Ο Άγιος Νεομάρτυς και Ιερομάρτυς Γαβριήλ, Αρχιεπίσκοπος Σερβίας

Μαρτύρησε στην Προύσα στις 13 Δεκεμβρίου 1659

Επειδή, λόγω της Τουρκοκρατίας, το πατριαρχείο της Σερβίας, όπως και τα άλλα Πατριαρχεία, βρισκόταν σε δεινή οικονομική κατάσταση και χρωστούσαν πολλά χρήματα, ο Πατριάρχης Γαβριήλ ξεκίνησε μια περιοδεία στις παραδουνάβιες ηγεμονίες Μολδαβία και Βλαχία καθώς και στην ομόδοξη Ρωσία, μήπως και συγκεντρώσει κάποια χρήματα, ώστε να στηριχθεί το Πατριαρχείο.

Ενώ βρισκόταν σ’ αυτή την περιοδεία ζητείας, κάποιος καιροσκόπος κληρικός ονόματι Μάξιμος βρήκε την ευκαιρία και άρπαξε τον Πατριαρχικό θρόνο. Επιστρέφοντας ο Αρχιεπίσκοπος Γαβριήλ βρήκε στη θέση του τον Μάξιμο. Σαν να μην έφτανε αυτό, για να στερεωθεί στον θρόνο ο Μάξιμος αλλά και για να εξοντώσει τον Αρχιεπίσκοπο Γαβριήλ, πήγε στην Προύσα όπου τότε βρισκόταν ο σουλτάνος με τον βεζύρη του και κατηγόρησε ψευδώς τον ευλογημένο Γαβριήλ ότι συνομωτεί κατά του σουλτάνου.

Όπως ήταν φυσικό ο βεζύρης διέταξε να φέρουν μπροστά του τον Αρχιεπίσκοπο. Αφού εξέτασε με σχολαστικότητα την υπόθεση,κατάλαβε την αθωότητα του Αρχιεπισκόπου. Παρ’ όλα αυτά όμως του είπε :

Επειδή κατηγορήθηκες για συνομωσία, σύμφωνα με τους νόμους πρέπει να καταδικαστείς σε θάνατο. Εκτός εάν αφήσεις την πίστη σου και γίνεις μουσουλμάνος. Τότε όχι μόνο θα σου χαρίσω τη ζωή αλλά θα σου δώσω και το μεγαλύτερο αξίωμα του βασιλείου μας και θα περάσεις ζωή χαρισάμενη και δοξασμένη.

Μόλις τ’ άκουσε αυτά ο Άγιος χωρίς να τα περιμένει του απάντησε με θάρρος :

Το ότι είμαι αθώος, ως προς αυτή την κατηγορία της συνομωσίας, το καταλαβαίνει ο καθένας. Διότι ο κατήγορός μου θέλει να με βγάλει από τη μέση για να πάρει την επαρχία μου. Γι’ αυτό αδίκως θανατώνομαι. Όσον αφορά όμως το ν’ αφήσω την πίστη μου και να γίνω μουσουλμάνος, για να γλυτώσω τον θάνατο, δεν πρόκειται να το δεχθώ ποτέ, όσο έχω τα λογικά μου. Είμαι έτοιμος να υπομείνω με τη δύναμη του Χριστού μου, μύρια βάσανα και να πεθάνω για την αγάπη Του όχι μια φορά αλλά εκατό, αν είναι δυνατόν. Τα δε αξιώματα και τα τιποτένια καλά που μου τάζεις, κρατήστε τα για σας.

Τότε πήραν τον Άγιο οι βασανιστές και άρχισαν να τον παιδεύουν για να αρνηθεί τον Χριστό. Ο Άγιος όμως τα δεχόταν όλα με μεγάλη χαρά και υπομονή, διότι αξιωνόταν να πάσχει για τον Χριστό, όπως κι Εκείνος έπαθε γι’ αυτόν.

Τελικά βλέποντας ότι δεν επρόκειτο να τον μεταπείσουν, τον απαγχόνισαν στην Προύσα κι έτσι ο Άγιος ιερομάρτυς Γαβριήλ έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου.