Αφιέρωμα στον Μάνο Χατζιδάκι

«Πάνω σ’ αυτούς τους ρυθμούς χτίζεται το ρεμπέτικο τραγούδι, του οποίου παρατηρώντας τη μελωδική γραμμή διακρίνομε καθαρά την επίδραση ή καλύτερα την προέχταση του βυζαντινού μέλους. Όχι μόνο εξετάζοντας τις κλίμακες που από το ένστιχτο των λαϊκών μουσικών διατηρούνται αναλλοίωτες, μα ακόμη παρατηρώντας τις πτώσεις, τα διαστήματα και τον τρόπο εκτέλεσης. Όλα φανερώνουν την πηγή, που δεν είναι άλλη από την αυστηρή και απέρριτη εκκλησιαστική υμνωδία», έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις για τη σχέση ρεμπέτικου με τη βυζαντινή μουσική.

Πολλές φορές μετά το θάνατό του επιστρέφουμε στα κείμενά του, στα λεγόμενά του, ή αναπαυόμαστε με τα τραγούδια και τη μουσική του. Σε μία εποχή γενικότερης αμφισβήτησης αρχών και αξιών αλλά και αναζήτησης διεξόδων, ένα σχολείο η «Ελληνογερμανική Αγωγή», οργανώνει ένα αφιέρωμα στο Μάνο Χατζηδάκι με ντοκουμέντα, αφηγήσεις, τραγούδια και μια ιδιαίτερη, επετειακή έκθεση.

Ίσως η μεγαλύτερη μουσική ιδιοφυΐα της Ελλάδας, γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου του 1925 στην Ξάνθη. Ο νεαρός που δούλεψε ως παγοπώλης και φορτοεκφορτωτής στην Κατοχή, έμελλε να κρατήσει στα χέρια του ένα ΄Οσκαρ και να μείνει στην ιστορία.

Ενενήντα χρόνια μετά τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι, η «Ελληνογερμανική Αγωγή» θυμάται τον κορυφαίο συνθέτη με τη μουσική, τα τραγούδια του, με μια ιδιαίτερη έκθεση και μια εκδήλωση στο αμφιθέατρο των εκπαιδευτηρίων, στην Παλλήνη.

Η έκθεση, την οποία επιμελήθηκαν ο δημοσιογράφος Φώτης Απέργης και η ιστορικός και κριτικός τέχνης Αθηνά Σχινά, εγκαινιάζεται την Τετάρτη 2 Δεκεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 8 Δεκεμβρίου.

Περιλαμβάνει σπάνιες φωτογραφίες που ανήκουν στο Αρχείο Γιώργου Χατζιδάκι, γιου του Μάνου Χατζηδάκι και τις οποίες παραχώρησε ο ίδιος γι’ αυτό το σκοπό. Απεικονίζουν στιγμές του συνθέτη με τους ερμηνευτές και τους μουσικούς του, κατά την ηχογράφηση ιστορικών κύκλων τραγουδιών, όπως ο «Μεγάλος Ερωτικός», «Τα Παράλογα», «Η εποχή της Μελισσάνθης» και «Οι Μπαλάντες της οδού Αθηνάς». Ακόμα, απεικονίζουν ιδιόχειρες και μη παρτιτούρες για τα ίδια και άλλα έργα του Μάνου Χατζιδάκι, κινηματογραφικές αφίσες, ζωγραφικά έργα των Γιάννη Μόραλη, Μίνου Αργυράκη, Αλέξη Κυριτσόπουλου για εξώφυλλα δίσκων, καθώς και ένα άγνωστο έργο του Γιάννη Τσαρούχη που προοριζόταν για το εξώφυλλο του κύκλου «Τα Λειτουργικά».

Στα εγκαίνια της έκθεσης, στις 2 Δεκεμβρίου, στις 7:30 μ.μ., ο Φώτης Απέργης θα παρουσιάσει σπάνια ντοκουμέντα από τη ζωή και το έργο του Μάνου Χατζιδάκι. Αμέσως μετά, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ένας σημαντικός ΄Ελληνας τραγουδοποιός ο οποίος ήταν μαθητής, όταν γνώρισε το μεγάλο συνθέτη, θα μοιραστεί με το ακροατήριο πολύτιμες αναμνήσεις αλλά και εκτιμήσεις για τη διαχρονική αξία του έργου του Μάνου Χατζιδάκι. Το 1989, ο συνθέτης έγραφε για τον 16χρονο, τότε, Φοίβο:

«Πόσοι απ’ αυτούς που φωνασκούν με θλιβερή έπαρση για το ελληνικό τραγούδι, μπορούν να ισχυριστούν πως πλησιάζουν έστω και στο ελάχιστο την ομορφιά αυτού του νεαρού συνθέτη, που γράφοντας ο ίδιος τους στίχους και τη μουσική, κατορθώνει να φανερώσει έναν κόσμο ολόκληρο που περιέχει η σημερινή ελληνική νεότητα, με διαύγεια και ποιητική ευαισθησία; Μια νεότητα που έχει αφομοιώσει δημιουργικά τις νεοελληνικές φυσιογνωμίες του μεταπολέμου και που χάρη σ’ αυτές εξακολουθεί να σκέφτεται διεισδυτικά στις δύσκολες κι αναποφάσιστες μέρες μας».

Ο Φοίβος Δεληβοριάς  με την κιθάρα του θα δώσει το έναυσμα για το μουσικό μέρος της βραδιάς, που θα κορυφωθεί με τη «σημερινή ελληνική νεότητα», που θα εκπροσωπηθεί από την Παιδική και Εφηβική Χορωδία της «Ελληνογερμανικής Αγωγής», η οποία  θα ερμηνεύσει μουσική και τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι (από τον ελληνικό κινηματογράφο, από ιστορικές παραστάσεις κωμωδιών του Αριστοφάνη από το Θέατρο Τέχνης, καθώς και από τα χρόνια του συνθέτη στην Αμερική), υπό τη διεύθυνση της Χρύσας Αποστολάτου.

Κατερίνα Χουζούρη