Με επιτυχία στέφθηκε η εκδήλωση που οργανώθηκε από την Ενωμένη Ρωμηοσύνη για την παρουσίαση του τόμου: «Κοινωνικά Παλαιών Διδασκάλων-Τόμος Α’», η οποία έλαβε χώρα χθες Κυριακή 7 Δεκεμβρίου στην αίθουσα του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γρηγορίου Παλαμά Θεσσαλονίκης.
Ο ψαλτικός κόσμος και το φιλόμουσο κοινό αγκάλιασαν την πρώτη μουσική έκδοση της Ενωμένης Ρωμηοσύνης με την οποία εγκαινιάζεται μια νέα σειρά μουσικών εκδόσεων με γενικό τίτλο: «Μουσική Παράδοση». Η νέα έκδοση «Κοινωνικά Παλαιών Διδασκάλων» περιλαμβάνει ανέκδοτα μέλη Κοινωνικών μεγάλων δασκάλων της ψαλτικής. Η έκδοση βασίστηκε στον αυτόγραφο κώδικα του Χουρμουζίου ΜΠΤ 705, που περιέχει μέλη της Θείας Λειτουργίας και σύμφωνα με τους εκδότες η επιλογή των Κοινωνικών έγινε: «έτσι ώστε ο τόμος να είναι εύχρηστος, αλλά και να καλύπτη τις απαιτήσεις ενὸς αναλογίου». Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι η γραμματοσειρὰ που χρησιμοποιήθηκε για την ψηφιακὴ δακτυλογράφηση των Κοινωνικών έχει βασιστεί στον γραφικὸ χαρακτήρα του Χουρμουζίου, με ελαφρὰ καλλιγραφική τάση.
π. Σπυρίδων Αντωνίου, Επίκουρος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης έγινε η παρουσίαση του τόμου από Πανεπιστημιακούς δασκάλους. Πρώτος των εισηγητών ήταν ο π. Σπυρίδων Αντωνίου, Επίκουρος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. με θέμα: «Η ψαλμώδηση του Κοινωνικού» και στην οποία αναφέρθηκε στην λειτουργική αταξία που παρατηρείται σήμερα κατά την ώρα του Κοινωνικού ύμνου και την αντικατάστασή του. Ο Επίκουρος καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Σχολής Βελλά Ιωάννης Λιάκος στην εισήγησή του με θέμα: «Οι μελοποιοί των Κοινωνικών του παρόντος τόμου», παρουσίασε το μελοποιητικό έργο μεγάλων βυζαντινών και μεταβυζαντινών συνθετών. Εν συνεχεία η Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. Μαρία Αλεξάνδρου ανέπτυξε το θέμα:« Η Ψαλτική Παράδοση µέσα από την µεταρρύθµιση των Τριών ∆ιδασκάλων». Η φοιτήτρια του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. Αποστολία Γοργολίτσα έκλεισε των κύκλο των ομιλιών με το θέμα: «Σκέψεις για τη µορφή του Χουρµουζίου Χαρτοφύλακος». Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε στους παρευρισκομένους το μουσικοεκπαιδευτικό δρώµενο από την Οµάδα Παλαιογραφίας βυζαντινής μουσικής, του τµήµατος Μουσικών Σπουδών του Α .Π.Θ.με τίτλο:«Από την παλαιά στην νέα µέθοδο».
Επίκουρος καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Σχολής Βελλά Ιωάννης Λιάκος
Το δεύτερο χορωδιακά σύνολα έψαλαν υποδειγματικά κοινωνικά μέλη του τόμου. Ο π. Νεκτάριος Πάρης επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Πρωτοψάλτης της Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Βλατάδων Θεσσαλονίκης με το «Βυζαντινό σύστημα αδόντων» έψαλε το Κοινωνικό «Αἱνεῖτε τὸν Κύριον», σε μέλος Μπαλασίου ιερέως του νοµοφύλακτος (ιζ’ αιών) και ήχο β΄. Ο Χ ορός Φοιτητών της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης: «Ιερά µελωδία» υπό την διεύθυνση π. Σπυρίδωνα Αντωνίου, έψαλε το κοινωνικό των Αποστόλων «Εἰς πάσαν τῆν γῆν» σε μελοποίηση Γεωργίου του Αργυροπούλου (ιε αιών) και ήχο πλ.α’ . Στη συνέχεια ο Χ ορός: «Θεσσαλονικείς Yµνωδοί» τον οποίο διευθύνει ο Ιωάννης Λιάκος, Πρωτοψάλτης του ιερού μητροπολιτικού ναού αγίου Γρηγορίου Παλαµά Θεσσαλονίκης απέδωσε το Κοινωνικό «Αἱνεῖτε τὸν Κύριον» σε μέλος Γεωργίου του Παναρέτου (ιδ’ αιών) και ήχο πλ.α’. Την αυλαία του καλλιτεχνικού μέρους έκλεισε ο ψαλτικός χ ορός «Άγιος Ιωάννης ο ∆αµασκηνός» του Σύλλογου Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης, τον οποίο διηύθυνε ο Αχιλλέας Παππάς, Πρωτοψάλτης του ιερού ναού αγίου Ελευθερίου Σταυρουπόλεως και αντιπρόεδρος του Συλλόγου, με το Κοινωνικό «Εξηγέρθη ὡς ὁ ὑπνῶν Κύριος..» Ιωάννου του Κλαδά σε ήχο α΄, (ιδ´ αιών).
Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. Μαρία Αλεξάνδρου
Η έκδοση των Κοινωνικών αποτελεί ένα πρώτο βήμα στην προσέγγιση ανέκδοτων μαθημάτων της γραπτής χειρόγραφης παράδοσης και ανοίγει έναν νέο ορίζοντα στη μελέτη της βυζαντινής μουσικής. Ευχόμαστε να αποτελέσει ένα σημαντικό και χρήσιμο βοήθημα των ιεροψαλτών οι οποίοι είναι και οι βασικοί αποδέκτες του Τόμου.
Στιγμές από την εκδήλωση:
Αποστολία Γοργολίτσα, φοιτήτρια του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ.
Ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης «Ιωάννης ο Δαμασκηνός».
