Αποστολή Ίμβρος: Μαρία Γιαχνάκη
Μετά από μισό αιώνα σιωπής, τα σχολεία της Ίμβρου ξαναζωντάνεψαν.
Στο χωριό Αγρίδια του πολύπαθου νησιού οι κάτοικοι που ξέμειναν από τον διωγμό του 1964, αλλά και αυτοί που γύρισαν στα πάτρια εδάφη, αντιμετωπίζουν πια μια διαφορετική πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που γύρισε τις μνήμες πίσω όχι για να πονέσουν διπλά, αλλά για να υψώσουν πιο περήφανα το κεφάλι, οι Ίμβριοι που πάντα περίμεναν αυτή την μέρα.
Η ελληνική γλώσσα θα αρχίσει και πάλι να διδάσκεται στις αίθουσες του σχολείου που για πενήντα χρόνια στεκόταν έρημο και αποξενωμένο να στάζει από την υγρασία του βίαιου ξεριζωμού.
Η αποστολή μας στην Ίμβρο έγινε με αφορμή την ιστορική μέρα της λειτουργίας των σχολείων. Εκεί συναντήσαμε τους πρωταγωνιστές της προσπάθειας αυτής, μα κυρίως τους τότε μαθητές που άφησαν βίαια το σχολείο, όταν ο νόμος απαγόρευσε να μιλούν ελληνικά. Συναντήσαμε όμως και τους νέους μαθητές, αυτούς που από τώρα γράφουν την νεότερη ιστορία.
50 χρόνια μετά ελληνικά σχολεία και πάλι στην Ίμβρο.
Μέχρι το 1964 λειτουργούσαν στην Ίμβρο το νησί του Αιγαίου με τους Έλληνες αυτόχθονες κατοίκους που παραχωρήθηκε στην Τουρκία το 1923 με τη Συνθήκη της Λωζάνης, 7 ελληνικά σχολεία με συνολικά 693 μαθητές και 27 δασκάλους.
Τότε η τουρκική κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή το λεγόμενο «πρόγραμμα διάλυσης», μια δέσμη μέτρων αφελληνισμού και εκτουρκισμού της Ίμβρου (35/27.3.1964, απόφαση του εθνικού συμβουλίου ασφαλείας της Τουρκίας), το οποίο περιελάμβανε μαζικές απαλλοτριώσεις καλλιεργήσιμης γης, ίδρυση ανοικτών αγροτικών φυλακών κ.α
Με ειδική νομοθετική ρύθμιση απαγορεύτηκε η ελληνική εκπαίδευση και όλα τα ελληνικά σχολεία έκλεισαν και λειτούργησαν ως δημόσια τούρκικα σχολεία.
«Έτσι οι Έλληνες της Ίμβρου ξεριζώθηκαν. Άλλοι έφυγαν για την Πόλη άλλοι για την Ελλάδα. Όσοι έμειναν στην Ίμβρο είχαν να αντιμετωπίσουν την σκληρότητα των ημερών με φυλακισμένους να ζουν ανάμεσά τους και να κυκλοφορούν ελεύθεροι στις γειτονιές τους αφού αυτό ήταν το σχέδιο της Τουρκικής πλευράς ώστε να αναγκάσουν τους Έλληνες να εγκαταλείψουν ή να ζήσουν σε μια ανοικτή φυλακή» διηγείται η κυρία Ξεινού, μαθήτρια την εποχή εκείνη.
«Ο ξεριζωμός δεν ήταν εύκολος. Άφηναν πίσω τα σπίτια τους, το βιος τους, την πατρίδα τους. Όμως η στέρηση της παιδείας για τους Ιμβρίους ήταν ο πιο σοβαρός λόγος για να αποφασίσουν να εγκαταλείψουν το νησί» τονίζει στο newsbomb.gr ο Γιώργος Ξεινός που νεαρός τότε, έζησε τις στιγμές που καταγράφηκαν στην μνήμη όλων τους.
«Από την δεκαετία του 1990 οι Ίμβριοι άρχισαν σταδιακά να επιστρέφουν στην πατρίδα τους προσδοκώντας να οικοδομήσουν ξανά ένα μέλλον στον τόπο τους. Δεν ήταν εύκολο . Τα σπίτια τους τα βρήκαν ερείπια. Τις γειτονιές τους σκοτεινές και γεμάτες από τις μνήμες του άσχημου παρελθόντος που πέρασαν από τον ουσιαστικό διωγμό του 1964», αναφέρει ο πρόεδρος του συλλόγου Ιμβρίων Αθήνας κύριος Ασσανάκης.
«Όσοι είχαν μείνει στο νησί δεν ήταν αισιόδοξοι για το μέλλον που προσδοκούσαν αυτοί που τώρα έφταναν να ξαναχτίσουν την Ίμβρο.
Η Ίμβρος όμως δεν θα μπορούσε να ξαναγεννηθεί χωρίς τα σχολεία της, χωρίς τα ελληνικά γράμματα. Όταν φύγαμε από το νησί οι γονείς μας απαγόρευσαν να μιλάμε τουρκικά για να καθαρίσει η συνείδησή μας και να μπορέσουμε να βγάλουμε από μέσα μας αυτού του είδους την τρομοκρατία που μας έσκιαζε» εξομολογείται ο Ιμβριος πρόεδρος του συλλόγου Θεσσαλονίκης κύριος Σταματιάδης που τότε ως μαθητής βίωσε κι εκείνος τον ξεριζωμό.
