Ψηφιδωτό εξαιρετικής τέχνης ανακαλύφθηκε στην Αμφίπολη

12 Οκτωβρίου 2014

Το γύρο του κόσμου κάνουν οι νέες εικόνες από την ανασκαφή στην Αμφίπολη, που έδωσε στη δημοσιότητα το Υπουργείο Πολιτισμού. Αφορά ένα εξαιρετικής τέχνης ψηφιδωτό, στο οποίο διακρίνονται μικρά βότσαλα λευκού, μαύρου, γκριζωπού, μπλε, κόκκινου και κίτρινου χρώματος. Πρόκειται για μία παράσταση, που απεικονίζει την κάθοδο στον Άδη ενός σημαντικού προσώπου. Προπομπός είναι ο Ερμής, ενώ διακρίνεται ένα άρμα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας. Είναι άραγε αυτός ο ένοικος του τάφου;

Πώς έφθασαν όμως οι αρχαιολόγοι σ’ αυτήν την ανακάλυψη; Ενώ συνεχιζόταν η αφαίρεση μέρους της επίχωσης, από τον δεύτερο χώρο, πίσω από τις Καρυάτιδες και μέχρι την επιφάνεια του δαπέδου, σε βάθος 6μ. από την θόλο, αποκαλύφθηκε το μεγαλύτερο τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου, το οποίο καλύπτει όλη την επιφάνεια του χώρου δηλαδή, 4,5μ. πλάτος επί 3μ. μήκος. (φωτο 1).

FOTO -1

Φωτο 1

 Το ψηφιδωτό είναι κατασκευασμένο από μικρά βότσαλα, λευκού, μαύρου, γκριζωπού, μπλε, κόκκινου και κίτρινου χρώματος. Την κεντρική παράσταση περιβάλλει διακοσμητικό πλαίσιο, πλάτους 0,60μ.,το οποίο συντίθεται από διπλό μαίανδρο, τετράγωνα και τρέχουσα σπείρα (φωτο 2). Το φόντο της παράστασης είναι σε αποχρώσεις γκρι-μπλε.

FOTO-2

Φωτο 2

 Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, (φωτο 3), το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι. (φωτο 4).

FOTO3

Φωτο 3

 

FOTO-4

Φωτο 4

Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός, ο οποίος φορά πέτασο[1], μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο[2] (φωτο 5). Η σύνθεση έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά.

FOTO-5

Φωτο 5

 Η παράσταση διακρίνεται για την εξαίρετη τέχνη στην απόδοση των λεπτομερειών των χαρακτηριστικών, τόσο των μορφών, όσο και των αλόγων, όπως και για την αρμονία των χρωμάτων. Η σύνθεση είναι σύγχρονη του ταφικού συγκροτήματος και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 0,80μ. Ωστόσο, πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί στην αμμώδη επίχωση. Τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασής του, προκειμένου να συντεθεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνολική εικόνα της παράστασης.

Το ψηφιδωτό δάπεδο, ανατολικά και δυτικά, δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό του, καθώς η ανασκαφή είναι ακόμη σε εξέλιξη στα τμήματα αυτά. Στα νότια του ψηφιδωτού δαπέδου και ανάμεσα στα βάθρα των Καρυάτιδων αποκαλύφθηκε πώρινο κατώφλι, καλυμμένο με λευκό κονίαμα. Στα βόρεια του δαπέδου αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κατώφλι της θύρας, που οδηγεί στον τρίτο χώρο, διακοσμημένο με ιωνικό κυμάτιο, στο κάτω μέρος του. (φωτο 6,7)

FOTO-6

Φωτο 6

 

FOTO-7

Φωτο 7

Επίσης, εντοπίστηκαν, ακριβώς κάτω από το θύρωμα, προς το εσωτερικό του τρίτου χώρου, δύο ακόμη τμήματα από τα μαρμάρινα θυρόφυλλα.

Υπενθυμίζουμε ότι η επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας στον Τύμβο Καστά, Κατερίνα Περιστέρη. μιλώντας πριν από λίγες ημέρες, στην εκπομπή «Ανατροπή» του Γιάννη Πρετεντέρη, εξέφρασε την  εκτίμηση ότι ο τάφος της Αμφίπολης ανήκει σε μια σημαντική προσωπικότητα ή σε έναν εξαιρετικά σημαντικό στρατηγό, υπογραμμίζοντας ότι δεν μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για τον ένοικο του τάφου, πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή.

Κατερίνα Χουζούρη

[1] Ο πέτασος ήταν είδος καπέλου στην αρχαία Ελλάδα, που φορούσαν έφηβοι, ιππείς αλλά και ο Ερμής.

[2] Το κηρύκειο ήταν το κύριο έμβλημα του θεού Ερμή. Το κηρύκειο αποτελείται από μία λεπτή ράβδο από ξύλο δάφνης ή ελιάς, γύρω από την οποία είναι τυλιγμένα δύο φίδια.