Βυζαντινή Αρκαδία και Δύση

4 Φεβρουαρίου 2015
[Προηγούμενη δημοσίευση: https://www.pemptousia.gr/?p=88284]

Συνεχίζοντας, μετά την Ιταλία, πρόσκληση θρησκευτικού τουρισμού, πρέπει να σταλεί στη Δύση και γενικότερα σε όλους τους Ευρωπαίους. Απευθυνόμενη η Βυζαντινή Αρκαδία στη Δύση, μπορεί να της υπενθυμίσει τη δήλωση του Ακαδημαϊκού Βυζαντινολόγου Ζακυθηνού ότι: «Το μέγεθος της υπηρεσίας που προσέφερε στην Ευρώπη και την ανθρωπότητα, γενικότερα, το Βυζάντιο κάνει φανερό το πόσο πρέπει να είναι ευγνώμονες οι νεότερο

ι ευρωπαίοι στους ακάματους προμάχους του Βοσπόρου» και φυσικά να προσθέσω εγώ και στους κληρονόμους των προμάχων του Βοσπόρου, τους σημερινούς Έλληνες.

Η Δύση ωφελήθηκε από ό,τι συνέθετε το Βυζάντιο από πολιτισμό, διοίκηση, νομοθεσία,

επιστήμες, μέχρι τον απέραντο πλούτο των ποικίλων μορφών της βυζαντινής τέχνης, αρχιτεκτονικής, γλυπτικής, κ.λ.π. Μιμήθηκε ακόμη και τους θεσμούς αγαθοεργών ιδρυμάτων του Βυζαντίου, όπως ήταν τα πτωχοκομεία, βρεφοκομεία, γηροκομεία, νοσοκομεία. Η Δύση, λοιπόν, φέρνει εντονότατα την επίδραση του Βυζαντίου πάνω στους τομείς αυτούς τόσο στην οργάνωση όσο και στην ορολογία.

Εσπερινός στην Παναγία Μαλεβή:. Πηγή: karatoula2009.blogspot.com

Εσπερινός στην Παναγία Μαλεβή:. Πηγή: karatoula2009.blogspot.com

Για την επίδραση δε της βυζαντινής τέχνης ο βυζαντινολόγος Κάρολος ΡΙθΝ διαπιστώνει ότι: «Η επίδραση της επεκτεινόμενη από τις εσχατιές της Ανατολής μέχρι των ακρότατων σημείων της Δύσεως, παρουσίαζε το Βυζάντιον ως διαμορφωτήν του σύμπαντος και τον βασιλέα του πολιτισμένου κόσμου».

Ο Βυζαντινός πολιτισμός μεταδόθηκε στη Δύση και από τις Ελληνίδες συζύγους ηγεμόνων της Δύσεως, όπως π.χ, η Θεοφανώ, ανηψιά του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Τσιμισκή, σύζυγος του Όθωνα του Β΄ της Γερμανίας, εισάγοντας στη Γερμανία του 10ου αί. τα Ελληνικά Γράμματα. Είναι λοιπόν ευκαιρία για τη Δύση αλλά και ανταπόδοση ευγνωμοσύνης να αναζητήσει εδώ στην Αρκαδία τα ζωντανά μνημεία του διαμορφωτή σύμπαντος του πολιτισμένου κόσμου, δηλαδή του Βυζαντίου.

Και συνεχίζοντας την ενδεικτική απαρίθμηση των πιθανών αποδεκτών της πρόσκλησης της Αρκαδίας, είναι βέβαιο ότι θα βρει άμεση κατενθουσιώδη ανταπόκριση η επόμενη πρόσκληση, που θα αναφέρω και που οφείλει να στείλει η Αρκαδία του Βυζαντινού Πολιτισμού και των Ιερών Μονών, στους τόπους εκείνους, που έδρασαν οι φημισμένες ορθόδοξες ιεραποστολές, όπως εκείνες των Ελλήνων μοναχών, ιεραποστόλων των Σλάβων, Κυρίλλου και Μεθοδίου, τον 9° αι., επί Αυτοκράτορος Μιχαήλ του Γ΄ και του Πατριάρχου Φωτίου, για να φέρουν το Ευαγγέλιο, το αλφάβητο, τον βυζαντινό πολιτισμό, και να κηρύξουν τον χριστιανισμό, στο Σλαβικό κόσμο.

Το έργο των φωτιστών των Σλάβων της Μοραβίας (πρώην Τσεχοσλοβακίας) αποτέλεσε και την πρώτη γραμματεία του σλαβικού κόσμου, γιατί πάνω σ’ αυτό θεμελιώθηκε η γένεση της γραμματείας στη Βοημία, τη Βουλγαρία, την Κροατία και τη Ρωσία. Οι μαθητές τους διέσωσαν το έργο των δύο αδελφών και έγιναν δεκτοί με τιμές στη Βουλγαρία, όπου και εργάσθηκαν για την πνευματική αναγέννηση των Βουλγάρων. Η σπουδαιότερη προσφορά των φωτιστών των Σλάβων στο απειράριθμο πλήθος των σλαβικών φύλων υπήρξε η δημιουργία της γραφής και η αξιοποίησή της με τη μετάφραση σπουδαίων βυζαντινών έργων, που έγιναν και τα πρώτα περίλαμπρα μνημεία της σλαβικής γραμματείας.

Είναι γεγονός οτι Ρουμάνοι, Βούλγαροι, Σέρβοι ιερωμένοι όμιλούν την ελληνική γλώσσα. Η πρόσκληση, λοιπόν, σ’ αυτούς τους λαούς για λόγους θρησκευτικού τουρισμού στην Αρκαδία θα γίνει ιδιαίτερα αποδεκτή, όχι μόνο επειδή είναι ομόδοξοι, και για όσα οφείλουν στον Ορθόδοξο Ελληνισμό, αλλά και γιατί η λογοτεχνική γραμματεία τους έχει πλήθος αναφορές στη Μυθική Αρκαδία.

Στη συνέχεια ας επεκταθούν οι τουριστικές προτάσεις στην Ιβηρική Χερσόνησο και προσκεκλημένοι της Αρκαδίας πρέπει να είναι οι Ισπανοί, που στο διασημότερο μουσείο τους ζωγραφικής, στη Μαδρίτη, τιμητική θέση κατέχουν τρία έργα του «Εl Greco», του Έλληνα Δομένικου Θεοτοκόπουλου, του 16ου – 17ου αί., του θεόπνευστου αυτού οραματιστή που μεγαλούργησε στο Τολέδο που μας το έχει δώσει ο ίδιος με το γνωστό πίνακά του και όπου υπάρχει εκεί το Μουσείο του «Greco», με τα σημαντικότερα έργα του. Τα τρία έργα του στο Μουσείο του Prado είναι η «Άγια Τριάς», ο «Άγιος Ιωάννης» και η «Αγία Οικογένεια. Η «Αγία Οικογένεια» συμβολίζει την ανθρωπότητα που σκύβει πάνω στο θείο Βρέφος, σαν μοναδική σανίδα σωτηρίας. Φέτος, που γιορτάζονται τα 400 χρόνια από το θάνατο του Γκρέκο, καλό θα ήταν να συμμετέχει και η Αρκαδία κι η Γορτυνία στον εορτασμό μαζί με την Γόρτυνα της Κρήτης που συγγενεύει.

Άλλωστε, η μυθική Αρκαδία στη βουκολική της μορφή είναι γνωστή στους Ισπανούς μέσω του Θερβάντες. Καιρός είναι να γνωρίσουν και την πραγματική αγιοτόκο Αρκαδία των πνευματικών ποιμένων.