Προτεσταντισμός, ιουδαϊσμός, ινδουισμός και εγκεφαλικός θάνατος

Με τις απόψεις άλλων θρησκευτικών ομολογιών και θρησκειών συνεχίζουμε τη μελέτη του μεγάλου ζητήματος του εγκεφαλικού θανάτου.

Η άποψη των Προτεσταντικών ομολογιών

Μεταξύ των διαφόρων προτεσταντικών ομολογιών φαίνεται να υπάρχει μια γενικευμένη και άνευ επιφυλάξεων αποδοχή του εγκεφαλικού θανάτου.232 Η επισκοπελιανή εκκλησία με απόφαση της το 1982, προτρέπει τους πιστούς της να γίνουν δωρητές οργάνων ιστών και αίματος στα πλαίσια της διακονίας τους προς τον πλησίον στο όνομα του Χριστού ο οποίος έδωσε τη ζωή του, ώστε και εμείς να απολαμβάνουμε το πλήρωμα της ζωής.

Επίσης, η χριστιανική εκκλησία των μαθητών του Χριστού, το 1985 συνιστά στους πιστούς της να γίνουν δωρητές οργάνων και να προσεύχονται για όσους έχουν ήδη κάποιο μόσχευμα με μεταμόσχευση. Το ίδιο και η πρεσβυτεριανή εκκλησία με την γενική συνέλευση του 1985 εκφράζει μεν τον σεβασμό της προς το δικαίωμα του κάθε προσώπου να αποφασίζει για το σώμα του, προτρέπει όμως τους πιστούς της να γίνουν δωρητές και να υπογράψουν την κατάλληλη κάρτα δωρητή οργάνων. Ανάλογα και η λιθουρανική εκκλησία η οποία το 1984 εξέδωσε απόφαση σύμφωνα με την οποία η δωρεά αποτελεί έκφραση θυσιαστικής αγάπης προς τον έχοντα ανάγκη πλησίον.233 Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι προτρέπονται οι πιστοί να ρυθμίσουν τις αποφάσεις τους σε συνεννόηση με το συγγενικό τους περιβάλλον.234

Ιουδαϊσμός

Δεν υπάρχει ένα κείμενο γενικής ισχύος δεσμευτικό για όλους τους Εβραίους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρχει μια διασπορά απόψεων συχνά αντικρουόμενων μεταξύ τους. Έτσι υπάρχει αρκετή συζήτηση μεταξύ των ειδικών.235 Από τη μία πλευρά ο ραβίνος επιστήμων Moshe Tendler και ο ταλμουδιστής γιατρός Fred Roshner, ταυτίζοντας, όπως και ο γιατρός και ραββίνος του 12ου αιώνα Μωυσής Μαϊμονίδης, τον εγκεφαλικά νεκρό με ένα αποκεφαλισμένο άτομο και θεωρώντας ότι κατά το Ταλμούδ το κέντρο της ζωής είναι η αναπνοή και όχι η καρδιακή λειτουργία, εκφράζουν την άποψη ότι ο εγκεφαλικός θάνατος είναι απόλυτα σύμφωνος με την ιουδαϊκή παράδοση, το λεγόμενο Halachah. Στον αντίποδα αυτής της άποψης βρίσκεται η επιφυλακτικότητα ορισμένων ορθόδοξων Ιουδαίων, όπως ο David Bleich και ο Ahron Soloveichik στις ΗΠΑ και ο πρώην αρχιραββίνος Lord Jakobovitz, οι οποίοι ερμηνεύουν διαφορετικά τις επί του θέματος ταλμουδικές αναφορές. Κατ’ αυτούς η αναπνοή θεωρείται το κέντρο της ζωής για τον απλούστατο λόγο ότι αποτελεί δείκτη (το σημείο του θανάτου) και προϋποθέτει την παύση της καρδιακής λειτουργίας, η οποία ταυτίζεται με το συμβάν του θανάτου. Έτσι, εφ’ όσον η καρδιά πάλλει αυτομάτως, ο άνθρωπος δεν έχει πεθάνει, αλλά ζει.236

 Ινδουισμός

Το ζήτημα του εγκεφαλικού θανάτου μελετήθηκε σε δύο ινδουιστικά συνέδρια στην Βομβάη και το Μαντράς. Στηριζόμενοι στα συνέδρια αυτά η ινδική νομοθεσία, το 1993, ενέκρινε την πράξη περί της μεταμοσχεύσεως ανθρώπινων οργάνων όπου και προσδιορίζονται οι δοκιμασίες διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου.237 Εξάλλου η μετάβαση από τη ζωή στην κατάσταση του θανάτου δεν είναι τίποτα άλλο παρά η απώλεια της αναπνοής.238

232 Gallagher, CM., and Wijdicks, E.F.M., “Religious and Cultural Aspects of brain death”, in Wijdicks Eelco, Brain Death, Lippincott Williams & Wilkins, 2001, p. 135-149 και βλ Νικόλαος (Χατζηνικολάου) Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, βλ. μν. εργ..108

233 Νικόλαος (Χατζηνικολάου) Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, βλ. μν. εργ. σελ. 108

234 Ο.π. 109

235 Rosner, F., The definition of death in Jewish law, in Youngner S.J., Arnold, R.M. and Shapiro, R, The Definition of Death: Contemporary Controversies, Baltimore, Johns Hopkins University Press, 1999, p.210-221

236 Νικόλαος (Χατζηνικολάου) Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, βλ. μν. εργ . σελ.110

237  Jain, S., Maheshawari, M. C., Brain death-the Indian perspective, in Machado, C., Brain Death, Amsterdam, Elsevier, 1995, p. 261-263

238 De Long, W. R., ed., Organ Transplantation in Religious, Ethical and Social Context – No Room for Death, New York, Haworth Pastoral Press, 1993

Παρατήρηση: η ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ συνεχίζει την παρουσίαση με τη μορφή σειράς άρθρων της μελέτης “Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΥΠΟ ΤΟ  ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ”, του θεολόγου και νοσηλευτή Νικόλαου Στανίτσα.  Πρόκειται για αναθεωρημένης έκδοση του κειμένου που κατατέθηκε ως διπλωματική εργασία στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστήμιου με επιβλέποντες καθηγητές τους ΚΟΪΟ ΝΙΚΟΛΑΟ, ΦΑΝΑΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟ και ΛΟΗ ΝΕΚΤΑΡΙΟ.