων, από τον τρίτο χώρο.

Απομάκρυνση χώματος, κατά 1μ., από τον πρώτο χώρο (σχεδόν ως το δάπεδο) και επέκταση της αντιστήριξης και υποστύλωσης του επίσης, λόγω της αλλαγής στάθμης της εσωτερικής επίχωσης.

Οι εργασίες καταβιβασμού της επίχωσης, εξωτερικά και πάνω ακριβώς από το μνημείο, θα πραγματοποιηθούν μετά την πρώτη φάση προσωρινής αντιστήριξης-υποστύλωσης του τρίτου χώρου, πριν δηλαδή, να ξεκινήσει η απομάκρυνση της επίχωσης.

Είναι σε εξέλιξη η μελέτη των μέτρων αντιστήριξης και υποστύλωσης του τρίτου χώρου, ώστε να καθορισθούν οι ποσότητες και οι θέσεις τοποθέτησης των στοιχείων αντιστήριξης-υποστύλωσης, καθώς και οι φάσεις τοποθέτησης, σε συνάρτηση με την ανασκαφική εργασία.

Για την αντιμετώπιση της απορροής των ομβρίων, από την περιοχή του μνημείου, σχεδιάστηκε η τοποθέτηση αγωγού, κατά μήκος της μεγάλης αύλακας, έξω από τον περίβολο.

Πραγματοποιείται γεωτεχνική έρευνα στην περιοχή του μνημείου, για την διαπίστωση της σύστασης και των γεωτεχνικών ιδιοτήτων των απαντώμενων γεωϋλικών. Η έρευνα θα γίνει με επαρκή αριθμό γεωτρήσεων και εργαστηριακών δοκιμών.

Κατερίνα Χουζούρη