Κ.Κουκλάκης: «Η Κρήτη έχει πολύ ζωντανή παράδοση»
15 Νοεμβρίου 2014
Εξαιρετικός μουσικός, δεξιοτέχνης στο μπουλγαρί ή αλλιώς ταμπουρά της Κρήτης όπως μας εξηγεί και δάσκαλος στο Μουσικό Γυμνάσιο- Λύκειο
Παλλήνης. Ο λόγος για τον Κάρολο Κουκλάκη που με αυθορμητισμό,διάθεση για χιούμορ και πηγαία ειλικρίνεια μιλάει στην Πεμπτουσία για το όργανο αυτό που τα τελευταία χρόνια επανέρχεται στο προσκήνιο.
Ποια ήταν η πρώτη επαφή με την μουσική της Κρήτης και πώς προέκυψε η ενασχόληση με το μπουλγαρί;
Το πρώτο όργανο που έπιασα στα χέρια μου ήταν η κιθάρα και έπειτα το μπουζούκι του αδερφού μου. Εκείνος ήταν που έφερε τη μουσική στο σπίτι μας. Μετά από δύο τρία χρόνια μαζί με ένα καλό φίλο πήγα στη Σχολή του Σίμωνα Καρά όπου ήρθα σε επαφή με τα παραδοσιακά όργανα και τη βυζαντινή μουσική. Σε επαφή όμως με την παραδοσιακή μουσική ήμουν από μικρό παιδί, όπως και οι περισσότεροι με Κρητική καταγωγή. Η Κρήτη έχει πολύ ζωντανή παράδοση διαχρονικά.
Στην αρχή σκεφτόμουν να ασχοληθώ με το κρητικό λαούτο αλλά είδα στην τηλεόραση τυχαία σε κυριακάτικη εκπομπή έναν γέρο που έπαιζε ένα όργανο που «μου έμοιαζε μπουζούκι αλλά δεν είχε τρύπα στο καπάκι και έπαιζε με φτερό». Μου φάνηκε περίεργο σαν όργανο, όμως βλέποντας τελικά το μπουλγαρί, δηλαδή τον ταμπουρά της Κρήτης, είδα ένα πιο σολιστικό όργανο σε σχέση με το λαούτο που μπορεί να παίξει κρητικά και παραδοσιακά . Ο παππούς δε που είχα δει τότε στην τηλεόραση και δεν γνώριζα ήταν ο Στέλιος ο Φουσταλιέρης, ο μόνος άνθρωπος από τον οποίο έχουμε ηχογράφηση για το παίξιμο αυτού του οργάνου.
Το μπουλγαρί δεν είναι από τα «γνωστά» παραδοσιακά όργανα. Πώς μπήκε στη διδασκαλία των μουσικών σχολείων;
Είναι ένα όργανο που είχε χαθεί, απλώς επανήλθε στα σχολεία λόγω συγκεκριμένων ιδιοτήτων που έχει από τη φύση του. Είναι οικονομικό, ελαφρύ, ανθεκτικό και μπορούν τα παιδιά να καταλάβουν τα διαστήματα που μαθαίνουν πιο εύκολα πάνω στο όργανο λόγω κυρίως της ταστιέρας.
Κάποια στιγμή ήρθε ένας μαθητής μου και μου είπε ότι στην Τετάρτη δημοτικού είχε κάνει μια ολόκληρη εργασία για τον Στέλιο το Φουσταλιέρη και είχα εντυπωσιαστεί… Χαίρομαι όμως γιατί αρχίζουν τα παιδιά να έχουν επαφή και με αυτό το όργανο.
Στην Κρήτη παρέμενε σε ισχύ ή είχε περιθωριοποιηθεί λόγω της επικράτησης του λαούτου και της λύρας;
Το λαούτο, το βιολί και η λύρα στην Κρήτη κρατούσαν τα ηνία για πολλά χρόνια και ταυτόχρονα εξαφανίστηκαν άλλα πιο ερασιτεχνικά όργανα όπως οι ασκομαντούρες, τα θιαμπόλια, η μαντούρα. Το ίδιο έγινε και με τους χορούς που ενώ ήταν τουλάχιστον 20 έμειναν να παίζονται μόνο ο συρτός, ο μαλεβιζιώτης και ο πεντοζάλης. Τώρα ζούμε μια εποχή που ευτυχώς κάποιοι άνθρωποι μπήκαν στην διαδικασία να μάθουν διαφορετικά όργανα, διαφορετικούς χορούς και έτσι επανέρχεται η ποικιλία. Μπήκε στο πρόγραμμα των χορευτικών και ο ζερβόδεξος, ο πρινιανός , το ρόδο και άλλοι τοπικοί χοροί.Σε ένα χωριό στη Γέργερη στο Νότιο Ηράκλειο κάποιοι άνθρωποι διοργάνωσαν ένα φεστιβάλ κρητικών πνευστών οργάνων και φώναζαν και οργανοπαίχτες και από άλλες περιοχές της Ελλάδας. Από τη μια στιγμή στην άλλη άρχισαν να παίζουν οι μισοί κάτοικοι του χωριού ασκομαντούρες! Ο ένας άρχισε να παρασέρνει τον άλλο…
Υπάρχουν επαγγελματίες μουσικοί σήμερα που έχουν αποκλειστική ενασχόληση με το μπουλγαρί;
Σήμερα υπάρχουν τέσσερις-πέντε μουσικοί που ασχολούνται σοβαρά με το μπουγλαρί αλλά υπάρχουν και εκείνοι που το έχουν όπως έχει μια ταβέρνα το τζατζίκι στον κατάλογό της… Θα παίξουν δηλαδή ένα τραγούδι με το μπουγλαρί για να αλλάξουν λίγο το κλίμα και να προκαλέσουν εντύπωση και θα επανέλθουν στο λαούτο. Το ίδιο όμως έκανα κι εγώ στην αρχή λόγω της φύσης του πρώτου μπουγλαριού που είχα στα χέρια μου, το οποίο δεν είχε καλό ήχο. Δεν με κάλυπτε δηλαδή και θεωρούσα ότι δεν μπορώ να σταθώ στη σκηνή μόνο με αυτό, γι’ αυτό και στρεφόμουν στο λαούτο.
Τα τελευταία χρόνια βρέθηκε ένας κιθαρίστας, ο Νίκος Κουκουλιτάκης, που ξεκίνησε να κατασκευάζει ο ίδιος μπουγλαρί βασισμένος στον ήχο του οργάνου που έπαιζε ο Φουσταλιέρης. Προσπαθώντας να πετύχει αυτόν τον παράξενο ήχο έκανε πολύ καλά βήματα και πλέον τα όργανά του είναι όντως μπουλγαριά. Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα υπήρξαν οργανοπαίχτες που ασχολήθηκαν σοβαρά με το μπουλγαρί. Πλέον σε συναυλίες και άλλες εμφανίσεις παίζω μόνο μπουλγαρί γιατί πιστεύω στην αρτιότητά του και θεωρώ ότι αξίζει σε αυτό το όργανο να γίνει κύριο και να μην είναι ένα από τα πολλά.
Συνεχίζεται…
