«Όθεν αργύρου εστί γενέθλη»

«Όθεν αργύρου εστί γενέθλη». Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο άργυρος «γεννήθηκε» στην αρχαία Αλύβη (περιοχή του Ευξείνου Πόντου), καθώς διέθετε πλούσια κοιτάσματα αυτού του μετάλλου. Αιώνες αργότερα, ο άργυρος, ένα πολύτιμο μέταλλο, γνωστό από την παραγωγή σκευών και κοσμημάτων, θα γίνει το μέσο που θα αλλάξει ριζικά τη ροή της πολιτιστικής και οικονομικής ιστορίας της αρχαιότητας, καθώς θα αποτελέσει ένα από τα κυριότερα μέταλλα, για την κατασκευή νομισμάτων.

Την Πέμπτη 28 Μαΐου, έγιναν στο Επιγραφικό και Νομισματικό Μουσείο, Ελ. Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) 12, τα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης «Αρχαϊκή Νομισματοκοπία της Αθήνας. Μεταλλεία, Μέταλλα και Νομίσματα». Πρόκειται για μία συνεργασία του Μουσείου, με το Αυστραλιανό Κέντρο Αρχαίων Νομισματικών Σπουδών και τη Νομισματική Συλλογή Alpha Bank. Στόχος της έκθεσης είναι να παρουσιάσει την ελληνική αρχαιομεταλλουργία και τη νομισματική, στο ευρύ κοινό. Η έκθεση φιλοξενείται στη μεγάλη αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων, στο Β’ όροφο του Ιλίου Μελάθρου, στη βιβλιοθήκη του Ερρίκου Σλήμαν και θα διαρκέσει έως τις 31 Οκτωβρίου 2015.

Εστιάζει στην αρχαϊκή εποχή, κατά τη διάρκεια της οποίας μεταλλάσσονται η κοινωνία, τα πολιτεύματα και η τέχνη. Η θεματολογία επικεντρώνεται στη νομισματοκοπία κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, στην παρουσίαση των μεθόδων εξόρυξης και επεξεργασίας πολύτιμων μετάλλων κατά την αρχαιότητα, στο Λαύριο και τη Σίφνο, με σκοπό τη χρήση τους κυρίως στην παραγωγή νομισμάτων. Επιπλέον παρουσιάζεται το ιστορικό και θεσμικό πλαίσιο της αντίστοιχης χρονικής περιόδου, μέσα στο οποίο αναπτύχθηκαν κανόνες διαχείρισης και ελέγχου, τόσο της εξόρυξης όσο και της εμπορικής διάθεσης των πολύτιμων μετάλλων.

Η έκθεση πλαισιώνεται από μοναδικά αρχαιολογικά ευρήματα, πολλά από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό, από τις συλλογές του Επιγραφικού και Νομισματικού Μουσείου, της Νομισματικής Συλλογής Alpha Bank, του Μουσείου Ακρόπολης, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Εύβοιας, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών.

Οι τρεις βασικοί άξονες, στους οποίους διαμορφώνεται η έκθεση είναι οι εξής: ο πρώτος πραγματεύεται το οικονομικό – πολιτικό πλαίσιο της Αθήνας κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, ο δεύτερος την αρχαϊκή νομισματοκοπία και ο τρίτος τα αρχαία ελληνικά μεταλλεία, τις πολύτιμες πρώτες ύλες καθώς και τα στάδια επεξεργασίας και πώλησης του μετάλλου. Προκειμένου να διευκολυνθεί ο επισκέπτης, καθώς και για λόγους πληρέστερης παρουσίασης, τα νομίσματα θα συνοδεύονται από φωτογραφίες τους σε μεγέθυνση ή σχέδια, θα παρέχεται η δυνατότητα χρήσης μεγεθυντικού φακού, ενώ θα χρησιμοποιηθεί οπτικοακουστικό υλικό σχετικό με το θέμα. Η μουσική επένδυση της έκθεσης είναι δημιουργία του συνθέτη Φοίβου Βαλαχή.

Το Επιγραφικό και Νομισματικό Mουσείο δεν είναι απλά το μοναδικό στον ελλαδικό χώρο. Είναι από τα ελάχιστα του είδους του στον κόσμο. Στις συλλογές του διαθέτει περίπου 600.000 νομίσματα, που καλύπτουν τις χρονικές περιόδους από την αρχαιότητα, τη ρωμαιοκρατία και το Bυζάντιο, μέχρι το δυτικό Mεσαίωνα και τους νεότερους χρόνους. Kύρια δραστηριότητα του Mουσείου είναι η ταύτιση, καταγραφή, εκτίμηση, ταξινόμηση και προβολή των συλλογών του και των αρχαίων της αρμοδιότητάς του.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το Μουσείο στεγάζεται στο Iλίου Mέλαθρον, που σημαίνει «Μέγαρο της Tροίας» και σχετίζεται με την ανακάλυψη της Τροίας από τον Ερρίκο Σλήμαν, του οποίου υπήρξε κατοικία.  Κτίστηκε σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ, κατά τα έτη 1878-1879.

Κατερίνα Χουζούρη